Kaixo Jakoba! Tomate eta piper artean letxuga landatzeko esaten dezu.Hori zeozerr bereziagatik ote den jakin nahiko nuke. Zure erantzunaren zai,agur bero bat.

Baratzearen aprobetxamendua hobetzeko da, batez ere. Tomatea hazten ari den neurrian baita letxuga ere. Letxugak azkar hazten dira urte sasoi honetan eta tomateak etorri aurretik jango ditugu. Bestetik, ongarri gehiegi edo berriegia eman badiogu lurrari letxugak baliatuko du eta tomatearentzako tamainan geratuko da.

Kaixo Jakoba. Aurten lehen aldiz artoa eta babarruna elkarrekin ereitera animatu gara. Beste galdera baten ikusi dugu ze egun izango diren onenak, baina, gure zalantza da ea biak batera erein behar ote diren ala artoa lehenik, egun batzuk/ilargi bat pasatzen utzi pixkat hazteko eta ostean babarruna (arto berriari lotu ahal izateko). Eskerrik asko!

Ohikoena biak batera ereitea da. Babarrunak aihena luzatzen hasten denerako artoa ez dago nahikoa hazita, baina laster eskainiko dio behar duen heldulekua. Horrela eginez gero komeni da lan txiki bat egitea: artoa luzatzen hasten denean alde guztietara zabaldutako aihenak artoarengana biltzea. Beste era horretara ere erein daiteke: lehenik artoa erein eta handik aste pare batera, gutxi gorabehera, babarruna erein artoaren oinean. Honen aihena luzatzen hasten denerako artoa nahikoa hazita egongo da heldu eta berarekin gorantz ekiteko.

Kaixo Noiz atera behar ditut tipulinak, hil beran edo ilgoran? Zurtoina iartuta, hori hori dagoenean? Jada, buru handiak dituzte, baina zurtoina berde berde Eskerrik asko

Atera eta helburua luze gordetzea bada ilbeheran. Atera eta di-da jateko asmoa baduzu ilgoran. Jeneralean zurtoina horitzen hasitakoan jasotzen dira, berde daude hostoak, baina muturrak horitzen hasi direnean.

Tomate landarea landatu berri det. Nola zaintzen den tomate landarea , ausoak edo kontutan izatea jakin nahi dut. Posible da?

Tomatearen zaintzan kontutan izatekoak:

Lur aberatsa eskatzen du; nahikoa ongarri ez badu ondo heldutako simaurra edo luarra nahasi lurrari. Karea ez ahaztu, 100 gr /m².

Ilaren arteko tartea, 1 m.

Ilaran landareen artekoa 75-80 cm.

Tontor bat egin, 40 cm inguru.

Tontorrean zuloa prestatu eta asun zarba berde bat edo hosto batzuk sartu.

Asunaren gainean lur pixka bat jarri.

Horren gainean landatu tomate landarea.

Basokada bat urarekin ureztatu, behar badu bi egunetan. Gehiago EZ UREZTATU.

Hesolak edo makilak jarri.

Makilen gainean plastiko gardenarekin txapela bat antolatu, soilik gainean.

Inausketak eguerdiko ordu beroenetan egin eta kendu behar den kimua oso txikia denean, zauria txikia izan dadin.

Tomate tartean eta inguruetan tageteak (Tagetes patula) eta albahaka landatu.

Tomateari aldamenean izatea gustatzen ez zaizkionak: piperra, alberjinia, kuia, kuiatxoa, apio-arbia, erremolatxa eta patata.

Kaixo, Zuriñe nauzue Lehenengoz eskerrzea eskeintzen diguzun zerbitzu hau. Zalantza: zer deritzozu arraultz oskolak txikituta baratzean botatzeari? Kaltzioa emango diote? Karearen funtzioa bete dezakete? Mila esker, berriz ere eta ongi izan!!! El lun., 7 abr. 2025 17:0

Arrautz oskolen osagai nagusia karea da. Txiki txiki eginda lurrari nahasi daiteke, hori eginez gero denborarekin kaltzioa askatuko da, baina denbora asko beharko du. Ez du beraz karearen lana egingo, denbora puska batean behintzat. Nik nahiago dut luarraren pilari erantsi eta gero dena batera etorriko da lurrera.

