Eguzki eta euri, martxoko eguraldi.

Jakoba Errekondoren kontsultategia

Galdetu Jakoba Errekondori
Albitza nola galdu
2025-03-14 09:32 | Iñaki

Arratsaldeon, belardi batzuetan albitza ari zaigu ugaritzen... nola egin bere kontra atzera belar gozoa nagusitu dadin da nire kontsulta. Ardiak gehienbat eta behorrak pixka bat ibiltzen dira, baina albitza han geratzen da, traktorearekin desbrozadora pasatzen zaio urtean behin behintzat, ederki geratzen da, baina berriz albitza etortzen da bere lekuetan eta zabaltzen... Eskerrikasko.


1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2025-03-14 09:33

Albitza edo almitza (Brachypodium pinnatum) baldintza jakin batzuetan ugaltzen da: lur hezeak, azidoak, astunak eta buztintsuak; erdi itzaletan edo itzal ia osoan; azienda larrean dabilen tokietan baina buru karga txikia denean. Proposamenak hauek lirateke: karea (pikorra ez hautsa) eman lurrari, aurten 200 gr/m2 eta hurrengo urteetan 100 gr/m2. Ahal izanez gero behor azienda gehiago sartu, astoak ere oso onak dira. Desbrozaketarekin jarraitu, baina aziendak jatea egokiagoa da.

Gaur arte erantzundakoak (972 galdera-erantzun)

Egunon Jakoba, bulboak dazkat landatzeko, tulipanak, narzisoak, fresiak, anemonak eta ranunkuloak, noiz da momentu egokiena landatzeko, ilbeheran edo ilgoran?? zeozer berezirik bakoitzarentzako?? Mila esker,
Garbiñe
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 16:49

Berezitasunik gabe, denak ilgoran. Denekin lorea da bilatzen duzuna, eta hori ilgorak sustatzen du.

Duela bi egunetatik nabaritu dugu gauez baserriko terraza arraz betetzen dela, ehundaka. Pentsatzen degu geraniotik ateratzen direla, zulotxo batzuk dituztelako hostoetan, baina egunez ya desagertu egiten dira. Hauek hiltzean likido berde bat geratzen da lurrean. Zergatik izan daiteke? Nola bukatu eurekin?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:13

Nik esango nuke roska deitzen diren harren multzokoak direla. Denetatik jaten dute, lore landareak bezala barazkiak. Erakarri eta hiltzeko nahasketa bat prestatu daiteke: zahiari edo irinari azukrea nahasi. Bacillus thuringiensis deituriko produktu naturala erantsi eta ur piska batekin ore bat egin ondo-ondo nahasita. Landareen inguruan jarri.

Egun Jakoba
Baratzean dagoen zume bati goiko adarrak inausi nahi dizkiot, itzala ematen dutelako bi taulenetan.
Zein da garairik onena adarrak anausteko? Eta zertarako erabil dazaket egurra?
Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:19

Inausketa egiteko sasoi egokiena izerdi berriaren etorrera da. Non bizi denaren arabera otsailaren amaiera-martxoaren hasiera edo toki hotzean bizi bada martxoaren amaiera. Egur ahula eta biguina du zumeak. Horregatik erabiltzen da saskigintzan edo itxiturak egiteko txirikordatzeko erraza delako. Besterik ez bada su egurretarako.

Urterako godetzeko kalabazak noiz jaso?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:29

Kuiak jasotzeko ahalik eta helduen egotea komeni da. Dasta hobea izango dute. Arazoa hotza da. Izotzak etorri aurretik jaso behar dira. Kuiak berak erakusten du heldutasuna, landareara lotzen duen txortena zimeltzen denean orduan da garaia. Izotzarena non bizi denaren arabera. Eta beti txortena osorik duela jaso, nahi izatera landarearen zarbaren zati batekin.

