Aupa. Baña hostoak irudian ikusten diren moduan daude. Zer izan leike? Nola eman horri buelta?

Bi arrazoi ikusten ditut hostoak horrela horitzeko. Lehena, ongarri gehiegi izatea, horrek lekadunetan arazoak ekartzen ditu eta ahuldu. Bigarrena, hezetasun handia. Ibai eta erreka ondoko erriberetan aurten asko ikusten ari da arazo hau, euri ugari egin duenez ura lur azaletik hurbil baitago. Bien konbinazioa ere izan daiteke gaitzaren iturria. Buelta ematea ez da erraza, ahal duzun neurrian lurra harrotu eta lehortu, itzalik baldin badu kentu eta abar. Karea emateak ere lagundu dezake; lehen karerik izan ez badu 200 gr/m² eta izan badu erdia. Lekadunak egin behar dituzun lekua hezea bada karea urtero eman.

Aupa Jakoba. Aste bat da, Abadiñon ortu sozialak lantzen hasi ginela. Betiko bedar arluen eskuz jorratu eta lantzen hasi ginena. Tomatiek eta piperrek itzura larrije dekuela emoten dau. Laguntzerik?

Argazkia eta bideoa ikusita landareak ez daude hain gaizki. Nire ustez ortu horretan janaria falta da. Materia organikoa eskuratu eta zabaldu landareen artean ahalik eta azkarren. Sats edo luar zaharra edo ondua, orbela, belar txikitua (makinak moztu eta txikitxen duen hori, adibidez) eta abar. Kare pittin bat ere nahasi lur gainean jarriko dezuten organiko geruza horri. Kareak ongarria aktibatzen du eta laster izango da landareentzako pronto. Biziberritzen lagunduko duten beste gai batzuk: asunaren ura edo minda, azeribuztanaren ura, gorbelak edo algak. Hau urtero edo urtean bitan egin, azaroan eta apirila-maiatzean.

Kaixo Jakoba, Insignis pinua izerdi gutxien duenean bota nahiko nuke. Neguko solstizio bueltako hilbehera litzateke onena ala beste garairen bat? Eskerrik asko

Izerdi gutxiena negu neguan du eta ilbeheran. Zehaztasun gehiagorekin bota nahi izanez gero sustrai egunean. Oraindik ez ditugu eskuera hurrengo neguko ilargiaren egunen datuak. Deskuidoan aurtengo abenduan hotza etorria bada egun egokiak lirateke 12, 13, 14 eta 15. Urtarrilean edo otsailean egin nahi izatera azaroa aldera jakingo ditugu hurrengo urte horretako datuak.

Kipulak gaitzak jota dagoz. Kaldo bordelesagaz tratatu nebazan, baina alperrik. Barriro egiteko asmoa daukat. Pentsatu dogu ere zapaltzea gaitzak kipula burua ez joteko edo kaltea gitxituteko. Zer deritzozu?

Gaitza sartu bada denean dagoela pentsatu behar dugu. Tratatu saldarekin eta gehitu azeribuztan ura eta gatz pittin bat (15 litroko kafe goilarakadatxo txiki bat). Saldaren etiketak agintzen duen seguritate tartea pasatakoan zuzenean atera eta ondo-ondo lehortu eguzkitan. Gero toki lehor, ilun eta ondo haizeberritzen den batean jaso, elkar ukitzen ez direlarik.  

Egun on Jakoba, Madariondo batek madariak ematen ditu baina segituan beltztu egiten dira( hautsa bezala) , bigarren urtez gertatzen zaigula. Are gehiago, aurten sagarrondo batean gauza bera ari da gertatzen. Jakin nahi genuke hauts hori zer den, zergatik atera zaion eta zer egin dezakegun

Stemphylium vesicarium izeneko onddo batek sortzen du. Ez da gure artera etorri zaharra, baina eraso larriak eragiten ditu udareondoan batez ere, baina baita sagarrondoan ere. Hezetasun handia eta giro epelak direnean agertzen da, zenbaitetan baita uzta jaso aurreko garaian ere. Fruitu arbolak erasotzen dituenean bertan geratuko da hurrengo urtean berrituz. Kaltetutako fruitu aleetan eta udazkenean eroritako hostoetan igarotzen du hurrengo urtea arteko tartea. Horiek bildu eta erretzetik hasi behar da. Fungizidarekin tratatu beste aukerarik ez dut ikusten. Aurrez, ahal dela hezetasuna jaisteko lanak egitea komeni da: itzala kendu, airearen mugimendua hobetu hesiak kenduz, arbolak bakanduz, lurra harrotuz, karea emanez, drenaia zangak irekiz eta abar.

