Egun on,
Non gorde apirilan erein beharreko patata?
Jateko patata non iduki horrenbertze ez puztantzeko?
Eskermilla!!

Patata eta jasotzen diren hazteko gai diren guztiak (tipula, baratxuria…) hiru baldintza behar ditu: tenperatura hotza, ondo haizeberritzen den tokia (ez leihotxo txiki bat duena) eta iluna. Hala ere giroak epeldu ahala patata buztantzen hasiko da. Lehen hormonak zituen produktu batekin zipriztintzen zen, baina galarazi egin zuten. Orain badaude produktu ez kaltegarriak ere horretarakoxe. Kooperatiba edo pentsu almazenen batean erraz eskuratuko duzu.

Kaixo Jakoba, Aurten milpa edo “Asociación Precolombina” egiten saiatu nahiko nuke baratzan, artoa, babarruna eta kalabaza. Hau egiteko zeintzuk dira egunik onenak haziak hazitegian ereintzeko eta gero landareak baratzan landatzeko? Baratza Oiartzunen daukat. Beste gauAtxo bat zein arto mota gomendatuko zenidake? Guk jateko izango litzake ez animaliek. Eskerrik asko beste behin ere zure laguntzagatik

Arta-babarrun-kuia soroak maiatzean ereiten dira. Ereintza jeneralean soroan bertan egiten da; azken urte hauetan zenbaitek landarea egin eta gero landatzen du, baina jende bakanak egiten du horrela. Nik soroan bertan ereitea gomendatzen dizut. Hiruretan fruitua da eskuratu nahi dugun mozkina, beraz ilgoran eta fruitu egunean erein beharko genituzke. Ilgora maiatzaren 16tik 28ra izango da eta fruitu egunak 16, 17 eta 25 goiza dira. Jateko arto kultibar asko dago, baina hemengo baldintzetara egokitutakoak dira onenak, arta gorria adibidez oso ona da irina egiteko. Hala ere onena da bertako hazien zaintzan lanean ari direnen eskutik haziak eskuratzea. Gipuzkoan adibidez ALEKA ari da lan horretan, eta bere haziak toki ugaritan aurkituko dituzu, baita bere webean ere.

Arratsaldeon, belardi batzuetan albitza ari zaigu ugaritzen... nola egin bere kontra atzera belar gozoa nagusitu dadin da nire kontsulta. Ardiak gehienbat eta behorrak pixka bat ibiltzen dira, baina albitza han geratzen da, traktorearekin desbrozadora pasatzen zaio urtean behin behintzat, ederki geratzen da, baina berriz albitza etortzen da bere lekuetan eta zabaltzen... Eskerrikasko.

Albitza edo almitza (Brachypodium pinnatum) baldintza jakin batzuetan ugaltzen da: lur hezeak, azidoak, astunak eta buztintsuak; erdi itzaletan edo itzal ia osoan; azienda larrean dabilen tokietan baina buru karga txikia denean. Proposamenak hauek lirateke: karea (pikorra ez hautsa) eman lurrari, aurten 200 gr/m² eta hurrengo urteetan 100 gr/m². Ahal izanez gero behor azienda gehiago sartu, astoak ere oso onak dira. Desbrozaketarekin jarraitu, baina aziendak jatea egokiagoa da.

Kaixo, Jakoba, mendebaldera begira dagoen balkoi batian bost urte inguru izango dauen limoiondo bat dakot, zainketa gutxi izan dauena! Kontua da, kuttauak, adar dexente dakola hosto gutxirekin. Badakit ez zarela inausi-zalea, baina uste duzu pena mereziko dauela,.....forzauta bada be, bultzadatxo bat emutia adar batzuk kimatuz? Eskerrik asko!

