Kuia haziak uretan ipini ondoren, ondoratu egin behar al dute sano badaude?

Batzuk ondoratuko dira eta beste batzuk, gehienak seguruenera ez. Onena ernatze saioa egitea da uretan busti ondoren heze dagoen paper edo batean edo lurrean erein eta egun gutxitan somatuko duzu sustraia sortzen duen edo ez.

Iratzeak ipurditik atera edo moztu? Ondoren anitz ongarritu?

Ipurditik ateratzen ez baduzu jai izango duzu. Iratzeak izugarrizko sustrai erreserbak izaten ditu. Horiak akabatu ezean berritu eta berritu egingo da. Nik uste dut aukera onena lurra irauli eta sustrai horiek azaleratu, ahalik eta gehienak bildu eta kendu. Iratzea egon den tokian lurra azidoa egongo da, beraz karetzek on egingo dio. Ongarria baino garrantzitsuagoa da karea. Landaketak egin aurretik denbora tartea izanez gero, biak egin ditzakezu, ongarritu eta karetu, baina ilargi bateko aldearekin.

Brokoli, baina eta beste lore batzuetan zomorro hau hostoak zulatu eta landarea zimeltzen hari da. Zer egingo nuke honi aurre egiteko?

Aza jendearen arkakusoa da. Hobeto esanda arkakusoetako bat. Tratamendua egiten hasi ahalik eta azkarren. Ez da erraza akabatzea, salto egin eta ihes egiten dutelako. Tratamendua egiteko nahasi xaboi potasikoa eta rotenona edo piretrina (intsektizida naturalak biak). Tratatu hiru-lau egunetik behin, alerik ikusten ez duzun arte. Tratatzerakoan ondo ihinztatu landareen parte guztiak, arkakusoak berak bustitzea da helburua, beraz alde guztietatik eman ezkutuan daudenak denak bustitzea nahi baita.

Kaixo Jakoba, Hasi berriak gara. Gereziondoaren hostoetan aldaketa sumatzen ari gara. Herdoiltzen ari ote diren pentsatu dugu baina ez dakigu zer egin kasu honetan. Alea hartzen hasi berri da eta ez genioke kalterik egin nahi

Nire ustez Gnomonia gaitza izan daiteke. Apiognmonia erythrostoma onddoak sortzen du. Hezetasunak dakar, batez ere, horregatik horri aurre egiteko neurriak hartu behar dira: inguruan haizea ibiltzea erraztu, lurreko hezetasuna kentzen saiatu, inguruko itzala kendu, hurbilean zuhaitz edo arbolak baditu kendu edo tartea utzi, eta abar. Onddoa hosto ihartuetan mantentzen da, horregatik komeni da erori ahala bildu eta su eman eta erre. Baita udazkenean denak erortzen direnean ere. Sustraietan zauriak edo arbolean (inausketakoak adibidez) izanez gero edota ahula baldin badago errazago erasoko du gaitzak. Salda bordelesarekin ere tratatu daiteke, xaboi potasikoarekin nahastuta eta hosto zaurituak erori baino lehenago. Zortzi-hamar eguneko tartearekin hiru tratamendu eman. Gerora berriz azaltzen bada errepikatu.  

Egun on Belazeetan uztabo asko atera da. Bere izena rumex pulcher al da? Eta orduan jangarri ona da olloentzat? https://www.miteco.gob.es/ca/biodiversidad/temas/inventarios-nacionales/iect_rumex_pulcher_tcm34-164118.pdf

Uztaoa esaten zaio Rumex generoko landare jendeari. Horietako bat da Rumex pulcher, baina Rumex generoko espezie asko dago Euskal Herrian. Eta denak ez dira R. pulcher. Denak jangarriak direla esango nuke. Oiloekin erraza da saioa egitea. Eman eta jaten badute ongi, bestela edo txarra egiten zaie edo ez dute gustuko. Horiek ere badakite mokofin izaten.

Zein egunetan inausi ditzaket intxaurrondoak? Aste honetan edo maiatzean.

Intxaurrondoak oso toki lehorrean bizi ez badira, Euskal Herriko Hego-hegoan adibidez, ez inaustea hobe da. Inausketak sortzen dizkien zaurietatik gaitzak sortzen dituzten onddoak sartuko dira; hezetasuna handia den tokietan gehiago, bere zaleak baitira onddoak.