Urteetan soro izan eta aurten baratza egin dugun lurran Mythimna Unipuncta dagoela ikusi dugu. Zer egin dezakegu horren aurka?

Har horrek belarrak eta gramineoak erasotzen ditu. Baratzean ez dizu kalte nabarmenik eragingo, baina belardia baduzu inguruan hura zaindu. Hara sartzen bada horitu eta galtzeko arriskua dago. Tratatu nahi baduzu xaboi potasikoa eta Bacillus thuringiensis nahasita eman, 3 egunero errepikatuz desagertu arte.

Kaixo Jakoba, Ba ote dakizu zein zuhaitzen makilak balio duen lur azpiko ura aurkitzeko? Lankide baten aitak erabiltzen omen zuen, baina hilda dago eta jakin nahi genuke. Milesker!

Nik entzuna dudanez gehienetan hurritzezkoa da. Urarekin duen loturagatik sahatsa ere izan daitekeela dio bateren batek eta lizarra ere aipatzen da.

Kaixo. Noiz da sagarrondotan entresaka egiteko garaia? Nola egiten da auketaketa? Eskerrik ako

Sagar aleak bakantzeko sasoia maiatzaren bigarren hamabostaldia eta ekainaren lehen hamar egunak dira. Ez baduzu egin, mugitu ahalik eta azkarren. Hautaketan saiatu beharko zinateke ale ahulenak kentzen, eta batez ere multzoak bakantzen.

Kaixo Jakoba! Nerea galdera bainak eta porruei buruzkoa da.ze egun den egokiena ilgora honetan baina ereiteko,eta beste galdera....portuaria,aldatzeko unean,komeni den,edo on egiten dihoen,erroilan bertan ximaur zaharra botatzea? Besterik gabe,zure erantzunaren zai geratzen naiz.agur bat,eta eskerrikasko!

Lekak ereiteko egun onenak ilgora eta fruitu egunak dira. Ilgoran sartuta gara eta 24 arte luzatuko da. Fruitu egunak 21 eta 22 izango dira.

Porrua landatzerakoan onena simaur edo luar zaharra lurrari nahasita izatea da. Ez badu denborarik eman zuloan bota daiteke, baina zaharra izan behar du. Karea ere gustuko du porruak. Lehen bota gabea bada, gero landatu eta gero ere ilada artean ere jarri daiteke lurrazalean.

Kaixo Jakoba: Zer moduz? Gu Zubieta Herri Eskolako LH6ko ikasleak gara. Zuhaitz eta landareetan aditua zarenez, mesede bat eskatu nahi dizugu: Gure eskolako patioko eremu batean zuhaitzak jarri nahi ditugu, itzala emateko baina, azkar hazi behar dira, kontuan hartu eskolako txikienak ibiltzen direla jolasean. Proposatuko zeniguke zuhaitzen bat? Eremuaren argazki bat bidaliko dizugu. ESKERRIK ASKO JAKOBA!!!

Hasteko, hostoa galtzen duten zuhaitzak izan beharko dute, udan itzala baina neguan eguzki errainuek igarotzen dituztenak. Bestetik zuhaitz handiak ezin jarriko ditugu bestela urte gutxiren barruan hor etorriko dira guraso batzuek ea noiz kimatu behar diren galdezka. Azkar hazteko zuhaitzak gutxi dira, baina hemen batzuk: haltza, urkia, loretako sagarrondoa (Malus “Evereste”) eta astigarra (Acer campestre). Landatzeko argazkian ageri den itzalaren lerroa baino pixka bat eraikuntza alderago.

Aupa jokoba zelan? Galdera bat egin nahidotzut nire ortun hauxe bedarra da urteten pilo bat. Nire amumak eta amak muitxi deitzen diote zer dakizu honi buruz? Nola kendu dezaket??

Belar hau larre belardietan oso zabaldua da eta hortik ortura erraz egiten du. Ildapizar, atso-herio, atso-mutur, kondera eta arrosario-belar behintzat esaten zaio, gaur zurekin “muitxa” ikasi dugu. Non esaten diozue horrela? Bestetik, ez da oso zaila belar hori erabat kentzea, baina etengabe egurra eman behar diozu. Nahikoa da arrosario horietako ale bat geratzea, erraz zabalduko da berriro. Pazientzia eta aitzurra dantzatzea, horiek behar dira.