Egun on, Jakoba. Aurrekoan irrati saioan entzun nizun, ereiteko hobe ilgora, orokorrean....baina, eta hemen doa nire zalantza: berdin da sustrai, hosto edo fruitu jan nahi ditugun landareak? Mila esker!!!

Biodinamikan ari den jendearen iritzia, banatuta dago. Zenbaitek diote ereintza lanak denak ilgoran egin behar direla eta beste batzuek diote landareari zer etekina kentzen diogunaren arabera erein behar dela. Nik urtero Bizi Baratzean argitaratzen dudan “Ilargia eta Landareak” agendan nire iritzia jartzen dut, honela:

• Ilbeherako lanak: Hostoa, sustraia, zuztarra edo tuberkulua baliatuko diegun barazkoak erein eta landatu.
• Ilgorako lanak: Lorea, fruitua edo hazia baliatzen diegun barazkiak erein eta landatu.

Kaixo Jakoba!! Galdetu nahi dizut,espinakak aldatzeko,garaia ona den,eta ea lona berde horrrekin aldatu daitekeen espinakak.Nere arazoa da,bestela belarrak gallentzen didala espinakak. Besterik gabe,zure erantzunaren zai geratzen naiz.Eskerrikaksko,eta Gora baratzea!!

Bai garai ona da. Apirila osoa sasoi ona da ziazerba landatzeko. Gero udazken neguan jatekoak iraila-urrian landatzen dira. Saiatu ilbeheran eta hosto egunean landatzen. Datorren ilbehera  apirilaren 4etik 18ko 15:11 arte luzatuko da. Hosto egunak 16 eta 17 izango dira. Lona berde hori jar daiteke; bestela bere lana egingo lukeen edozein azpigai ona da: belarra, lastoa, orbela, paper birrindua…

Kaixo Jakoba! Jakin nahi nuke,bainak ereiteko,ze ongsrri mota edo ze alimentu mota bota behar dihodan lurrari? Ze gorotza edo ximaurra ez dela ona eta, ze abono mota erabili dezakedan jakin nahi nuke. Besterik gabe,zure erantzunaren zai geratzen naiz.Eskerrikasko!

Lekek ez dute ongarririk behar, baldin eta lurra oso kaxkarra ez bada. Lekak berak sustraietan apopilo hartzen ditu airetik nitrogenoa sustraietara ekarriko dioten bakterioak. Zerbait ematez gero, lur buztintsu astuna bada mesede handia egingo dio karea emateak. Aspaldi karerik ikusi gabeko lurra bada 150-200gr/m² eta urtero hartzen badu 75 gr/m².

Egun on, Etapa desberdinetan sartu ditugu kipulak. Lehen sartu genituenak janda bezala daude goiko aldetik argazkiak erakusten duten bezala. Zer da? Nola konpondu?

Nire ustez B+B sonatua da: Barraskiloak eta Bareak. Seguruenera bare sitsak edo bare ttikiak. Horiei aurre egitea ez da erraza. Jarri kare hautsa landareen artean eta inguru guztian muga bat eginez. Sutako errautsa baldin baduzu, bahetik pasa eta hauts garbia denean landareari gainetik bota, zikintzeko adina. Eta teknikarik onena ilunpetan linterna batekin miatu eta harrapatzea da onena.

Kaixo! duela hiru urte zainzuriak jarri genituen. Bi urte itxaron ondoren aurten hasi gara lehenengoak jaten. Tamalez datorren laister etxea utzi beharko dugu (urte pare bat asko jota). Zainzuriak leku aldatu daitezke ala hobe hurrengoan berriekin zerotik hastea?

Ni saiatuko nintzateke leku berrira eramaten. Datorren udazkenean bizileku berria izango dutena ondo-ondo, sakon ongarritu, lurrari behin edo bitan simaur zaharra edota luar ondua emanez. Deguan zanga sakonak egin eta bertan landatu ahalik eta sustrai gehienekin aterata, inguruko lur eta guzti ahal bada. Landatutakoan euri gutxi bada ureztatu. Birlandaketa egiteko egunik onenak ilbeherakoak eta sustrai egunak dira.

