TOmatea asko luzatzen bada, punta moztea egokia da?

Tomatea luzatu bada orain punta moztea ez da egokia. Moztuz gero alboetarako adarrak emango ditu, asko eta indarrean, loreak eta fruituak atzeratuz. Nire iritziz hobe da puntak okertu eta albo aldera lotu, hurrengoaren makilara i edo sokari edo…

Freskotan jasotzeko berakatzak noiz ereitzea komeni da? Eskerrik asko

Freskotan edo berdetan jaten den berakatza irailaren bigarren hamabostalditik otsailaren amaiera arte erein daiteke. Beti ilbeheran ereitea komeni da.

Ahuakateondo bat daukat, izugarri hazi dena, bai zabaleran bai luzeran. Haize asko jotzen duen lekuan dago eta asko hazten ari da gora. Noiz da sasoia podatzeko?

Inausi aurretik aztertu ea luzatzen den adarra okertu eta makurtu arazi daitekeen lotuaz. Ezin bada inausi, baina jakin ezazu horrek joera hori indartu besterik ez duela egingo, eta era berean fruituak emateko grina apaldu. Inausketa edo apirilean edo orain, uztailean egin; biak ala biak ilbeheran.

Kaixo Jakoba, leka hostoak xomorroren batek jaten dizkigu. Ze erremedio egin beharko genuke? Eskerrik asko aldez aurretik.

Garrantzitsuena xomorroa zein den jakitea da. Hori gabe ez dago irtenbide egokia izango den erremediorik. Bareak, bare-xixak, barraskiloak, harraren bat… nik esango nuke horietakoren bat izango dela. Gauez egin bisita eta ondo miatu hostoak alde guztietatik. Hala ere zulotxo horiekin landareak ez du izugarri sufrituko, baldin eta ez bada izurritea asko ugaritzen. Hala balitz ea identifikatzen duzuen eta orduan hitz egingo dugu.

Arratsalde on: Galdera bat egin nahiko nuke. Gure tomateei zuloak atera zaizkie eta interneten argazkiak ikusiz, Tuta absoluta dela gaitza dutela uste dugu. Tratamendurik dago? eta horrela bada zein da egokiena? Eskerrik asko!

Izurrite hori oso zabaldua dago. Dagoenerako sartua baduzue lau egunetik behin tratatu Bacillus thuringiensis eta Neem olioa aurkariekin. Laguntzeko nahasi asun minda eta xaboi potasiko pixka batekin. Ahaztu gabe lau egunero. Tratamendu horrekin lasai jan daiteke tomatea. Hurrengo urtean gogoan izan maiatzaren amaieratik hasi eta hamar egunero tratatu, hor egongo da tomateen zai eta. Baten bat zulatuta ikusten baduzue zazpi egunero tratatu eta asko bada lau egunero.

Piper landara ederrak ditut. Hala ere, konturatu naiz lurpeko zurtoin nagusian orban zuriak dituztela guztiek, onddo itxurakoak (ikus argazkia). Zer ote da? Arduratzeko modukoa da? Eskerrik asko

Landareen lepoa oso toki ahula da, gaitzen erasoen aldetik: asko hortik sartzen dira. Onddo itxura dute marra zuri horiek, eta horrela erasotzen duen gatz gogor bat bada: Sclerotium rolfsii. Baina gaitz hori bada oso denbora gutxian landarea apaldu, horitu eta ihartzeraino galtzen da. Zeurea aldiz oso indartsu eta sasoian ikusten da, beraz ez nintzateke arduratuko. Aleren bat ihartzen hasten bada azkar atera lurretik, sustrai eta guzti eta erre. Bitartean: Piper on!

