Zerrauts berriak tanino asko du eta landareak hil ditzake, landare ttikiak. Ez handiak, zuhaitzak, arbolak eta abar. Horregatik handi horien azpian zabaldu dezakezu. Hala ere nire iritzian luartzea edo ontzea da onena. Nahasi simaurrarekin edo luarrarekin Hilabete batzuk utzi ondo usteltzen eta gero erabili ongarri gisa. Bakarrik ere utzi daiteke bazter batean eta luarra bezala landu usteldu arte. Errautsa oso desberdina da. Errautsak karearen tankera handiagoa du eta haren antzeko helburuekin erabiltzen da. Zerrautsa ongarritarako edo berdetan belarrik ateratzea nahi ez dugun tokiren batean.

Aspaldiko urteetan artoa eta babarruna leku berean ereiten ari gara, 3000 m2 gutxi gora behera. Urtero kriston artoa lortzen dugu, baina azken bi urte hauetan babarrun gutxi. Babarruna jaiotzen da eta sustraia ihartzen edo usteltzen joaten zaio, barrutik hutsa bezala geratzen da, eta landarea ihartu edo batere indarrik gabe geratzen da. Lur saila Añorgan dago, ez da zelaia, urak korritzen du, nahiko lur hondartsua da. Ilada batetik bestera metro bateko tartea uzten dugu eta zuloen artean 70 cm gutxi gora behera. Zulo bakoitzean bi arto ale eta babarrun bakarra botatzen dugu.

Zer gomendatzen diguzu? (kontuan izan 3000 m2-ko soroa beste leku batera eramatea ez zaigula erraza egingo)

Ardi simaurra berria, ondu gabea, eta ez oso kantitate handian. Zenbat? Ez da erraza esaten. Zortzi traktoreka txiki.

Ardi simaur berriarena izan daiteke. Babarrunak berez ez du ongarririk behar, baina artoak bai. Berria izanik ontzen den artean hartzitzen ari da eta horrek ez dio batere laguntzen babarrunari. Artoarentzako ongarriketa egiteko ongarri berria baduzu orain eman, beranduenera neguan. Horrela landareak etortzen direnerako ondua egongo da.

Egun on

Zer moduz? Arkaitz naiz, Aurtiztik idazten dizut, Itureneko auzotik, Nafarroatik. Duda ttiki bat daukat, aurten baratzean Kakahuetezko kalabazak jarri ditut eta ez dakit noiz bildu behar ditudan. Eskertuko nuke erantzutea, dexente dauzkat eta pena izango zen galtzea.

Eskermila eta segi bixkorrean

Zaindu

Aio

Kuia denak jasotzeko bide bera dago: kuia landareari lotzen duen txortena lehortu egin behar da. Txortena ondo lehortua dago kolore berdea erabat galdu eta txortenari berari saihets antzekoak sortzen zaizkionean. Jasotzerakoan ez tiratu, txortenarekin askoz gehiago iraungo du. Moztu txortenaren aurretik eta ondoren landarearen adarra. Ondoren jarri kuiak berotan, egun dezente, barrutik gozatu eta kanpotik zaildu egingo da. Ondoren toki fresko eta ondo haizeberritzen den batean jaso. Azkar jan asmo dituzunak ilgoran bildu, irautekoak, aldiz, ilbeheran. Beste muga bat izotzaldia da. Izotza egingo duen susmoa badezute aurretik jaso.

Galdera hori zuzen erantzutea ezinezkoa da. Bertokoa edo bertoko jatorria duena zehaztea ezinezkoa da. Landare guztiekin gertatzen dena da prozesu luze bat, urteak eta urteak behar dituena. Denborarekin barietate desberdin bat sortzen eta egonkorzten da. Baina bide horretan barietate izan daitezkeen asko dago. Erantzuna “asko” izan beharko luke. Adibidez begira Nafarroan bertoko barietate tradizionalei buruzko ikerketa hau.

https://www.navarraagraria.com/categories/item/download/37_5f8c2d589ac763ad6d23e29c64f98206

Iraila arriskutsua da ilarra ereiteko. Eguraldi bero samarra egiten badu gaitzak harrapa dezake. Hala ere saioa egin nahi baduzu egin eta zorte on! Hobe urrira itxarotea, hortik atzera nahi duzunean azkenekoak otsaila aldera egiten dira. Beti ilgora eta lore edo fruitu eguna aukeratu behar duzu.