Kaixo Jakoba! Zarauzko Elkano auzotik gatoz galdezka.
Gereziondoa eta aranondoa landatu nahi ditugu baina, zein barietate gomendatzen dizkiguzu? Noiz landatu beharko genituzke?
Bestalde, ahuakate zuhaixka bat ere badugu lorontzi batean (3-4 urte inguru izango ditu eta metro t'erdi inguruko altuera). Hau noiz eta non landatu beharko genukeen ere jakin nahi dugu...
Ondo izan!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:37

Gereziondoa eta aranondoa, biak fruitua hezurduna dutenak. Familia horrek nahikoa arazo du hemen, hezetasuna dela-eta izaten dituen gaitzaengatik. Ni saiatuko nintzateke bertako barietateren bat topatzen. Mintegi batzuk eta hazien sareak ari dira lan hori egiten eta haiengandik eskuratuko nituzke, bertara ohituagoak, zailduagoak izango dira. Euskal Herriko Hazien Sareak banatzen ditu fruitu arbolen lehengo barietateak. Hostoa galtzen dutenez, landaketa negu-neguan egitea komeni da, abendua-urtarrila tarte horretan.

Ahuakatondoari dagokionez, hostorik ez du galtzen eta beraz negua igaro arte itxaron. Martxoa aldera landatu.

Zearo beltz aurtengo intxaurrak, igaz ere bai, zer dela eta?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:41

Eguraldiari lotu behar zaio itxura hori. Hzetasun handia baldin bada, alearen kanpoko aldeko zokotena ez da ondo lehortzen eta fruituari itsatsita geratzen da. Ez du euri asko egin, baina ihintzak handia izan dira. Tokiaren arabera ere eragin hori ikusgarriagoa izango da. Aldaera edo barietate batzuk joera nabarmenagoa dute horretarako.

Zintzarriei mihia egiteko batzuk arantza beltzaren egurra erabiltzen dutela esan didate. Noiz moztu beharko nuke? Goierrin bizi naiz, eta arantza beltza ez balitz egokia, zer beste materiala izango litzake egokia? Mila esker, izan bizkor!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:44

Nik beti egur gogorrak ezagutu ditut lan horretarako: ezpela, artea eta antzekoak. Arantza beltza edo elorri beltza ere oso gogorra da. Ahalik eta gogorren irauteko nik neguko ilbeheran moztuko nuke.

Kaixo! Aldaxka batetik bi metroko wisteria lortu genuen baina udara honetan hartu duen itxura eta kezkatuta gaude... Ez dakigu zeren errua izan daitekeen, laguntzerik?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:50

Argazkian ez da garbi ikusten, baina itxuraren arabera ontzi batean bizi dela esango nuke. Nire iritziz bi arazo elkartu dira. Batetik janari gutxi, ontzi handiena ere txikia da wisteria bat eder izateko. Ahal duzun ontzi handiena jarri, urtero simaurra edo luarra eman lodi eta ureztatzeko urari ere ongarri likidoa nahasi. Bigarrena, lehortea da. Hostoetan ageri diren orban horiek, janari eskasiaz gain euli txuriaren edota tripsaren erasoa azaltzen dutela dirudi. Horiek uxatzeko onena urarekin ihinztatzea da. Maiz maiz egin, ahal baduzu egunero, hostajea ondo busti.

Kaixo, Jakoba.
Aurten kuiak landatu ditugu lehenbizikoz eta, ikusita uzta handia izango dela, galdetu nahi nizun zer iruditzen zaizun orain jateko aleren bat jasotzea. Maiatz erdialdean landatutakoak dira eta tamainaz eder askoak daude batzuk, azala ere ondo gogortuta dute.

Mila esker aurretiaz
Jose
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:54

Lasai jaso eta jan. Azala ondo zailduta baldin badute lasai jan. Onena ilgoran moztutakoa izaten da. Jasotzeko, negurako gordetzeko, aldiz, ilbeheran moztu; betie re txorten eta guzti.

Kaixo Jakoba. Aurtengo udaran hazi hauek lortu ditut,menbrillo,almendro eta abeto xelebre baten haziak.denak aurtengoak dira almendrorenak aurtengoak eta aurreko urtengoak.hauekin landarak etaratzeko ze pauso segitu bearko nauke.Milla esker ta segi jakinturi ori banatzen edo sabaltzen.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 18:00

Ahalik eta azkarren geruzatu. Geruzatzearen teknika oso ona da hazien ernetzeko gaitasunari eusteko. Honela adierazten du 2019 urterako arfgitaratua dugun LANDAREAK LANTZEN agendan:

 

HAZIAK GERUZATZEA

 

Hazia heltzetik ernatu arte tarte bat igarotzen da. Zuhaitz, fruitu arbola eta zuhaixken haziak jasotzeko era da geruzatzea.