Limoiondoaren panorama ikusita, zer hobetu asko dago. Batetik tamaina horretako fruta arbolari eusteko eta indarrean loratu eta fruituak emateko loreontzi eskasa du. Jarri bikoitza gutxienez eta ahal izanez gero hirukoitza. Luberria ondo ongarritutakoa: simaur zaharra heren bat eta beste biak baratzeko lur beltza. Ureztatzen duzun bakoitzean urari ongarri likidoa erantsi, lorontzietarako aproposak saltzen dituzte, batzuk lore landareentzako eta beste batzuk hostoentzako; azken horrekin hasi eta urtebetera edo biziberritzen denean bestera pasa. Ureztatu aldiero ongarri ttantta bat urari, ongarriaren potoak jartzen duenaren herena edo. Bestetik laranjondo laguna jarri duzuen etxeko hormaren ondora eraman limoiondoa ere. Babesa garrantzitsua da, eta eguzki gehien izango duen puntuan jarri, hala ere ez du gehiegi izango eta. Inausketa, azkenekoa, adartxo ihar horiek kentzeko soilik. Hostoren batean bitxoren bat ere ba ote dagoen iruditzen zait, baina ez da garbi ikusten. Ondo miatu eta hala bada Xaboi potasikoa, Bacilusa eta Neem, hirurak nahastuta bota, enbor adar eta hosto alde guztietatik blaituz, zortzi egunero garbitu arte.

iya nola galdu edo indarrik gabe laga

Ihiak lurra hezea dela adierazten du. Lur buztintsu eta moteletan bizi da gustura. Hezetasun hori kentzea litzateke onena berari aurre egiteko. Lurrak drenatu, azakiak ireki, itzalak kendu... Lur azidoa gustatzen zaio, buztintsua alegia; beraz berari contra egiteko karea botatzea oso ona da. Lan horretarako oraintxe da sasoi onena. Azienda larrean baldin badabil ihiari laguntzen dio, bere kakarekin lurra azidotzen laguntzen baitu.

Hazitik zabaltzen da. Hazia sortzeko udaberriaren amaieran eta udaran loreak zabaltzen ditu, hosto borobil txorrotxaren goiko aldean. Polinizazioa anemofiloa da, hau da lore batetik besterako polenaren garraioa ez du inongo intsektuk egiten, haizeak baizik.

Galtzeko: lurra lehortzeko edozer gauza; azidotasuna kentzeko karea edota errautsa zabaldu; landarea moztu, onena ilgoran eta lorea irekitzera doanean, maiatza, ekaina, uztaila.... Zenbat eta maizago moztu, orduan eta azkarrago galduko da.

Kaixo Jakoba, Laudion bizi naiz, Araban, 300 metroko altueran. Bi ezponda ditut, bata ekialderantz eta bestea iparralderantz, eta eguzkiak ematen die egun osoan. Nahiko aldapa dutenez, oso zaila egiten zait belarra moztea, eta landare egokiren bat jarri nahi nuke, mantentze-lan errazekoa, tapizatzaileren bat. Zer iruditzen zaizu ondo joan daitekeela? mila esker

Lurra estali edo ihaurtzeko landareak zuhaixkak izan beharko lirateke, nagusiki. Tartean igokariak jar daitezke (huntza, adibidez), baina zuhaixkek osatuko lukete lana. Landare horiek landatu eta estaltze lana osatzeko urteak pasako dira. Bitarte horretan belarra izango da, eta zaintza lana zailduta, landare tarteko mozketa. Alegia. Hori ez gertatzeko jende askok lurraren gainean oihal apropos bat jartzen du, urari sartzen uzten diona, baina belarrei hazten ez. Oihala jarri, behar den tokian zulatu eta landareak landatzen dira. Beste aukera, belarra ez moztu eta berez datorren landaretzari etortzen uztea da.

Kaixo Jakoba. 3 urtetako haratz amerikanoak dauzkagu basoan eta aterki itxuran zabaltzen doaz batzuk. Noiz moztea komeni da adarrak? Eskerrik asko!!

Haritz amerikanoak (Quercus rubra) gaitz oso gogorrak izaten ditu hemen. Gaitz horiek batez ere sustraietatik sartzen zaizkio, baina adarretan eta enborrean zauriak egitea ez da batere gomendagarria. Hala ere sasoi onena hauxe da, izerdi berria mugitu duenean, izerdiak zauriak orbaindu eta ixten lagunduko baitu. Ilbeheran eta ahal bada sustrai egunean egin mozketa. Horrelako egunak datoz aste honetan bertan, larunbata eta igandea, 15 eta 16.