Belar hau larre belardietan oso zabaldua da eta hortik ortura erraz egiten du. Ildapizar, atso-herio, atso-mutur, kondera eta arrosario-belar behintzat esaten zaio, gaur zurekin “muitxa” ikasi dugu. Non esaten diozue horrela? Bestetik, ez da oso zaila belar hori erabat kentzea, baina etengabe egurra eman behar diozu. Nahikoa da arrosario horietako ale bat geratzea, erraz zabalduko da berriro. Pazientzia eta aitzurra dantzatzea, horiek behar dira.

Kaixo, Aurten etxeondoko lorategian daukagun gereziondoa ihartzen edo lehortzen ari zaigu. Udaberrian sartu ginenean lorea eta hostoa hasi zitzaion baño adar puntak nahiko triste egon dira. Itxura dauke puntako adarrak lehortzen ari direla. Gaitzen bat izan daiteke? Egoera honi buelta emateko zerbait egin dezakegu? Eskerrik asko aldez aurretik. Andoni

Bi arrazoi nagusi ikusten ditut nik. Batetik zauriak: inausketakoak, enborraren ipurdian duen lanpara eta antzeko zauri “ustez txikiak” eta toki hezea izatea. Horien bien ondorioz onddoek sortutako gaitzak sartzen dira eta horien emaitza da gereziondo horren panorama. Gomendioak: ez inausi, ezta adarrik txikiena ere, eta enborrean belarra mozterakoan eta abarretan ez ukitu azala; gogoan izan edozein zauri txiki nahikoa dela gaitzak sartzeko. Bestetik lagunduko lioke hezetasuna arintzeak: lurra harrotu (belarra aretuz, karea emanez 150 gr/m2 eta abar) ahal bada itzala kendu lurrari, eguzkiak gehiago lehortzeko, drainatze kanalak sortu, lurrazaleko urak ahalik eta azkarren alde egin dezan eta abar. Arbolari ere lagundu onddoen aurkako tratamenduekin: azeribuztan eta asun urak eta salda bordelesa, zortzi egunero suspertzen den arte.

Atsaldeon: Etxe atarian dugun hormako larrosa nahiko pattal dago. Atera zituen larrosak ez zeuden oso politak, eta berehala erori ziren. Zerbait egin dezakegu? Eskerrik asko! Amaia

Hasteko arrosondo horren tamainarako loreontzia OSO TXIKIA da. Hobe lurrean landatua balego. Ezin bada, hiru edo lau aldin handiagoa den loreontzian landatu, ahalik eta azkarren. Hostajea eta adarjea pattal dauzka, goseak baitago. Ez naiz harritzen lorerik ez ematea. Gero, lur berri ondo ongarrituarekin landatutakoan, ureztatzen duzun bakoitzean, loretarako berezia den ongarri likido pixka bat nahasi ureztatzeko urari. Horrela bere onera etorriko da eta egunen batean loretarako joera piztuko zaio. Ureztaketa ere zaindu, ez utzi lurrari erabat lehor dadin.

Lau mugurdi landatu genituen duela lau bat urte eta ingurua mugurdiz josita daukagu orain. Osina ere ez da falta tartean. Nola bakandu beharko niruzke?

Mugurdiaren emankortasunari eutsi nahi bazaio urtero urtero inausi beste aukerarik ez dago. Onenak, gazte eta indartsuenak aukeratu eta veste guztiak, kupidarik gabe, lur azalaren azpitik moztu eta kendu. Asko jota 25 kimu utzi metro kuadroko. Normalean otsaila- martxoko ilbeheran egiteko lana da, baina egoera honetan gaur bertan egin.

Egun on Jakoba, beste galderatxo bat. Sasi eta asunez betetako hektarea bat inguruko soroa desbrozatu ostean, makinarekin lurrazaleko gaineko geruza altxatu, susterrak atera eta bedarra ereitea proposatu digute. Ereiteko nahaste bereziak saltzen dituen enpresa bat topatu dugu (https://semillassilvestres.com/nuestras-semillas/) eta erabileraren eta lursail motaren arabera nahaste espezifikoak saltzen ditu (inguru hezeetarako, frutarbolen ingururako, polinizatzaileak erakartzeko, etab.). Hala ere, Andaluziakoak dira nahiz eta gure ingururako nahasteak ere saltzen dituzten. Ezagutzen al duzu bertako enpresa/talderen bat hemengo haziak saltzen dituena horrelako aukera zabalarekin? Zer deritzozu nahaste hauek egiteari etorkizunera begira? Animaliek jaten dituzte? Eskerrik asko.