Hala ere inausketa egin nahi baduzu oso berandu da, dagoenerako izerdia mugitua baino erabat indarrean dabil. Onena hurrengo urteko martxoaren hasierarako uztea litzateke. Aurten egitez gero maiatzaren 2 egun osoa eta 3 goiza, ilbehera eta sustrai egunak.

Kaixo! Gure baratzeko lurra analizatu nahi degu jakin ahal izateko ze ongarri komeni zaion. Nola egin dezakegu? Eskerriasko!

Eskualde guztietan daude bai Nekazaritza bulegoak eta baita Landa Garapeneko Elkarteak ere. Ez baduzu topatzen zure udalera deitu eta esango dizute zein tokatzen zaizuen. Han argituko dizute zer urrats eman analisia egiteko: muestrak nola hartu, nora eraman eta abar.

Egunon Jakoba, Bertizaranatik ,Nafarroa. Kuia haziak ereiteko noiz da egun egokia? Esker mila aunitz!

Potimarron kuia, kuia guztiak bezala, hemendik atzera nahi duzunean erein. Onena gero bizi eta haziko den tokian bertan ereitea da. Ezin izanez gero ontziren batean erein eta gero landatu. Ereiteko egunak ilgorakoak dira. Ilgora maiatzaren 9 (15:00) eta 22 (21:00) artean izango da. Egun onenak, hala ere, fruitu egunak dira maiatzaren 9, 15:00etatik atzera, 10, 17:00 arte, eta 18 egun osoa. Gaur eta bihar ere ilgora da; biharkoa 13:00 arte ere ez da txarra.

Gabon. Joan den neguan oloa erein nuen ongarri modura oso buztintsua den lurrean. Moztu eta bertan utzi nuen gero. Orain, lurra landu dutenean (lauhortzeko txiki batekin) ikusi dut harroagoa dagoela, baina gehio harrotzeko karea zabaltzea pentsatu dut. Zer iruditzen, mesede egingo dio ala kalte agian? Gero, lekak jarri nahi ditut. MIla esker.

Nik uste dut mesede besterik ez diola egingo. Lurrari eman diozun materia organiko hori desegiten eta bertako mikroorganismoen eskuera jartzen lagunduko du, baita zuzenean lurra harrotzen ere. Lekak ere karezaleak dira, beraz…

Intxaurrondo bati urtero izurrite hau agertzen zaio. Zelai berean dauden beste intxaurrondoak ez dute holakorik. Zer da ? Eta zerbait egin beharko genion?

Nire ustez eriniosia deituriko izurritea da. Begiz ikusi ezin daitezkeen akaro batzuk sortzen dute: Eriophyes tristriatus eta Eriophyes erineus. Udaberri bero eta lehorretan lehen hostoei erasotzen diete eta ziztatu eta izerdia zurrupatzen duten tokietan agertzen dira koskortxo horiek. Gero hurrengo belaunaldiak etorriko dira, baina ez dute kalte nabarmenik eragiten. Negua intxaurrondo beraren begietako ezkaten artean igarotzen dute eta hori izan daiteke beti intxaurrondo berean azaltzearen arrazoia. Ni ez nintzateke gehiegi arduratuko. Arazoa areagotzen bada tratamendua hau litzateke: Xaboi potasikoa, Bacillus thuringiensis eta Neem. Tratamendua zaila da, intxaurrondo osoa ondo-ondo busti beharko litzatekeelako.

Kaixo Jakoba, Aran arbola bat dugu, haran oso goxoak ematen dituena, lehendik ere Hernanitik ekarritako kimuekin txertatua. Zahartzen ari zaigula eta, egokia izango al litzateke, aran landarea erosi eta gure zuhaitzaren kimuak txertatzea? Eta hori egiteko noiz izaten da garai egokia? Halako landareak non erostea gomendatuko zeniguke? Eskerrik asko aldez aurretik.

Edozein aranondok balio du aranarentzako mentu oin lana egiteko. Baita Elorri beltza edo basarana ere. Txertatzeko bi sasoi daude: adarreko txertoa egiteko otsaila eta begiko txertoa egiteko uztaila-abuztua. Non eskuratu? Fruta arbolak saltzen espezializatutako mintegi bat da onena.