Jakoba franbuesa noiz eta nola kimatu

Mugurdiondoa orain kimatzen da. Oinarrizko kimaketa landarea gaztetu eta biziberritzeko egiten da. Urtero fruitua eman duten adar zaharrak ipurditik mozten dira eta gazteak oso osorik utzi.

Jakoba aza egon den tokian ze landatzea komeni da orain ? Tipula bai eo ez? Eskerrikasko

Azari kentzen diogun etekina hostoa da. Hostoko barazkien ondoren fruitua ematen dutenak (tomatea, piperra, alberjinia, kuia…) jarri daiteke baina baita sustraia edota erraboila ematen dutenak ere. Beraz tipula jartzea ondo.

Kaixo Jakoba Bediatik idazten deutsut. Aguakate zuhaitz bat baratzean landatu gure dogu eta zein izingo zan egunik onena jakin gureko geunke. zuhaitzak 2 urte dekoz. Eskerrik asko

Hostorik galtzen ez duten landareak landatzeko sasoia oraintxe hasi da. Ilbeheran egiteko lana da eta egokienak sustrai egunak dira. Martxo honetan ilbehera 7tik 21 arte da, eta sustrai egunak 15 eta 16 dira.

Zelan egin "vermikonpostera" bat? Zizare gorriak egokiak dira edo inbasoreak izan daitezke?

Ez dakit gai horren inguruan. Nahiago nuke bertan espezialistak direnen batzuengana joko bazenu. Luar mota hori egiten duen jendea erraz topatuko duzu.

Ezpela ihartzen ari zaigu..zer egin dezakegu ???

Har batek jaten dizkio hostoak eta kimu berrien azala. Cydalima perspectalis izena du eta gogor erasotzen du ezpela Euskal Herri hezean azken urte hauetan. Aukera bakarra intsektizida natural batekin tratatzea da. Nahasketa bat eginez gero eraginkorragoa da tratamendua: xaboi potasikoa + Neem + Bacillus thuringiensis. Azken horren klase asko dago eta komeni da aldatzea. Bat bukatzean desberdin bat eskuratu, eta gero beste bat; hona klase desberdin batzuk: aizawei, kurstaki, israelensis, galleria eta tenebrionis. Aldaketa honek eraginkortasuna handitzen du. Tratamendua beraiek ekartzen duten dosia errespetatuz egin behar da eta ezpela alde guztietatik ondo busti. 8-10 egunetik behin egin behar da, hutsik egin gabe, apirilean hasi eta urria aldera arte.

Egunon. Ardiak zein behorrak larrean ibili ohi diren belaze batean lurra lantzekotan nabil, baratzerako (porruak , tipula, illarra, patata,...). Patata eta illarra motza iada erein ditut, lurrari buelta eman nion aurretik traktorearekin, goldetu gabe aurretik. Orain tipula, porruak, landatzerako, aurrena goldetu eta ondoren lurra jiratzekotan nabil. Baina zure iritzia jakin nahiko nuke goldetzeari buruz, ona al da? Eskerrik asko.

Nire iritziz goldatzea lurraren kalitatea galtzea da. Lurra geruzaka antolatua dago eta goldetuta geruza horiek nahasi egiten dira. Askoz hobea da karramarroa edo arrea pasatzea, lurra harrotuz, baina jiratu gabe; garai batean laiarekin egiten zen eran, azaleko geruza bakarrik harrotzen zen. Azienda larrean denbora luzez ibili bada, nitrogeno gaindosia egongo da lur horretan, beraz lurra lantzen hasi aurretik karea ematea gomendatuko nizuke, hautsa beharrean koxkorrean eta gaindosian hori ere: 200 gr/m². Hurrengo urteetan pixkanaka dosi hori jaitsi (150, 125, 100, 75) urterokorako ohikoa den 75 gr/m² arte.

Sagarrondoa iñauzi/ kimatu behar ditugu, adar batzuk lurreraino dauKa eta. Behin adarrak kimatuta, zer edo zer eman behar diogu zauriari, gaitzik har ez dezan?