Kaixo Jakoba, Aurten milpa edo “Asociación Precolombina” egiten saiatu nahiko nuke baratzan, artoa, babarruna eta kalabaza. Hau egiteko zeintzuk dira egunik onenak haziak hazitegian ereintzeko eta gero landareak baratzan landatzeko? Baratza Oiartzunen daukat. Beste gauAtxo bat zein arto mota gomendatuko zenidake? Guk jateko izango litzake ez animaliek. Eskerrik asko beste behin ere zure laguntzagatik

Arta-babarrun-kuia soroak maiatzean ereiten dira. Ereintza jeneralean soroan bertan egiten da; azken urte hauetan zenbaitek landarea egin eta gero landatzen du, baina jende bakanak egiten du horrela. Nik soroan bertan ereitea gomendatzen dizut. Hiruretan fruitua da eskuratu nahi dugun mozkina, beraz ilgoran eta fruitu egunean erein beharko genituzke. Ilgora maiatzaren 16tik 28ra izango da eta fruitu egunak 16, 17 eta 25 goiza dira. Jateko arto kultibar asko dago, baina hemengo baldintzetara egokitutakoak dira onenak, arta gorria adibidez oso ona da irina egiteko. Hala ere onena da bertako hazien zaintzan lanean ari direnen eskutik haziak eskuratzea. Gipuzkoan adibidez ALEKA ari da lan horretan, eta bere haziak toki ugaritan aurkituko dituzu, baita bere webean ere.

Jakoba aza egon den tokian ze landatzea komeni da orain ? Tipula bai eo ez? Eskerrikasko

Azari kentzen diogun etekina hostoa da. Hostoko barazkien ondoren fruitua ematen dutenak (tomatea, piperra, alberjinia, kuia…) jarri daiteke baina baita sustraia edota erraboila ematen dutenak ere. Beraz tipula jartzea ondo.

Egunon. Ardiak zein behorrak larrean ibili ohi diren belaze batean lurra lantzekotan nabil, baratzerako (porruak , tipula, illarra, patata,...). Patata eta illarra motza iada erein ditut, lurrari buelta eman nion aurretik traktorearekin, goldetu gabe aurretik. Orain tipula, porruak, landatzerako, aurrena goldetu eta ondoren lurra jiratzekotan nabil. Baina zure iritzia jakin nahiko nuke goldetzeari buruz, ona al da? Eskerrik asko.

Nire iritziz goldatzea lurraren kalitatea galtzea da. Lurra geruzaka antolatua dago eta goldetuta geruza horiek nahasi egiten dira. Askoz hobea da karramarroa edo arrea pasatzea, lurra harrotuz, baina jiratu gabe; garai batean laiarekin egiten zen eran, azaleko geruza bakarrik harrotzen zen. Azienda larrean denbora luzez ibili bada, nitrogeno gaindosia egongo da lur horretan, beraz lurra lantzen hasi aurretik karea ematea gomendatuko nizuke, hautsa beharrean koxkorrean eta gaindosian hori ere: 200 gr/m². Hurrengo urteetan pixkanaka dosi hori jaitsi (150, 125, 100, 75) urterokorako ohikoa den 75 gr/m² arte.

Noiz eta zertarako bota behar zaio lurrari diatomea? Esker mila!

Diatomea edo diatomea lurra esaten zaio aspaldi batean fosildutako izaki urtar batzuei. Bere eskeleto fosilduak dituen harria ehotu eta hauts eginda erabiltzen da. Intsektizida oso ona da. Baita lurra silizez, kaltzioz eta beste mineralez aberasteko ere.

