08:03
19:49
16:29
Ilgora Ira. 29 Urr. 12
Ilberri Ira. 21 Urr. 7
0:00 - 18:00 Ordu desegokiak
18:00 - 24:00 Fruitua
Ongarri berdea erein, adibidez oloa eta zalkea edo txirta
Aste osoa ILGORA
Aste osoa ILBERRI
Ongarri berdea erein, adibidez oloa eta zalkea edo txirta. Ongarri berdea libre dauden lur sailetan ereiten da eta hortik sortutako landareek lurrazala babestuko dute eta sakonean lurra harrotu eta ongarriz osatu.
Baratzerako ereintza: tipulina, tipula txuria eta gorria, berdetarako baratxuria, txikoria, kukulua, babarrun motza eta leka luzea. Berotegirako ereintza: tipulina, berdetarako baratxuria, errefautxoa, errukula, uraza, eskarola, kukulua, ziazerba, arbi-apioa eta leka luzea.
Baratzean landatzea: tipulina, aza, aza gorria, Brusela aza, erromaneskua, azalorea, brokolia, eskarola eta ziazerba. Berotegian landatzea: porrua, azalorea, brokolia, uraza, eskarola, txikoria, kukulua, ziazerba eta borraja.
Aste honetan egiteko lan aproposak: Baba eta ilarra erein. Belardiak erein. Negu amaieran loratzeko lore erraboilak landatu. Garo lanak egin.
Kuiak handitu ahala altxa, lurra kendu eta zerbaiten gainean jarri.
Fruituetan beldarrak agertu daitezke (tomatea, porrua, aza…) Neem eta Bacillus erabili tratatzeko, beti xaboi potasikoarekin lagunduta.
Haziak biltzeko sasoia da.
Luar pila zaindu. Lehortzen bada ureztatu.
Ongarriketa sasoi nagusia etorri da. Hemendik eta abenduaren erdia aldera arte simaurtze edo luartze garai aproposa da. Belardiak, sagastiak, mahastiak, soro eta baratzeetako sail libreak orain ongarritu, gero gutxienez hilabete bat geroago behar izanez gero karea eman.
Landare usaindunak banatu eta landatu: menda, ezkaia, izpilikua
Txertatutako landareetan txertoaren azpitik hazitako altsumak kendu.
Sustrai lodiak edo errizomak dituzten lore landareak atera, banatu eta landatzeko sasoia da. Horrela ugaltzen dira kala, doronicuma, lirioa, zitoria eta abar
Lehortuta jaso nahi diren hortentsiak eta bestelako loreak orain moztu, buruz behera eta ilunpetan lehortu.
Belarrak ondu eta jaso.
Hesien hazkundea apaltzen denean kimatu.
Belardia edo soropila sortu edota lehendik dagoena saretuta badago osatzeko orain erein; urteko azken aukera da.
Aldaxka bidez ugaldu: arrosa, hortentsia, geranioa, fuksia eta abar.
Peoniak ipurditik atera, banatu eta landatu.
Udaberriaren hasieran loratu diren zuhaixkak loraldia amaitu ahala inausi.
Pagoa sutarako mozteko ilgora ona da.
Fruitua emateari uzten dio mugurdiak egunak mozten direnean. Udazkeneko izerdialdia baliatzeko, fruitu aldia amaitzean inausi egiten da. Horrela hurrengo udaberrian loreak eta aleak emango dituzten adar berri gazteak izango ditu.
Landareen arteko lurra estaltzeari azpiak egitea esaten zaio. Material organikoak erabiltzen dira, gehien bat. Plastikoa ere erabiltzen da.
Ur falta dagoenean asko laguntzen du, baita belarrik ez sortzen ere eta ustelduz lurra ongarritzen du.
Material asko erabiltzen da: pinu azala eta orria, lastoa, belar ondua, orbela, adar txikitua, papera eta kartoia, soropileko belar ebaki berria, garoa, azeribuztana...
Lore baratzea osatzen duten landare ohikoenak ugaltzeko sasoia da. Honetarako era errazena erabiltzen da: aldaxka. Arrosaondo, hortentsia, geranio, begonia, krabelin, fuxia eta abar orain ugaldu daitezke.
- Aurten hazitako adarrak moztu, muturreko bi hostorekin, edo handiak badira bakarrarekin utzi.
- Dilista ur edo sahats ur edo hormonetan busti ebakia.
- Lur heze era gozoan zotz batekin zuloa egin ondoren sartu.
- Lurrari heze eutsi aipatutako ur horiekin ureztatuz.
- Neguan toki babesean eduki.
Baba urritik otsailera erein daiteke, ilgoran. 10-15º C tartea du ernetzeko gogokoena.
Errenka artean 60 cm utzi eta aletik alera 8-10 cm edo zuloka hiru ale, bakoitzean 25 cm-ko tartearekin.