Donostiako ekogunean baratze partzelatxo bat daukat eta atzo horrelako 2 musker ikusi genituen. Baratzerako ona da horrelako muskerrak ibiltzea? Milesker eta ondo segi

Musker berdea da. Eta laguna dugu hau ere, noski. Kakalardoak, matxinsaltoak, armiarmak, karraskari txikien kumeak etab. jaten ditu. Animalia laguntzaile batzuk ere bai. Adibidez zizareak eta tximeletak. Baina beno, edonola ere aberastasuna ematen dio baratzeari, eta indarra oreka ekologikoari. Zorionekoa zure baratzea.

Ahalko didazu lagundu limoi zuhaitzak duen gaixoa tratársenos?

Nire iritziz ez da gaixotasun bat. Edo gaixotasuna etorri bada arazo fisiko bat izan delako da; nik uste dut kazkabarrak erasotu duela hostajea eta horrek puskatu du. Zauri horien ondoan kolorea galdu du. Eta posible da gero, zauri horietatik gaitza sartzea. Nik janaria emanez lagunduko nioke.

Goierrin ezpala kimatzeko garairik egokiena noiz litzateke?

Ezpela landare hesietako landare gehienak bezala kimuaren hazkundea makaldu denean egin behar da. Ekaina aldera eta bigarren kimaketa iraila aldera. Iazko ireilean kimatu ez bada, orain inausi edo utzi eta ekainean egin.

Jakin dezue, ia norbaiteri gertatu zaion...? Berdetan jateko baratxuria garbitzen nabil eta zurtoia janda eta hará agertu zait...?

Argazkian ikusten den hori "Porruaren harra" esaten diogunaren krisalida da. Porruaren harra esaten zaio porruan ezagutu delako eta eraso nabarmenenak porruetan egiten dituelako, baina porruaren familiako tipula eta baratxuria ere erasotzen ditu. Euli bat da, Phytomyza gymnostoma, arrautzak jartzen ditu landareetan eta hortik harra sortzen da; harrak hostoen zati zurian ikusten den zartatu hori sortzen du. gero metamorfosia egiteko krisalida hori sortzen du eta lurrera erortzen da. Gero handik eulia etorriko da. Berari aurka egiteko sistema onena saila sare batekin estaltzea da. sareak gehienezko begia 0'8 mm behar du eta goi samar jarri, hostoek ukitu ez dezaten bestela saretik barrena arrautzak jartzen dituzte eta alboetan ere ondo itxi lurreraino.

Irteera bat egingo dugu herriko umeekin landare mota batzuk ezagutzeko ( apaintzeko loreak, barazkiak eta zuhaitz ezagunenak) eta interesgarria dela iruditzen zaigu honekin batera azaltzea nolako eragina izan ahal duen ilargiak landareak erein, landatu, fruituak batu efo makiletatarako adartak mozten ditugunean azaltzea. Horregatik jakin nahi genuke non bilatu ahal dugun honi buruzko eskema efo informazioa. Eskerrik asko.

Hor dituzu urtero argitaratzem ditugun "ILARGIAREN EGUTEGIA" eta ILARGIA ETA LANDAREAK AGENDA.

Topatzeko inolako arazorik bazenu idatzi ARGIAra, bizibaratzea@bizibaratzea.eus edota deitu 943371545

Kaixo! Gure babek roña hartu dute ta ez dituzte fruiturik ematen, loreak usteltzen dira eta. Alde batetik, nola ekidin roña lehenagotik? Eta bestalde, komeni da orain erabiltzea landare horiek ongarri bezela edo behin roña eukita obeto baratzetik kanpo botatzea? Mila esker!

Gorrina harrapatzeak adierazten dueña da hezetasuna gehiegizkoa dutela. Zergaitik den ondoen zeuk aztertuko duzu: lurra, aldaparik eza, itzala handiegia, iladak elkarren kontra, hurbilegi… Hori ekidin hurrengoan.

Baba zuztarrak ongarri bezala erabiltzeko inolako arazorik ez. Lurretik tiraka ez atera, moztu, horrela sustraiak eta bertan dituzten bakterio nitrofiloak, lurra aberasten dutenak bertan geratuko dira.