Nire ustez beste bide bati heldu behar diozue. Zertarako behar duzute belardi hori? Azienda larrera botatzeko? Belarra ontzeko? Belarra berdetan siloratzeko? Lur sailaren berreskurapenerako? Hori erabakitakoan eta lurraren eta tokiaren ezaugarriak ezagututakoan pentsatu beharko da zein espezie nahasketa beharko den. Gero etorriko da hazi nahasketa hori non eskuratzea. Adibidez, belardia larre bezala erabili eta baita belarra egiteko eta jasotzeko baliatu nahi bada “Belar goxo” izena duen nahasketa bat badago, oso eraginkorra: hirusta gorria eta zuria (Trifolium repens eta T. pratense), llollobelar desberdinak (Lolium spp.), arrauka (Festuca spp.) eta alkebelarra (Dactylis spp.). Espezie horien haziak ez dira hemen egindakoak, baina ondo egokitzen dira. Ez dut ezagutzen hemen horrelako haziak ekoizten dituenik. Hala ere nahi izatera galde dezakezu Hazien sarean edo Aleka bertoko hazien elkartean.

Kaixo Jakoba. Baserri zaharraren eskailera aurrean pikuondoa egon da betidanik, baina, orain baserria berreraikitzerakoan kendu egin beharko da. Pikuondo hori lursaileko beste zonalderen baten mantentzea gustatuko litzaiguke, adar baten bitartez ugalduz edo. Nola eta noiz egin daiteke hori? Fruitua jarraian emango luke edo urteak beharko lituzke? Ze lur mota eta orientazio behar ditu? Eskerrik asko.

Adarretik erraz ugaltzen da pikondoa. Metro beteko adar okerra moztu, lurrean zanga bat ireki 70-80 zentimetrokoa eta hantxe sartu muturreko hiru begi bistan utziz. Lan hori udazkenaren amaieran edo neguan egin behar da, hostoak bota dituenean. Orain egitez gero ahalik eta azkarren hasi. Lurrekoa imitatu behar dugu: adar batean, muturretik metro erdira azala zauritu labana zorrotz batekin, plastikozko zorro bat edo ontzi bat jarri bueltan eta lurrez bete, zauria ukituz, gainetik tarteka ur pixka bat emateko zulotxoa utzi, lurra ukitzen duen horretan sustraiak haziko dira eta gero azpitik moztu eta toki berrian landatu.

Aspalditik dauzkagu esparragoak baratzean, berdetan hartzeko. Noiz hartzen hasi argi daukagu, jakina, baina noiz utzi behar zaio hartzeari? Guk ekainaren hasiera hartu dugu mugatzat, baina luzatu ahal da hartzeko tartea?

Zainzuria maiatzaren amaiera arte Bildu ohi da. Gure etxean, adibidez, urtebetetze bat dugu ekainaren 2an eta egun horretan jaten ditugu azkenak.  

Kaixo!! Zein egun da ona patata lurretik ateratzeko ekainean??

            Patata atera eta jasotzeko ahalik eta ondoen irauteko bada ilbeheran ateratzea komeni da, eta ahal bada sustrai egunean. Ekaineko lehen ilbeheran sartuta gaude eta 11 arte luzatuko da, gero etorriko da amaiera aldekoa 25ean hasi eta uztailaren 8 artekoa izango dena. Sustrai egunak ekainaren 4, 5, 6 eta uztailaren 1 arratsaldea, 2 eta 7 goiza izango dira. Atera eta azkar jateko bada ilgoran atera ekainaren 9tik 22 eguerdira, eta egun bereziki onak 12, 13, 21 eta 22 goiza izango dira.

Kaixo! Tomateak ,uste dot onddoak dituela.berotegian daz. Irtenbiderik bai? Eskerrikasko

Argazkitik ezin dizut garbi esan zer den. Lehen lizun antzeko zuri bat izan badu zurina izan daiteke. Hala ere aukera handiena gorrina izatearena da. Gorrinak gogor erasotzen du tomateaeta azaldu ahala tratau behar da, gainontzean aldamenekoetara azkar salto egingo du. Ureztatzen baduzu inoiz ez da landarea ez da busti behar. Bestetik negutegia ondo aireberritu, pilatutako hezetasuna kanporatzeko. Tratatu ahalik eta azkarren: azeribuztan ura, kobrea eta azufre pixka bat. Landareak okerrera egiten badu, atera eta erre, besteak salbatzeko.