Adarrak kimatzean sortzen dizkiogun zauriak berez ixtea du onena sagarrondoak. Saltzen dituzten pasta eta ukenduek kalte besterik ez dute egiten. Zauria itxi beharko lukeen aldameneko azalari ez diote arnasa hartzen uzten ezta orbaina sortzen ere. Onena bere horretan uztea. Laguntzea nahi baduzu izerdi berria hasi denean inausi. Martxoa da hilabeterik onena eta egun egokienak ilbeherakoak dira, eta aproposenak sustrai egunak. Aurtengo martxoko ilbehera 7an hasiko da, arratsaldeko 17:00etan eta 21 arte luzatuko da. Sustrai egunak 15 eta 16 izango dira.

Noiz eta zertarako bota behar zaio lurrari diatomea? Esker mila!

Diatomea edo diatomea lurra esaten zaio aspaldi batean fosildutako izaki urtar batzuei. Bere eskeleto fosilduak dituen harria ehotu eta hauts eginda erabiltzen da. Intsektizida oso ona da. Baita lurra silizez, kaltzioz eta beste mineralez aberasteko ere.

Eguerdi on!!! Ze Egun dira onak sagardoa boteiletan sartzeko? ( hau da, embotellatzeko) Mila esker

Orokorrean sagardoa botilaratzeko egun onenak ilbeherakoak dira, eta aproposenak sustrai egunak. Zer sagardo mota nahi duzunaren arabera alda daiteke hori, baina sagardoak irautea nahi baduzu horiek egokienak. Hurrengo ilbehera martxoan izango da, 7aren 17:00etan hasi eta 21 arte. Sustrai egunak 15 eta 16 izango dira.

Egun on Jakoba!!! Baba aleak ateratzen ari zaizkit eta atera ahala belak dena jaten dit. Belak beldurtzeko ze gomendatzen didazu ? Eskerrik asko

Ez dut sistema eraginkorrik ezagutzen. Badakit artoaren kasuan zenbaitek hazia hauts gorrizta batean bustita saltzen dutela, bele, mika eta antzekoak atzeratzeko. Ez dut ezagutzen baina zein hauts den. Sail handia ez baduzu agian sarea jartzea pentsatu beharko zenuke.

Kaixo Jakoba, zer gertatzen da frutarbolak ez badoguz inausten?

Iruditzen zait galdera alderantziz egin beharrekoa dela: zer gertatzen da fruta arbolak inausten ditugunean? Zergaitik eta zertarako inausten ditugun jakin beharko genuke, noiz nola eta abar inausteko. Inausi gabe utzita, bere bizimodu naturalarekin jarraituko dute, besterik gabe, gure ekoizpen eta uzta handien goseak sortutako estresa eta arazorik gabe.

Kaixo Jakobarena, zaila egin zait zimaur desidratatua aurkitzea, azkenean lortu dut. Bi eskaini didate, oiloena edo zaldiena. Zure ustez, zein da aproposena lorategian erabiltzeko? Eskerrik asko

Biak dira oso onak, zein baino zein. Behorrarena ahulxeagoa da, eta oiloarenak nitrógeno gehiago du. Gose den edozein lurretarako biak onak. Oiloarena berdea, hostajea, belarra eta abar indartu behar duzunerako hobea.

Arratxalde on Jakoba, Kiwiak noiz kimatu bejar diren jakin nahiko nuke, baita kontutan hartu behar diren arrak edo emeak diren. Eskerrik asko

Ez da gauza bera arra edo emeak inaustea. Emeak izerdi berria hastera doanean inausi behar dira. Martxoko ilbehera da onena. Aurten 8tik 21era artean izango da. Ilbehera osoa inausketarako ona bada ere, egun onenak sustrai egunak dira, aurten 15 eta 16.Arra aldiz geroago. Izan ere arraren lan bakarra loreak zabaldu eta polena hedatzea da. Aurretik inausiz gero loraldia murriztuko dugu eta bere lana eskastu. Arra, beraz loraldia amaitu ondoren, apirila edo maiatza izan daiteke.

Egunon,arto ta babagorrie ereiteko lurra goldatzea komeni garrie dek edo txikituta nahiko?
Eta bestetik ximaurra ordezkatu zaikeat kare bizi granulatuarekin?
Ondo izan.