Maiatzean zein egun izengo dira onenak tomatea landatzeko? eta bainak, kalabazin, ibarrako piperrak eta gernikako piperrak ere maiatzean sartuz gero, ze egun izango ziren onenak? eskerrikasko

Landatzeko sasoi onena ilbehera da. Aurten maiatzak bi ilbehera izango ditu: apirilaren 25eko 13:00etatik maiatzaren 9ko 15:00 arte eta maiatzaren 22ko 21:00etatik ekainaren 5eko 23:00 arte. Ilbeheraren barruan fruitu egunak izango dituzu egokienak, galdetzen duzun landare multzo horri kendu nahi diogun mozkina fruitua baita. Fruitu egunal hauek izango dira: apirilaren 29 eta 30; maiatzaren 1, 9 (15:00 arte), 26, 27, 28; ekainaren 5.

Atsalde on Eskertuko nizuke esango bazeniake,ze egun diran egoki enak patata eitteko Bidanin. Milesker

Urtero bezala, etxeko tomatearen haziak erein ditugu baina aurtengoan hostoak "V" forman jarri dira, goruntz okertuta. Zergatik ote? Eskerrik asko

Orain dela 2 hilabete ipini nituen 2 aguakate eta bateri hostoak irten dizkio ete bezteari loreak direla ezan lei, normala da hori??

Bai normala da bai. Bere bizileku berrira etorri aurretik gertatutakoa ezagutu beharko genuke, baina argazkian ikusten diren horiak lore multzo dotoreak dira, bai.

Kaixo. Kipula gorria kanpoan landatzeko ezin da garain egokia?

Kipula urte guztirako kontserbatzeko asmoarekin landatu nahi baduzu sasoi onena joan da. martxoaren erdia aurretik egiten da. Hala ere oraindik saia zaitezke. hori bai ahal baduzu ilbeheran landatu. Hurrengo ilbehera hilaren 25ean 13:00etan hasten da.

Gorotza zabaldu ondotik, 15 bat egunetara, lurrean erreka zabaldu eta tipulak jartzerakoan kisu bizia bota daiteke?

Zuzenean landareen zainetara ez. Zuzenean sustraietara ez jarri kisu bizia erre egingo lituzke eta. Onena duzu kisua lurraren azalean arin arin nahasi eta handik egun pare batera egitea landaketa. Kisua ematea eta landaketa artean euri arin bat edo ureztaketa bat baldin balego hobeto.

Kaixo Jakoba, menditik hartutako gerezi hazitatik landareak atera nituen pasa den urtean, negua pasa dute eta hasi dira esnatzen. Landare pare batek hostoak ximel xamarrak zituela ikusi nituen eta azpi aldean bediratzerakoan, ez dakit arrautzak edo mamorroa ageri ziren. Argazkietan ez dakit antzemango diozun… zer dira , zein eragin dute eta zer egin lezaket hauekin akabatzeko. Landareak etxeko lurretan jartzeko asmotan gara. Eskerrikasko

Argazkian ikusten den hori mamorroa da, zorria. Gereziondoa asko gustatzen zaio eta batzuetan inurriek eramaten dituzte gero beraiek haien hondakinak aprobetxatzeko. Tratamentua erraza da. Hiru gai nahasita eman: xaboi potasikoa, Bacillus thuringiensis eta Neem. Hirurak nahasian da onena baina agian hasi xaboiarekin bakarrik. Ihinztagailu bat, 1-2 litro ur, prestatzeko goilarakada ttiki erdi bat nahikoa da. Eta horrekin ondo busti hostoak goi eta behe. Ahal baduzu hostoak dena ur hoprretan sartzea ere txarra ez. zortzi egunero busti. Garbitzen ez bada hiru horien nahasketa prestatu (bakoitzak bere dosia esango dizu)

Egun on Jakoba.
Limoiondo gazte bat daukat baratza ondoan eta argazkian ikusi dezakezun mantxa atera zaio hosto pare batean. Zer egin dezaket?

Nire iritziz hotzak kalte egin dio. Gaztea bada lehen urteetan babestu egin behar da: azpian simaur berria jarri hartzitzen ari den artean beroa eman diezaion, enbortxoa oihal gozoekin bildu, txapelaren lana egingo dion estalki bat jarri… Hotzak eta kazkabarrak ere jo dutela esango nuke, zulotxo horiek eta zulatzera iritsi gabe baina orbaintxo horizta horiek kazkabarrak jotakoaren seinale dira.