Kaixo Jakoba Nun erosi dezaket kalsotz landareak Noiz da garaia landatzeko?? Merezi du hemen ?? Eskerrik asko

Calçotak ziklo oso luzea du. Tipula berezi horren hazia udazkenaren amaieran ereiten da, otsailean landatu eta ekaina aldera tipula burua jaso. Orain lehorra dugun buru hori irailean edo urriaren hasieran landatuko da. Goiko muturra moztu eta landatzen dira, ilada artean 80 zm. eta buruik burura 30 zm.. Buruaren erreserbetatik kimu berriak etorriko dira, 5-15 tarttean buruko. Sorta hori da lurreztatuko dena. Hortik datorkio izena, katalaneko “calçar” edo ipurdia lurreztatzea. Horrek kimua luzatzera behartzen du, bide batez tipula buru forma izan beharrean porru itxura luzea hartzen du, lurpeko zatia 15-25 cm, zurituaz eta bere dasta finduz. Lurreztaketa hiruzpalau aldiz egin behar da eta noiz atera eta erre zeuk erabaki, baina burua jarri dugunez  bi urtekoa izango da udaberrian eta zildu, loratu eta hazia emateko joera azkar piztuko zaio, eta beraz luzeetsi gabe jaten hasi. Jeneralean azaroa eta apirila artean jaten da.

Landarea beharrean tipula buruak eskuratu behar dituzu. Ez dakit hemen saltzen diren. Eta merezi ote duen? Nire ustez bai. Saioa egin eta esango diguzu.

Atxondoko Biezko Baserriko Aner lagunak “Blanca gran tardana de Lleida” deritzan aldaera erabiltzen du, Catalunyan sonatuena. Lehen tipula gorriak ere egiten ziren. Euskal Herrirako tipulina egiteko erabiltzen den “Babosa” aldaera proposatzen du berak.

Behar bereziak bi: batetik janari asko eskatzen du, aurrez eskuzabal ongarritutako lurra nahi du eta, gogoratu, tipula da: tipulak lur motela, astunak, buztintsuak eta urasetutakoak gorrotatzen ditu. Lur harroak maite ditu. Lur tontorrak egin eta alboetan landatu edo koskatan igo... Baina kontutan izan gero lurra eman eta eman lurrak bere bueltan geratzeko modua beharko duela...

Noiz landatu behar dira?

Uda partean egiten den lana da. Uztailean egin daiteke, landare osoa ihartuta dago eta lurretik ateratzen diren adar gazteenak sustrai eta guzti atera eta landatu. Bestea iraila aldera, ipurdian sortu zaizkion altsumak ebaki eta kendu eta landatu. Bietan ureztaketa zaindu, ondo itsatsi arte, gero, toki oso lehor batean bizi behar ez badute behintzat, ez du ureztaketa beharrik. Bi saosi horietan ilbehera eta sustrai egunak dira egokienak.

Guk hazitako limoiondoa daukagu.Iparrera begira lorontzi handi baten Udaletxeak emana. Nola egin fruitua emateko, injertua egin beharko dogu...Nola egin. Mila esker, Amaia

Hazitik sortutako landareek ere lorea eta fruitua ematen dituzte, baina txertatutakoak baino denbora gehiago behar dute. Bestetik iparrera begira egoteak ez du batere laguntzen. Loreontzian bizi delarik ahalik eta baldintza onenak beharko lituzke, eta orientazio horrek ez du batere laguntzen. Beraz: ahal bada orientazio egoki batera eramanhego-ekialdea edo hego-mendebaldea; ezin bada lurrean landatzeko toki bat topatu, orientazio horietako bat duena; txertatzeko gustuko duzun klase bat hautatu eta begiko txertua egin orain uztaila-abuztuan edo adarreko edo txotxeko txertua udaberrian, martxoa aldera.

Hemen nunbait irakurri dut zuk norbaiti erantzunda gorrinaren aurka berakatz burua txikitu litro bat uretan infusionatu eta tomateari botatzeko. Zenbat denboraz irekinda? Eta landarea osorik busti edo azpian bota?

Bai baliagarria da, baina aurten dugun gorrin giroarekin eta gorrin erasoarekin, ni kur hori osatu egingo nuke. Gehitu azeribuztan ura, eta era bateko edo besteko kobre ttantta bat. Kobrea ekologikoan erabiltzeko formula bat baino gehiago topatuko duzu. Irakiten 15-20 minutu eduki, bezperatik txiki txiki eginda ur horretan eduki ondoren. Landarea osorik busti bai, eguerdi aldera onena, gero eguzkiak ondo lehortu dezan.