 

Bietan fruitua heldu denean eskuratzen ditugu haziak. Hauek sortu ahala, geruzatu egin behar dira. Errekako hondarra behar dugu, zulatutako ontzi batean hondar geruza bat jarri eta gainean hazi geruza bat, gainean hondarra, gainean haziak... Hondar geruza batekin bukatu. Ontzi hau kanpoan jarriko dugu negu guztia han igaro dezan. Beti heze egon behar du, baina ito gabe.

 

Haziak neguko hotza sentituko du eta udaberrian erraz ernatuko da, hondarrak ebaki txikiak egingo dizkio azala leuna badu eta hezetasunean hazia puztu eta ernatzeko prestatuko da. Neguan otsailean edo martxoan haziak atera eta erein, edo hondarretan bertan kimuak atera arte itxaron eta orduan landaretxoak landatu.

Kaixo Jakoba, lorategian Haritz bat dugu, itxura ona du (hosto verde ta ugarikin), zutoinaren beheko aldean lurran hurbil, izerdia botatzen dabil (savia bezalakoa). Hiru urte atzerago zulagailu gorria aurkitu gendun bertan, ta dana garbi garbi uztzi gendun. Ez dakit horren eragina izan ahal den.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 18:06

Argazkian ez da zehaztasun onenarekin ikusten baino itxura guztien arabera haritz hori zauria sendatu ezinik dabil. Zauria sendatzea da izerdiaren bidez orbaindu eta ixtea. Beraz, izerdia ikustea ez da txarra, arazoa zauria luzez irekita egotea da. Nik zauria ondo garbitu eta begiratuko nuke ea hor zer dagoen-dabilen. Bestetik kontuz makinekin: belarra mozterakoan edo beste edozein lanetan makinak ez dezala azala ukitu. Horrek sor dezake orbain hori ere.

Kaixo:
Fruta arbola bat galdu egin zaizu.Behean zulo bat dago, baina ez inguruan lurrik. Argi dago ez dela satorra. Zein animaliak egiten du horrelako zuloa eta nola uxatu dezakegu?
Mila esker
Izaskun
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:48

Nire iritziz satagina izango da, gazteleraz “topillo de campo” eta frantsesez “campagnol” esaten diotena. Oso zaila da uxatzea. Jarri sator-belarrak ingurua, sustraien izerdiak erre egiten du. Lurraren azala garbi mantendu, bnelar zakar eta hondakinik gabe. Gauez ibiltzen da, batez ere, eta harrapariek ondo ikuzteko aukera izatea komeni da. Intsusa inguruan landatuta ere uxatzen dira.

Kaixo Jakoba,
Mahatsa eta mixurkak eman dizkidate eta ahuen haziak ernetzea nahiko nuke baserrian landatzeko asmoz
Nola ernetu ditzazket?
Eskerrikasko
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 14:51

Onena haziak geruzatzea da. Begira 2019ko LANDAREAK LANTZEN agendan nola adierazten dudan:

 

HAZIAK GERUZATZEA

 

Hazia heltzetik ernatu arte tarte bat igarotzen da. Zuhaitz, fruitu arbola eta zuhaixken haziak jasotzeko era da geruzatzea.

 

Bietan fruitua heldu denean eskuratzen ditugu haziak. Hauek sortu ahala, geruzatu egin behar dira. Errekako hondarra behar dugu, zulatutako ontzi batean hondar geruza bat jarri eta gainean hazi geruza bat, gainean hondarra, gainean haziak... Hondar geruza batekin bukatu. Ontzi hau kanpoan jarriko dugu negu guztia han igaro dezan. Beti heze egon behar du, baina ito gabe.

 

Haziak neguko hotza sentituko du eta udaberrian erraz ernatuko da, hondarrak ebaki txikiak egingo dizkio azala leuna badu eta hezetasunean hazia puztu eta ernatzeko prestatuko da. Neguan otsailean edo martxoan haziak atera eta erein, edo hondarretan bertan kimuak atera arte itxaron eta orduan landaretxoak landatu.