Ilgorak honela izango dira: irailaren 15-28, urriaren 12 (eguerditik)-26, azaroaren 9-22 eta abenduaren 6-19. Fruitu egunak: irailaren 15, 16(goiza), 23(arratsaldea), 24 eta 25 (goiza); urriaren 12, 13, 21 eta 22; azaroaren 9 eta 17 (arratsaldea); abenduaren 6, 7(goiza), 14 eta 15.

Arratsalde on, Errekondo jauna.

Zutaz gogoratu naiz Mallorcako egunkari batean beharbada jakingarri izango zaizun honako hau irakurtzean:

"Abuztuan teila-zatiak jartzen dira meloien azpian lurraren hezetasunetik babeste aldera". Ez du besterik zehazten.

Joan Barceló izeneko batek idatzi du.

Ondo izan.

Jabi

Kaixo Jabi.

Oraintxe bidali dizkidate abuztu osoko galderak eta tartean zure iruzkina.

Mila esker.

Hemen kuiekin ere antzera egiten da, lurra kendu azpian zerbait jarrita. 

Mila esker eta ondo izan

Jakoba

Porruak iraun dezan onena ilbeheran landatzea da. Ilbehera osoa ona da baina sustrai eguna bada hobe. Uztailaren 9tik 22ra da ilbehera, eta sustrai egunak 15, 16, 17 eta 18 (hau eguerdira arte) izango dira.

Itxuraz hosto mordoxka bat batera moztuta daude. Ebakiaren formagatik esan daiteke ez duela barraskilo edo bare edo antzekoren batek jan. Ebakia zerbait zorrotzarekin egina dagoela dirudi. Hostoak ere hor bertan dauden lurrean. Moztutako hostoak denak goikoak dira. Ez zuen bada desbrozadoraren batek edo antzekoren batek ebakiko?

Kaixo Jakoba!

Lehengo urtean tomate txerrien haziak gorde nituen lehenengo aldiz. Martxoan erein nituen eta sukaldean eduki ditut tarro txikietan. Orain dela bi egun baratzera pasa ditut eta denbora gutxian mantxa txuriak atera zaizkie hostoei... ez dute batere itxura onik...

Ilusionatuta nengoen nere lehenengo ba! Pena...

Ea laguntzerik duzun, eskerrik asko aldez aurretik!

Maria

Argi eta garbi onddo batek eragindako gaitza da. Onddo guztiak hezetasunarekin eta tenperatura epelarekin harrotzen dira. Tenperatura ezin dugu aldatu baina hezetasuna bai. Kontuz ureztaketarekin: landarea ez busti sekula.

Egoera hobetzeko beste aukera bat proposatu nahi dizut. Landareak ahalik eta lur gehienarekin atera, landatuta dauden lekuan bertan lurra pilatu eta 40 cm. altuera duen tontorra egin, landatzeko zuloa egin tontorrean, zuloan osin zarbak sartu, gainean lur pixka bat eta haren gainean landatu. Osin ura egin eta harekin ureztatu, beti ere landarea ukitu gabe.

Kaixoo

Soro guztia osinaz beteta dugu eta zer egitea komeni da oi galtzeko?? Momentu onetan bertan patata ta artoa degu. 

Eskertuko nuke erantzun bat

Nire ustez sustraietako usteldura da, Fusarium onddoa. Lurrean dago eta ez dago zer eginik. Usteldu direnak kendu, eta bertan erre. Hala ere garbi izan lurra dago kutsatuta eta hurrengo urteetan ere hor izango duzu. Kontuz hezetasunarekin, onddoari laguntzen baitio.