Arratsalde on! Lehenik eta behin, eskerrik asko egiten duzun lanagatik eta halako arreta emateko eskuzabaltasunagatik. Piperrak aldatu ditugu saioa egiteko eta... zulatuta dauzkagu. Zer egin ez dakigula gabiltza. Laguntzerik? Eskerrik asko, aldez aurretik.

Nik esango nuke B & B klubaren eraso bat dela. Barraskilo eta Bare, alegia. Edo bat edo beste. Miatu ondo loreontzia, goi behe, inguru, eta ertzeko borobil horren azpiko aldea… Hala ere gauez ibiltzen direnez egin bisita sorpresa bat linterna indartsu batekin eta hostoaren azpian edo gainean topatuko dituzu. Bide batez, loreontzia erdi hutsa dago, lur gutxi su, eta piper landareak uzta oparoa ematea nahi baduzu jarri lur gehiago, onena oso osorik atera landare eta lurra batera eta azpia bete.

Arratsaldeon Etxean ardiak dauzkagu eta larrean argazkian agertzen diren belarrak erabat ugaritu dira, eta besteak ia desagertu. Uste dugu bere jatorria ardiei emandako pentsua dela. Gutxi gora behera hektarea bateko lurra da. Nola kendu ditzakegu? Mila esker

Aukera erreal bakarra moztu eta moztu egitea da. Ilgorak dira onenak eta lore edo fruitu egunak. Eta sekula ez utzi loratzen eta hazia zabaltzen. Egun egokiak izango dira: uztailaren 19 arratsaldea, 20 eta 21 goiza. Baita 28 eta 29 goiza ere. Abuztuan 16, 17, 24 eta 25. Egun horietan ezin baduzu ilgorako beste egunetan: uztailaren 19 eguerditik 31ra eta abuztuaren 16tik 28 eguerdira. Hurrengo urterako gogoan izan horrelako lanak egiten maiatzean hasi behar dela. Moztualdi bakarrarekin ez konformatu, moztu eta kimu berria ematen duenean berriz moztu, eta berriz, atzeratu arte.

Aupi! Nire balkoiko landareei (albaka, menda, erromeroa eta ezkaia) orban zuri/hori hauek atera zaizkie. Izurritea al da? Nola zaindu ditzaket? Albakaren adar batzuk ere zuriak eta puztuak jartzen ari dira. Mila esker zure laguntzagatik!

Nik uste dut zerbaitek kosk egiten diola: euli txuria, armiarma txikiak edota tripsa. Horien aurka xaboi potasikoarekin tratamendua egin. Alde guztietatik ondo busti landare guztiak eta baita loreontziak eta balkoiko hormak ere. 4 egunero tratatu, izurritea garbitu eta landarea garbitu arte.

Orain arte animali-simaurra erabiltzen nuen baratzean , orain auzo-konposta egiten degu herrian, 5. kontenedorearen ordez. Zein da hobea edo zer komeni da baratzerako?. Eskerrikasko

Biak onak dira. Bakoitzak bere ezaugarriak ditu, baina denak egokiak dira. Simaurra ere zein aziendarena denaren arabera desberdina da; luarra edo konposta bezala, nola eta zein materialarekin egiten denaren araberakoa izango da. Baratzean erabiltzeko bat bezala bestea. Nire ustez egokiena biak erabiltzea da. Luarra baduzu eskuera hori erabili baina tarteka simaur pixka bat emanez gero hobe.