Nla esaten zaio otiari gazteleraz
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 14:57

Nik ezagutzen ditudan izenak hauek dira, ezagunenetik hasita: argoma, tojo, aliaga, aulaga, ercajo, escajo, argilaga, gatosa, hierba del suspiro eta punchera.

Kaixo!

Arangorri, aran hori, udareondo eta gereziondoak kimatu nahiko nituzke handiegiak egiten ari direlako.
Noiz da garaia adar mozketak egiteko?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:00

Adarrak mozteko garai onena izerdi berria hasi aurrekoa da. Aipatzen dituzun horietan otsaileko ilbehera.

Gabon Jakoba, galdera bat. Bizi lagun batek honako hau egin dio zuhaitzari. Berreskuratzeko aukerarik egongo al litzateke? Eskerrik asko

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-11 17:26

Oso zaila izango du bizitza normala izatea, baina itxuraz ez dio azala den-dena kendu eta irauteko aukera ikusten diot.

Orain hostajea galduko du baina udaberrian berriairtengo zaiola uste dut. Seguruenera beste urtetan baino gutxiago, baina atera bai. Bizi laguna dezu ala erahil laguna, edo bizi etsaia...

Kaixo Jakoba. Berez sortutako zuhaitz baten goiko adarrak kimatu nahi ditut, itzala ematen dutelako taulen batzuetan. Gustatuko litzaidake jakitea ze motatako zuhaitz den, ia bere egurra erabilgarria den eta noiz izango den komenigarria kimatzea. Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:20

Nire ustez sahatsa da, Salix generokoa. Sahatsaren egurrak ez du erebilpen berezirik gaur egun. Egur biguina du eta egitura nahasiko adarrak. Honexegatik ez da saskigintzan erabiltzen. Sutarako, hesitarako edo bere azpian dagoen baratzean adarretarako, arbatzeko alegia erabiltzeko.

Kimaketa egiteko sasoi onena otsaileko edo martxoko ilbehera.

Kaixo, eskolan baratzeko proiektua gauzatu behar degu eta...zalantzak ditut. Beti hazitik hasi beharrean egokiagoa iruditzen zait, urte sasoia kontuan hartuta, fruitutik hastea, neguko landareak jartzearekin batera noski.Zer iruditzen zaizu?ba al dezute unitate didaktiko interesgarri baten berri?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:25

Gai horiek jorratzen dituen Unitate Didaktiko oso bat daukazu, neronek egindakoa:

https://eathink2015.org/download/KIT_Basque_Country-20170928T110432Z-001.zip

Bisi lagun batek zuaitza oni aberia hau egin dio bada zerbait egitea ez legortzeko
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:31

Barkatu hain berandu erantzutea, baina mezu batzuk nahasita ibili ditut...

Zuhaitz horren etorkizuna oso latza da. Seguruenera erabat ihartuko da. Ahal baduzu zaurian gaitzik ez sartzeko ahalegina egin. Horretarako salda bordelesa hautsa eta ur pittin bat nahasi, ore antzeko bat egiteko. Isipu batekin tarteka eman.

Jakoba, tomateok Baztango klasekoak zirela eta erosi nituen landareak Donezteben. Zure iritzia jakin nahi det, izan ere oso ale ederrak jasotzen ari naiz eta datorren urtean etxean erein nahi dittut. Ongi deritzozu hazitako jasotzea ala ez zaizu iruditzen balioko duenik?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:36

Ez dakit nongo arrazakoak edo aldaerakoak izango diren, baina itxura ederra dute. Zure baratzean ongi ematen dutenaren seinale. Horrexegatik bakarrik merezi du hazia jaso eta aurrerako landareak sortzeko mantentzea.

Baratzearen galdera bat daukat: nola tratatu ala saihetsi daiteke armiarma gorria leketan? Mila esker!

Ondo izan,
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:42

Zeure eskutan dauden bi gauza egitea komeni da behintzat. Batetik inguruneko hezetasuna handitu. Aire eta inguru lehorrak indartzen du armiarma gorria. Bestetik gehiegizko ongarriketarekin kontuz, eta batez ere nitrogeno gaindosia. Hau da, ondo heldu gabeko edo luartu gabeko ongarririk ez erabili. Eta ondo egindakoa ere tamainan.