Kontuz jorraldiarekin, txikia denean egin eta arin-arin.
Handitan ez etzateko lokarriak, makilak edo zerbait jarri.
Uzta apiriletik ekainera jasoko da.
Etxe barruko landare hau tropikala da. Berotasuna eta aireko hezetasuna behar beharrezkoak ditu.
Erdi itzalean egotea komeni zaio. Eguzkitan koloreak ahuldu egiten zaizkio. Neguan eguzkiak zuzenean joko ez duen gela argitsu batean eduki.
Epeleko landarea da. Gora-behera nabarmenek landarea zapuztu eta hondatu egiten dute. Gutxienez 15 °C behar ditu.
Lurrari beti heze eusteko moduan maiz ureztatu, baina ito gabe.
Uda partean ureztaketa urarekin hilean behin ongarritu. Neguan ez.
Ugaltzeko: 2 urtetik behin loreontzia aldatu. Orduan landarea ebaki eta zatitu. Hosto pare bateko aldaxkak, inguru heze eta beroan erraz itsasten dira.
Azalpen guztiak: Etxeko landareak liburuan
Toki oso hotzean urrian hasi daiteke landaketa. Toki epelagoetan negu osoan egin daiteke.
Udazkeneko landaketa egiteko landarea loreontzian izan behar da, sustrai guztiekin landatzeko.
Neguan, aldiz, lurretik atera eta sustrai bistan dagoen landarea landatu daiteke.
Zerrautsa lurrari emateko, nahastuta edo gainean, beti nitrogenodun ongarri pixka bat erantsi (hegazti zirina oso egokia da): nitrogenoa hartzen du, landareek hartu behar dutena janez.
Lur azidozaleak direnek gustuko dute: ahabia, mugurdia, marrubia…
Baba, ilarra, errefaua, errukula, eskarola, ziazerba, erremolatxa, perrexila, perraitza edo apoperrexila, ardi-mihia, kertxuna edo berroa, martorria, mendaroa, azenarioa, tipulina eta tipula zuria eta gorria.
Berotegirako: tipulina, arbi zuria, errefaua, uraza, eskarola, txikoria, kukulua, ziazerba, borraja, azenarioa eta apio-arbia
Porrua, aza, azalorea, erromaneskua, brokolia, uraza, kukulua, eskarola, txikoria, orburua, kardua, erremolatxa, mihilua, apioa, apio-arbia, zerba, ziazerba, borraja eta toki hotzetan marrubia.
Berotegian: uraza, eskarola, txikoria, kukulua, ziazerba, borraja, mihilua, apioa eta apio-arbia.
Ongarri berdea erein: oloa, zekalea, zalkea edo txilarra edo txirta...
Belar finak eta usaindunak ugaltzeko zatitu edo aldaxkak egin: porru-tipula, arraixka, oreganoa, erromeroa, salbia, ezkaia, azitraia, izpilikua...
Beharrezkoa bada, tratamenduak egin: mahatsondoaren gorrina...
Udako edo begiko txertoak egin, bereziki gereziondoarentzako sasoi egokia da.
Usteldu diren fruituak arbolpetik bildu eta, batez ere, gaitzak jotakoak badira, luarraren edo simaurraren pilara ez bota. Onena erretzea.
Haziak jaso eta hondarretan geruzatu edo estratifikatu.
Iraila edo garoila, izenak dio sasoiaren berri, azpitarako inaurkinarena: garoa, ira, iratzea, iriztorra, inistorra...
Udazkenean landatuko ditugun zuhaitzentzako zuloak egin.
Su-egurretarako pagoa bota.
Hilaren hasieran lizar adarrak moztu eta zatukak deitzen diren sortatan jaso, hosto iharra neguan aziendari emateko.
Belardia sortzeko, edo saretutakoa osatzeko hazia ereiteko sasoia.
Sustraiak lodiak edo errizomak dituzten landareak (kala, iris, nartziso, aster, doronicum, zitori arrunta...) atera, banatu eta landatu.
Neguko loreen erraboilak landatu: idi-bihotza, mugeta, hiazintoa, nartzisoa, irisa, fresia...
Aldaxkak egin eta landareak ugaritu: arrosa, hortentsia, geranioa, fuksia...
Hostaia ihartutakoan peoniak ipurditik atera, banatu eta landatu. Hotz handia izango bada lurreztatu, eta udaberrian lur hori kendu.
Txertu sasoia da: arrosondoak eta abar.
Hostoa galtzen duten hesiak kimatu.
Haziak bildu eta lehortu ondoren argirik sartzen ez den ontzi batean jaso.
Hostaiari eusten dioten landareak landatzeko sasoia hasiko da hilaren bukaera aldera: koniferoak, ezpela, gorostia... Baita igokari guztiak ere.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