Santu guztitarako (Azaro 1) nahi ditut loreak, noiz landatu bulboak Eskerrik asko

Kanpoan edo barruan landatu ditzakezu lirio erraboilak. Badakizu lirioa ez dela berozalea, beraz azaroaren lehenean loratzeko asmo hori beretzako ikaragarrizko erronka da, uda osoa izan beharko baita hostotan, bero handienetan… Baina zoriari berea emanez, uztailean eta abuztu hasieran landatuko nituzke nik batzuk ez badira besteak loretan izateko ahaleginean. Hona egun ustez egoki batzuk: uztailaren 9, 10, 19 arratsaldea, 20, 21 goiza, 28 eta 29 goiza; abuztuaren 5, 6, 7, 16 eta 17. Gutxienez bi txandatan landatu

Etxeko loreetan purgoia egin da. Xaboiarekin garbitu ditut, halare berriro azaldu da. Zer egin dezaket? Mila esker Ana

Zorriaren kontrako tratamendu onena xaboi potasikoa da. Urarekin nahasi eta landare guztia, alde guztietatik ondo busti. 4-6 egunero zorriak bukatu arte.

Aupa!

Zizare honen izena eta ezaugarriak zeintzuk diren jakitea gustatuko litzaidake.

Eskerrik asko

Nire ustez hari har bat da, Gazteleraz “gusano de alambre” eta frantsesez “ taupin des moissons”esaten zaien horietako bat: Agriotes lineatus, Agriotes obscurus, Agriotes sputator edo Agrypnus murinus. Materia organiko berria jaten dute, baina baita haziak eta landareen sustraiak ere, belarra barne. Horregatik ereintza egindakoan edota landare txikiak landatutakoan argi ibili behar da. Hezetasuna nahitaezkoa dute eta lursailetan toki hezeenean topatuko dituzu. Ez da erraz gainditzen. Ez dago fundamentuzko tratamendu naturalik, eta tratamendu kimikoek lurra erabat kutsatzen dute eta hor egindako ezer ez jatea gomendatuko nizuke. Proposatzen den borroka da zulatutako ontzi batean lur pixka batekin gari edo arto haziak nahasi eta lurpoeratu eta maiz maiz miatu, harrak bildtzeko; baita azenarioa edo patata zatiak lurperatu eta maiz miatu baita ere. Bildutako harrak zanpatzea zaila da, onena ebaki eta erdibitu edo erre.

Zenbateko maiztasunarekin bota diezaieket salda bordelesa tomateei? Maizegi botatzea kaltegarria da? Eskerrik asko!

Salda bordelesak bi osagai ditu: kaltzioa eta kobrea. Kaltzioak mesede asko ditu bai landarean bertan, baita gero lurrera joaten denean ere. Kobrea metal astuna da; landarean onddoen aurkako lan bikaina egiten du, baina landarean bertan eta gero lurrean pilatu daiteke. Astuna denez ez da erraz mugitzen eta metaketak arazoak sor ditzake lurrean bezala gure gorputzean ere. Beraz, kontuz ibili behar da kobrearekin. Behar beharrezkoa denean soilik erabili, asko jota sasoi bakoitzean 2-3 aldiz. Bestela azeribuztan edota osin urak, esne gordina, bikarbonatoa eta abar ere erabili ditzakezu tartean, tratamenduak txandakatuz.

Eunon Jakoba!!! Sardoa botillan sartzeko ze eun izangoituk egokinak oain uztailen? Ta marrubiri umek ata ta banaka hontzitan jartzeko ze garai dek ona?? Aldez aurretik eskerrikasko

Sagardoa botilaratzeko uztaileko egun onenak hauetxek izango dituk: 12 arratsaldea, 13, 14 eta 15 goiza.

Marrubiak banandu eta landatzea udazkenean egiten da. Ordurako herrestadarren muturretan hazi dituzten landaretxoak errotzeko sustrai onak eginak izango dituzte. Azaroa dela onena esan ohi da. Hala ere sustrai egokiak ikusten badizkiezu noiznahi landatu; baina ureztaketa zaindu, badakizu ontzia kartzela da landarearentzako, ezin du nahiko lukeen adina janari eta urik aurkitu.