Goldatu beharrik ez ziok, eta egungo goldatze sakonak mesede baino kalte gehiago egiten dik. Beraz lurra azalean txikituta nahikoa duk. Bestetik, simaurra ez dik sekula ordezkatuko kareak. Biak ongarriak dituk, baina simaurra ongarri organikoa dek, bere ontze bidean mikroorganismoz eta makroorganismoz aberastu dukena. Simaurrak landarea elikatuko diteken gai asko ematen zizkiok lurrari, eta batez ere lurrari bizia ematen ziok, organismoak sustatuz. Karea, aldiz, elikagai soil bat dek, kaltzioa, eta lurra azidotu beharrean azidotasuna kendu egiten ziok. Azken lan hori oso baliagarria duk lur buztintsu astunetan, hezetasun handia dutekenetan eta simaur asko erabiltzen dukenetan. Beraz ezin dik ordezkatu batek bestearen lana. Biak erabili behar dituk, beti bat ematetik bestea ematera ilargialdi baten, hilabete baten tartea errespetatuz.

Kaixo, galdera bat egitera nator.
Gabon inguruan gorosti txiki bat erosi nuen eta iruditzen zait lorontzi aundixio batera aldatu beharko nukela, noiz da garai ona?
Mila esker eta agur bat
Izaskun

Hostorik galtzen ez duten landareak landatzeko sasoi egokiena martxoaren amaiera eta apirilaren lehen erdia dira. Aldatzerakoan lehen duen lurretik ahalik eta zati handiena kendu, behatzekin sustrai tartea hustuz. Horrela lur berri gehiago izango du eta hazteko beste poz bat ekarriko du.

Egunon Iakoba!! Ze patata mota da 60 egunetara ateratzen hasi daitekeena ? Eskerrikasko

Goizeko patatak erabili behar dira (gazteleraz “temprana” esaten diote eta frantsesez “pomme de terre primeur” edo “hâtive”). Nik erabiltzen dudan barietatea “Colomba” da eta berez 80 egun behar ditu heltzeko. Orokorrean patata barietate arruntek 120-150 egun artean behar dute heltzeko. Beraz 80 egunetan heltzen dena oso goizekoa da. Hala ere nik ez diet heltzen uzten, ez dut nahi izaten patata urte guztirako jasotzeko edo gordetzeko. Patata landarea edo zerba ihartu arte utzi beharrean loratzen hasi ordurako ateratzen hasten naiz, eta jan ahala atera. Horregatik 60 egunetan jaten hasi zaitezke. Eta gomendio bat ematea nahi baduzu: ez dago horrelako patata goxorik, edozein barietate, baina heldutasun osora iritsi aurretik bildu eta azal eta guzti jandakoa bezalakorik.

Kaixoo... Aurtengo ze egunetan ereingo ditugu tomate haziak? Eskerrikasko

Kanpoan dagoen baratze batean landatzeko izango direla iruditzen zait. Horretarako, maiatzaren bigarren hamabostaldian eta ekainaren lehenengoan landatzeko, martxoan ereiten dira tomate haziak. Onena ilgoran ereitea da, eta egun aproposenak fruitu egunak dira. Martxoan ilgorak 1etik 7ra eta 22tik ekainaren 3ra izango dira; eta fruitu egunak martxoaren 3 arratsaldea eta 4 egun osoa, 22, 23, 24 goiza, 31 eta apirilaren 1 goiza. Lehen egun horietan hasteko hazien erdiak erein eta azken egun horietan beste erdia; horrela tomate uzte luzatuko duzu.

Kaixo, hegoaldera ditugun landare trepadoran zorri hantzeko kolore hori dun bitxotxoak azaldu zaizkigu. Ze Pauso eman behar degu hauek kentzeko? Eskerrik asko

Landare igokari horiek dipladeniak dira, Mandevilla sanderi. Ikusten diren bitxo horiek zorriak direla esango nuke. Hasi tratamendu erraz baina oso eraginkor batekin: xaboi potasikoa. Litro bete edo biko ihinztagailu batean goilarakadatxo ttiki erdi edo oso bat nahasi, kafe goilaratxo horietako batekin, eta urez bete. Bi-hiru egunez behin busti landare osoa alde guztietatik. Nik uste dut ederki garbituko duzula.