Egunon Iakoba!! Ze patata mota da 60 egunetara ateratzen hasi daitekeena ? Eskerrikasko

Goizeko patatak erabili behar dira (gazteleraz “temprana” esaten diote eta frantsesez “pomme de terre primeur” edo “hâtive”). Nik erabiltzen dudan barietatea “Colomba” da eta berez 80 egun behar ditu heltzeko. Orokorrean patata barietate arruntek 120-150 egun artean behar dute heltzeko. Beraz 80 egunetan heltzen dena oso goizekoa da. Hala ere nik ez diet heltzen uzten, ez dut nahi izaten patata urte guztirako jasotzeko edo gordetzeko. Patata landarea edo zerba ihartu arte utzi beharrean loratzen hasi ordurako ateratzen hasten naiz, eta jan ahala atera. Horregatik 60 egunetan jaten hasi zaitezke. Eta gomendio bat ematea nahi baduzu: ez dago horrelako patata goxorik, edozein barietate, baina heldutasun osora iritsi aurretik bildu eta azal eta guzti jandakoa bezalakorik.

Kaixoo... Aurtengo ze egunetan ereingo ditugu tomate haziak? Eskerrikasko

Kanpoan dagoen baratze batean landatzeko izango direla iruditzen zait. Horretarako, maiatzaren bigarren hamabostaldian eta ekainaren lehenengoan landatzeko, martxoan ereiten dira tomate haziak. Onena ilgoran ereitea da, eta egun aproposenak fruitu egunak dira. Martxoan ilgorak 1etik 7ra eta 22tik ekainaren 3ra izango dira; eta fruitu egunak martxoaren 3 arratsaldea eta 4 egun osoa, 22, 23, 24 goiza, 31 eta apirilaren 1 goiza. Lehen egun horietan hasteko hazien erdiak erein eta azken egun horietan beste erdia; horrela tomate uzte luzatuko duzu.

Noiz da garai ona tomate hazietatik landatea ateratzeko?

Tomate haziak ereiteko bi garai daude. Tomate landareak negutegian edo berotegian landatu nahi izanez gero urtarrilean edo otsailean ereiten da hazia. Landarea kanpoan, baratze arruntean landatu nahi baduzu martxoan ereitea da onena. Ereintzarako egunik onenak ilgorakoak dira eta egokienak fruitu egunak. Otsaileko ilgoran gaude eta martxoaren 7an amaituko da. Martxoko ilgora 22an abiatu eta apirilaren 3 arte izango da. Fruitu egunak hauek dituzu: otsailaren 24, martxoaren 3 (arratsaldea), 4, 22, 23, 24 (goiza), 31 eta apirilaren 1 (goiza).

Egun on Jakoba! Ilargiaren zure liburuan irakurri dut urteko tipula landatzeko egun aproposa otsailak 9a zela baina pasa zaigu eguna... noiz landa dezaket? Oraindik ere garaian gaude? Eskerrik asko!

10 urte betetzera doan BIZI BARATZEA liburuan tipularen fitxaren trikimailuak atala irakurtzen baduzu esaten du sasoi onena otsailaren ilbehera dela. Beranduenera martxoaren erdia. Otsailaren ilbehera oraintxe da eta 22ra arte luzatuko da. Ilbehera osoa ona da landaketa hori egiteko baina egun onenak sustrai egunak dira: 15 arratsaldea, 16, 17 eta 18. Martxoko ilbehera 8tik 21 arte da eta sustrai egunal 15 eta 16.

Kaixo ! Jakin nahi genuke zergatik udan, sartutako porruak ateratzerakoan ezin ditugun sustraitik atera eta gehienak puskatzen zaizkigu erditik......

Bi arrazoi izan daitezke: sakon landatuta daudelako edo lurra astuna, buztintsua, gogorra delako. Seguruenera bi arrazoiak elkarrekin izango dituzu zuk porru sailean. Hurrengo porru saila non jarri behar duzun erabaki orain eta gainean jarri ongarri geruza lodi-lodi bat, 10-15 cm lodi. Orbela, simaur zaharra, luar ondua, eta abar. Horrek lurra harrotu eta arinduko du.

Egunon, noiz ereiten da olua? Sagastian lurrantzako ona omen da eta Eskerrik asko

Oloa ereiteko bi sasoi daude, labore gehienekin bezala. Udazkena da bat eta negua bestea. Negurako esaerak horrela dio: “otsaileko oloa olo, martxokoa olotto, apirilekoa ez olo ez lasto” Beraz badakizu oloa olo izatea nahi baduzu ahalik eta azkarren erein. Egokiena ilgoran ereitea litzateke. Ilgora hau 8 eguerdian amaituko da. Aste honetako egun horiek lirateke onenak.