Egun on, Jakoba:
Lagun bati amak horrelako hiru landare jarri dizkio lorategian. Eta zomorroz bete zaizkio.
Zer egitea gomendatzen diguzu? Atzoko argazkia da.
Eskerrik asko zure zerbitzu apartagatik.
Egun ederra izan.
Edurne

Aza jendearen zimitza da, Eurydema ornatum. Aurten asko ikusten da. Izerdia zurrupatzen die, batez ere aza jendeari, Brasicaceae familia.
Nahi baduzu intsektizida batekin tratatu, baina landare horietan bakarrik baldin badauzkazu, Bildu eta beste norabaiterako bidean jarri…

Egun on Jakoba.

Galderatxo bat dekot. Erregalatu doztie gorosti bat, dau tiestu txiki baten eta eukiko deuz 1'98m Edo. Gure dot lurrean landatu, Elorrion. Noz izengo zan sasoirik aproposena horretarako??

Eskerrik asko

Loreontzi txikian bizi bada, handiago batean jarri ahalik eta azkarren. Gero, hurrengo urteko martxoaren erditik apirilaren erdira arteko tartean, ahal izanez gero ilbeheran eta sustrai egunean, izango da behin betiko lurrean landatzeko sasoi aproposena. Tamaina horretakoa izanda, lehen urtean lurrean ureztaketa zorrotz zaindu beharko duzu.

Kaixo barriro !! Etxeko balkoietako geranioetako hosto azpiak ontto moduko mantxaz beteta daude etengabe kentzen dizkiet hostoak baina.....zer egin bestela ??? Esker mile ! Olga

Gorrina da, onddo batek sortzen duen gaitza. Hezetasunak sustatzen du. Erraz antzematen da: kolorea galdua duten borobilak gainean eta hostoaren azpiko aldeak puntu gorri-marroiak. Salda bordelesa edo kobrea duen edozein fungizidarekin tratatu. Berak jartzen duen proportzioan urarekin nahasi eta landarea ondo busti, ahal bada eguzki ordu gogorrenetan. Garbitu arte tratatu 6-8 egunero.

Kaixo !! Ekialdera ematen duen baratza txiki koxkor batetan, izkin batean lizar bat hazi zen iaz...ez degu gogoan noiz baina kimatu genion punta ez dugulako goraka haztea nahi...hurrengo kimaketa noiz eta nola egin beharko genioke ?? Eta bere ondoan landatzen ditugun porruk edo baiñak kaltetuak izango dira ..??? Eskerrik asko, Olga

Zuhaitz eta arbolak baratze ertzean ez dira lagun oso onak. 6-8 metroko tartea behintzat utzi beharko litzateke, eta lizarraren tankerako zuhaitz handiak direnean baita gehiago ere. Moztuta bai, zuhaitza motzagoa ikusiko duzu, baina lurpetik ederki etorriko da zure baratzera. Hura egongo da landua, ongarritua… Eta bazka ederra aurkituko du bertan, zura barazkien kalterako. Itzalarena kontutan izan gabe. Ahal duzun azkarren, handiegia egin aurretik atera eta toki egoki batean birlandatu. Hori egiteko sasoi onena negua da, abendutik otsailera artean; ahal izanez gero ilbeheran eta sustrai egunean.

Egun on Jakoba! Kaputxina landareetan, tomate landareetan ondoan dauzkat, eta xomorroz beteta daude. Zer egin beharko nuke? Kendu, zerbait eman?

Aza jendearen zimitza da, Eurydema ornatum. Aurten asko ikusten da. Izerdia zurrupatzen die, batez ere aza jendeari, Brasicaceae familia.

Nahi baduzu intsektizida batekin tratatu, baina landare horietan bakarrik baldin badauzkazu, Bildu eta beste norabaiterako bidean jarri…

Seguran Santa engrazi egunean erein behar ditugun haziak bedeinkatzen dira. Erein beharreko hazi guztiak eramatea komeni al da edo bakoitzetik banaka batzuk eramanda nahikoa izan ohi den jakin nahiko nuke. Mila esker.