Errotazioa edo urtero landare bera ez errepikatzea, karea ematea, barietate erresistenteak, negutegiaren aireberritzea, lurra harrotzea eta abar dira gaitz honi aurrea hartzeko bideak.

Nire iritziz tripsak izango dira. Horiek hostoen azpitik erasotzen dute hostoa eta eztena ziztatuz izerdia zurrupatzen dute. Beraien aurkako borroka onena eta errazena hezetasuna handitzea da. Ez zaie gustatzen eta atzera egiten dute. Ikusten dudanez aldamenean tomateak daude eta horieri aldiz hezetasuna gustatzen ez. Ea nola banandu ditzakezun maiz maiz borraja hostajeak bustitzeko tomateak busti gabe. Baita intsektizida naturalak: xaboi potasikoa, neem olioa, bacyllus, piretrinak, koltza olioa...

Bai ona da, Arazo handiena lur horren gainean ibiltzea da. Baina landarearentzako ez da txarra. Ura topatuko du lurrean eta ondo itsatsiko da. Onena busti aurretik lanatzea litzateke, baina gero ere ez da txarra.

Galdera bat, Jakoba, bretxan erosten ditut ibarrako piper eta landareak urtero eta horien frutuaren hazietatik sortutako landareak ondo eta mota berdineko piperrak emango dizkidate?

Aurten etxean erein ditut eta proba gisa jarri nahi nituzke. Ez dakit horien hibridoak izan daitezkeen edo...

Piperrak bere berezko ezaugarriei ondo eusten die hazian. Agian desberdintasunen bat baduen landareren bat sortuko da: luzeagoa, berdeagoa, fruitu desberdina ematen duena... Hurrengo urterako zeiuk aukeratu zein fruitu duzun gustukoena eta haren haziak jaso. Horrela urte batzuetara zeuretzako onena den “aldaera” izango duzu.

Aupa Jakoba, kontsulta bat Txokoaldetik. Galiziako Aza bat delakoan eman digute, baina ez zaio burua egiten eta ezin asmatu gabiltza zer ote den. Repollo Luziana izan daitekela ere esan digute.

Ideiarik bai zer izan ote daitekeen?

Kaixo. Galiziako azak, edo guretzako gailego aza-zuhain aza izenak dituenak ez du sekula bururik egiten. Luzatu eta luzatu egiten da eta zerba bezala hostoz hosto jaten da edo aziendari ematen. 3 metrokoa ere erraz egiten da.

Lurraren ezaugarriak jakin beharko genituzke. Orokorrean, baina, esan dezakegu oinarrian eta inguruan lur buztintsua baldin badu, karea ondo etorriko zaiola. Lurra harrotuko du, simaurraren lurreratze bidea azkartuko du, pHak gora egingo du, landareak behar dituen elikagaiak errazago mugituko dira eta abar. Aspaldi karerik ikusi ez badu metro kuadroko 150 gr eman. Urteroko dosia 75 gr inguru litzateke. Koxkorra edo hautsa botatzea litzateke beste zalantza. Nik beti nahiago dut koxkorra. Denbora luzez lana egingo du, pixkanaka pixkanaka urtuz.

Egun on, 

Tengo una duda, es decir si cuando habla de mezclar semillas con arena se refiere a arena de playa o de río.

Eskerrik asko

Bi artikulu idatzi nituen ARGIA astekarian porrua, tipula eta baratxuriaren harrari buruz. Hemen dituzu estekak:

https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/porru-ederra-sartu-digute

https://www.argia.eus/argia-astekaria/2597/porruaren-eulia

Tomatearena ikusi egin beharko genuke, baina badaezpadako tratamentua egin: Bacillus thuringiensis, Neem olioa eta xaboi potasikoa. Ikusi ordurako tratatu, eta zortzi egunero errepikatu hiru bat aldiz.

Arratsalde on.

Oilo batzuk ditugu, zazpi, eta egunero kentzen dugu oilo zirina. Zuzenean lurrera botatzen dugu, baina ondo ari gera? Ala lehortzen utzi beharko genuke?

Mila esker.