Sagardo zukua eta sagardoa egiteko pausoak ondo azaltzen dituen euskarazko libururik ba ote dago?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:51

Ez dago ez horrelakorik, nire ustetan behintzat. Egin beharko genuke!

Neroni ibiltzen naiz batean eta bestean ikastaroak ematen, etxean nola egin biak, baina ez dut ezer idazteko tarterik izan.

Duela bi urte gure eskolako terraza eguzkitsuan baratzea lantzen hasi ginen haur hezkuntzako haurrekin.
Gauza da, arbola bat ere landatu nahi genukeela, limoiondoa, gereziondoa, sagarrondoa,...
Nahaia librea da, ezta?
Terraza dela kontutan edukita, zein izango litzateke aproposena, errezena?
Andoaingo Ondarreta Herri ikastetxea.

Aldez aurretik, mila esker
3 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-30 16:04

Kaixo Elena,
Esaidazu zein baldintza izango dituen: itzala, erdi itzala, goizez, arratsaldez, lurrean biziko da edo ontzian, jardinera handi bat egiteko aukerarik baldin badago eta abar.
Horrekin aukeraketa errazago egingo dugu.
Mila esker
Laister arte
Jakoba

Ortega Larrañaga, Elena-ren erantzuna
2019-09-30 16:27

Kaixo Jakoba. 

Nik esango nuke Hegomendebaleko orientazioa duela. Negu partían arratsaldeko eguzkia du eta udan berriz bete betean. 

Ustez, ontzi handi bat jarri ahalko genuke, beti ere kontutan edukita, gelen gaineko terraza dela.

Terraza, nahiko handia da. 

Hara hor, iaz ateratako argazkiak. 4 urtekoak. 

Mila esker zure arretatik. 

Ondo izan

Elena

Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-01 12:10

Proposamen bikoitza egingo dizut. Limoiondoa eta kumkuata. Biak zitrikoak dira. Limoiondoa ondo ezagutzen dugu eta bere fruituaren erabileraak ere bai. Kumkuata, aldiz berria da lurralde hauetan, baina ikastetxe baterako ezaugarri egokiak ditu: fruitu arbola txikia da, zitrikoa denez fruitu ikusgarriak ditu, fruitu txikiak haurekin ikastetxean bertan gozatzeko. Izan ere fruitua arboletik hartu eta zuzenean jaten da, azala kentzeko zuritu beharrik gabe, azal mehe eta guzti. Gozoa da, ez da limoia bezala bizia.

Biek bakoitzak bere ontzi HANDIA beharko du. Tamaina horren araberako uzta eta arbola izango dituzue. Hori bai, uda partean ere bateren batek ureztatu beharko ditu. Beste aukera ureztaketa sistema programatu bat jartzea da.

Egunon
Aurten lehendabiziz kuia landatu dut eta disgusto handia dut landareak makal daudelako. Lora dexente euki arren uzteltzen ari dira eta landara batek sustraiatik gertuko hostorik gabe dago.

Ez dakit zer egin

Eskerrik asko

PD: gainontzeko landarak eta fruituak primeran doaz, xomorro, baretxo, eta abarreko bizilagunekin leian egon arren. (eskerrik asko bai irratiz eta bai boletinean emandako aholhuengatik)
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-30 15:44

Kuiak ez du arazo handirik izaten, baldin eta lurra urtsua ez bada. Lurra beti heze baldin badago edo maiz urasetzen bada kuiak gaitza harrapatzeko arriskua handia da. Bestetik kuiak janari asko behar du. Asko esaten dudanean ASKO esan nahi dut. Kuiak ondoena simaur pilaren bazkerrean etortzen dira. Baserri ugaritan ikusiko dituzu horrela.

Kaixo Jakoba. Bide bazterrean enbarazu egiten duten morera zuhaitz batzuk kendu beharrean gara. Su egurretarako erabili nahi ditugu. Zein sasoi da egokiena botatzeko? Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-30 16:29

Su egurretarako probetxu onena aterako diezu negu-neguan eta ilbeheran eraitsita. Marugatzeak ez du egur gogorra baina su polita egingo dizu horrela botata.

gora