Inolako zalantzarik gabe denak eraman. Hazi bakoitza bat eta bakarra da. Aita baten eta ama baten arteko hibridazio edo nahasketaren ondorioa. Ez da inoiz bere kopiarik sortuko. Kopiak edo klonak sortzeko era bakarra hibridazio kontrolatua da. “F1 hibridoa” ikusiko zenuen noizpait, agian, hazi poltsatxoren batean… Hori da landare berdinak sortuko dituzten hazi berdinak egiteko era bakarra. Ohiko haziak, aldiz jeneralean ezezaguna den aita eta hazia daraman fruitua emango duen amaren eman-hartu eta nahasketa sexualetik datoz. Agian ezaguna egiten zaizu aita ezezagunarena eta ama ezagunarena; bedeinkazio bila elizatik elizara bazabiltza are eta ezagunagoa.

Beraz hazi bakoitza bat eta bakarra izaki, bat bakoitz horrek hartzen duen bedeinkazioak zereraginik ez du izango beste hazietan. Bedeinkazioa bedeinkazioa da, ez da, Beñat Sarasola Santamaria poetak dioen bezala, xaguxarraren eguerdiko doministikua. Bedeinkatua izango da mirakulurako bidea zedarritzen duen uraren ttanttak busti duena. Bedeinkazioaren grazia hartzen duena hazia denez, eta hazi guztiek bezala landarea sortzeko bidean lehen lana sustraiak sortu eta lurra ahalik eta indartsuen jo jo eta zulatzea duenez helburu, ur ttantta horrek ernetzeko asmoa piztuko dio, haziaren baitan lo dagoen landare berriaren muina esnatuko da, urak zelula berriak sortu eta zaina indarrean zut jartzen du, eta ur hori bedeinkatua bada zutitze eta tentetze hori are eta bulardetsuagoa, gogorragoa, balenkiagoa, berdekiagoa, bihoztunagoa, indartsuagoa, harditagoa, kementsuagoa, dulabreagoa, sutsuagoa, errimegoa, mutiriagoa, gotorragoa, azkarragoa, azarriagoa, irmoagoa, fierrago, zimelagoa, bortitzagoa, suharragoa, errutsuagoa, kuraiosagoa, gotorragoa, kaliputsuagoa, irmoagoa, fetxoagoa, sendoagoa, pijoagoa, tinkoagoa, bipilagoa, kartsuagoa, fermuagoa, goriagoa, tenkorragoa, zozkotsuagoa, adoretsuagoa, finean zinki eta finki erskonagoa izango da, dudipe.

Etzazula deabru txerrenenaren izenean hazi bakar bat bera ere bedeinka gabe utzi. Hazi horretatik letorkeen landarea erruki dut: soro osoa asaldatu, senetik atera, oldartu, matxinatu, mutinatu eta ernegatuko duen artaldeko ardi beltza, amak sekula miaztu gabeko sasiardia, behikundeko adar bakarra, betizu begi-oker ezkela, herriko zakil-handi erreena, oilar ezproi kamuts gandor gabea, txerri-jende arteko masto errena izango da. Sorojorran aritu behar duen jorratzailearen jorraiak laister berarena egingo duena. Garbizaleari ere garbitze lana aurreratuko zaio, zaizu, hazi hori behar bezala bedeinkatua izan izan balitz.

Etzazula, sekula jo eta jokatu gabe berrogei azkazaldun bihurtu zenaren izenean, hazi bat bera ere Santa Engraziko ur mirarigile horretan blaitu gabe uztearen sakre madarikazioa egin. Une horretatik atzera bizi ezin eta iraungo duzun eguna bai eta hurrengoan ere bai, Bitoriano Gandiaga Artetxe fraide poeta zenak zioen bezala zure arima, bere aldiz, ernegu bizitzea nahi ez baduzu.

P.S. Erreguzazu, arren, inongo zopajale segurarrek ez dezatela hau irakurri; sekula sekulorum iraungo lukeen “hazien zalantzatia” edo ezizen aise maltzurragoren batekin bedeinka ez zaitzaten.