Aurten tomate eta piparrak etxean erein nahi ditut, Maiatza aldera ortuan landatzeko. Etxe barruan edo kanpoan (balkoian) komeni da ereitea? Eta ze sasoitan? Martxoa aldera? Eskerrik asko

Maiatzean landatzeko martxoan ereitea komeni da; beti ere ilgoran eta fruitu egunean. Etxe barruan edo kanpoan zalantza zeuk argitu behar duzu. Biei toki gozo epel-beroak gustatzen zaizkie. Etxea agian beroegia da, kanpoa agian hotza, garaian ikusi behar. Bestela balkoian negutegi antzeko toki bat eraiki eta han erein. Bestela ereintza barruan egin daiteke eta ernatzen direnean kanpora negutegitxora atera. Garrantzitsua da argi betean egotea.  

Arratsalde on! Boniatoa landatzea probatu nahi dut, nafarroa iparraldean zer moduz ematen den jakiteko. Horretarako boniato bat erosi dut eta uretan jarri dut erditik moztuta egunero ura aldatuz. 20 egun igaro dira eta ez dago injngo aldaketarik. Goizegi nabil? Noiz da tenore ona boniatoa germinatzen jartzeko? Eskermila!

Nik uste dut goizegi zabiltzala. Dendan jateko saltzen den boniatoak ahalik eta beranduen hozitzeko edo ziltzeko produkturen bat izango du emana. Beraz nik boniato berri bat ekarri eta kanpoan jarriko nuke. Berak jaiotzeko gogoa sentitzen duenean ederki adieraziko du, begiak lehertuaz. Orduan landatu behar duzun tokian jarri, patata arrunta balitz bezala. Berez apiriletik ekaina artean landatzen da tuberkulua. Eta hurrengo urtetarako aurreko urtean bere zarba ihartu aurretik hartutako aldaxkak, uretan jarri eta errotu direnak ere erabiltzen dira landatzeko. Toki beroa bada martxoan ere jarri dezakezu. Urrian edo azaroan biltzeko moduan izango da uzta. Berez igokaria da landarea; ez badiozu non lotu eta igo jartzen lurrean hara-hona zabalduko da.  Beroa gustatzen zaio, toki egutera aukeratu. Hezetasuna ere maite duenez, edozein materia organikorekin azpiak egin, ipurdiaren bueltan jarri, ondroso. Ilara artean metro bete utzi eta ilaran, landaretik landarera 35-40 cm. Ongarritu behar baduzu ongarri zaharra eman, ondutakoa.

Kaixo ! Jakin nahiko nuke zer dela eta gure baratza koxkorreko porruk ateratzerakuan puxkatu egiten zaizkigun.....ezin ditugu atera sustrai eta guzti !!!! Eskerrik asko ! Olga

Bi arrazoi izan daitezke: sakon landatuta daudelako edo lurra astuna, buztintsua, gogorra delako. Seguruenera bi arrazoiak elkarrekin izango dituzu zuk porru sailean. Hurrengo porru saila non jarri behar duzun erabaki orain eta gainean jarri ongarri geruza lodi-lodi bat, 10-15 cm lodi. Orbela, simaur zaharra, luar ondua, eta abar. Horrek lurra harrotu eta arinduko du, baita kareak ere (200 gr/m2).

Kaixo Jakoba! Arbi gara edo greloa deritzona nola etorriko litzateke gure kostaldean?Ereiteko egunik aproposena? Mila esker

Arbigara, izenak dioen bezala arbiaren lore gara da. Arbia abuztuan ereiten da, hazi burua loditu eta gero hurrengo urteko udaberrian loretarako gara emango du. Orain egin dezakezun gauza bakarra, arbisororen batetik arbi landareak hartu eta baratze edo soro bazterren batean birlandatzea da. Gero negu amaieran garak biltzeko.

Porruak,azak,azaloreak irailaren amaieran landatuta oso oso eskas daude.Zer egin?