Pagadi bat daukagu eta garoa eta belarra irteten da, garoa gutxitzen ari Zaigu, egin nai duguna da belarra gutxitu eta Garoa geitu. Nola egin dezakegu?

Pagadi bat heldu ahala ilunpe bihurtzen da. Pagoari bere bizimodua egiteko ilunpea gustatzen zaio. Eta garoak argia behar du. Zeure aukera da pagadia edo garomena. Biak batera leku berean ezinezkoa da. Pagoak bakandu eta argiuneak uzten badituzu garoa ugalduko da. Baina pagoa hazten, zabaltzen eta azpia iluntzen joango da, etengabe bakandu beharko zenuke. Erabaki beharra duzu, pagadia ala garoa.

Eguardi on, irasagar arbolak makina bat lore eman ditu, baina orain egoera honetan dago. Zer gertatzen ari zaio? Zer egin dezakegu?

Usteldura edo txankroa izan daiteke. Airean hezetasun handia dagoenean zabaltzen dira. Txankroa adartxoetan hasten da, zauri nabarmenekin. Usteldura hostoetan agertzen diren pinttar gorri batzuekin ikusiko duzu lehenik. Biak onddoak dira eta ez dira garbitzen errazak. Gorrinaren aurka erabiltzen diren tratamenduak dira onenak; ez dute, hala ere kenduko, eutsi besterik ez, zabaldu ez dadin. Tratamendua asun ura edo azeribuztan ura eta kobrea duen edozein produktu (salda bordelesa, oxikloruroa…) Tratamendua errepikatu zortzi egunero 3 aldiz eta gero euriterik badatorrela diotenean aurrez tratatu. Tratamendua egin aurretik gaitzak erretako adarrak, fruitutxoak eta hostoak kendu, lurrean daudenak ere bai, eta bertan erre,

Egunon Yakoba Baratzan neguan tipula euki det plastikoakin eta kentzean azpian txingurri kabia zegoen eta orain zabaltzen ari zaizkit, zer egin dezaket txingurriekin bukatzeko? Eskerrikasko

Landareetako inurriak ezabatzeko irtenbide natural bat da ondorengo hau.

Nahastu 10 ml ozpin zuri litro 1 uretan eta ontzi-garbigailu xaboia tanta batzuekin.

Ihinztatu intsektuetan, ukitu ahala berehala hilko dira. Errepikatu prozesua inurriak ezabatu arte.

Kaixo! Aurten nere inguruan daneri ai naiz entzuten kipulak pinuen gaixotasuna dakala.. zerbaitx eitxerik dao? Milesker

Ez dut ulertzen galdera. Zer sintomak ditu zure tipulak?

Kaixo Jakoba, Melokotoiondo hau landatuta daukagu Arabar Errioxan. Bertako barietate bateko hezur batetik ateratakoa. Aurten, belarra kentzeko atxurrarekin eman eta gero gaitzen bat harrapatu zuen. Orain, berriz, badirudi hosto berriak ateratzen hasi zaizkiola eta ez dakigu zer komeni zaion... Tratatu, gaixotutako adarrak moztu edo zer egin. Mila esker.

Nik uste dut gaitza dela. Hala bada utzi ea nondik buelta ematen dion. Berritu eta hostoz janzten diren adarrak utzi eta erabat ihartzen diren muturrak kendu, udan, uztailean adibidez eta ilgoran. Kendutako adarrak ahalik eta azkarren erre. Mozten erabilitako guraizeak ere desinfektatu ondoren, alkoholetan.

Berriro ere Lizarratik zalantza batzurekin: Aurrekoan aholkatu zenidan "Urtero- urtero ongarri organikoa eman, eta urte guztian estalita eduki. Dagoeneko ardien simaurra nork ekarriko didan lortu dut. Baratza belarrez ere estaltzen ari naiz. Nire zalantzak: -Simaurra noiz bota -Simaur hori Lur gainean utzi edo lurrarekin nahastu (goldatuz) Mila esker berriro ere zure aholkuengatik eta pazientziagatik

Simaurra orokorrean azaroa aldera zabaltzen da. Ondo ondua badago noiznahi zabaldu dezakezu. Lur gainean uztea nahikoa da. Belarrez estaltzen baduzu lurra, beti ere simaur pixka bat nahasi, askoz azkarrago usteldu eta lurrera sartuko da eta.