Asteroko buletina
Agoril erdiko euri, kalte gaitza hurreri.

Jakoba Errekondoren kontsultategia

Galdetu Jakoba Errekondori
Etxeko zuhaitzen azala harro
2019-04-29 11:10 | Amaia
Kaixo Jakoba, Amaia Azpeititik (Gipuzkoa). Kezkatuta idazten dizut, izan ere, etxean ditugun zuhaitzak geroz eta apalago nabaritzen ditugu. Intxaurrondoak (50 urte inguru) enborraren oinetik du azala harrotuta, geroz eta handiago egiten ari da zauria. Bestetik, Haritzek (batak 80 eta besteak 100 urte) enborraren erdialdean dituzte zauririk handienak, zulo izatera iritsi arte. Harrogunea kareaz estaltzeko ohitura izan dugu, baina arrakasta handirik gabe. Zer egin genezake?

Mila-mila esker!

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-04-30 08:15

Argazkiko zuhaitzaren arazoa belarra moztetik etor daitekeela dirudi. Belarra mozterakoan makinak zuhaitzaren azala jotzen badu hau harrotu eta erori egingo da. Zauria ikusiko duzu. Lan hori etengabe errepikatzen bada, zauria haunditu besterik ez da egingo, zuhaitzari kalte handian eraginez. Indarra baduela ikusten da, altsuma berria botatzeko gai baita. Belarra mozteko makinak bezala desbrozadorak ere kalte bera eragiten du.

Hobe duzu zuhaitzaren ipurdiaren inguruan belarra handia utzi. Edo zuhaitzaren inguruan lore edo zuhaixka batzuk jartzeko txokoa sortu. Azpian edertzen dute eta belarra mozteko makinei azaletik urrun dagoen muga jartzen die.

Haritzen enborraren erdialdeko zauri horiek ikusi egin beharko dira, zer diren eta nondik-norako arrazoia duten jakiteko...

Gaur arte erantzundakoak (84 galdera-erantzun)

Kaixo,
Duela hilabete batzuk zalantza batekin idatzi genizun, bertako 700 haritz landatzeko asmoa genuelako. Lan ona egin genuen eta egun 500 oraindik bizirik daude. Intxaurrondoaren inguruko artikulu bat irakurri dizugu eta bildurra sartu zaigu. Haritza landatuta dugun sailean hiru intxaurrondo ditugu, kaltegarria izan daiteke?
3 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-08-20 10:41

Kaixo Ainhoa. 

Intxaurrondoak eta haritzak zer tarte dute? Zein tamainako intxaurrondoak dira?
Milesker
jakoba
Ainhoa-ren erantzuna
2021-08-20 18:34

Kaixo

Eskerrik asko erantzunagatik! 4 x 4 metroko tartea dago landareen artean.

Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-08-21 22:34

Nik ez nuke ardura berezirik izango. Intxaurrondoarekin batera haziko dira haritzak eta ohituko dira. Intxaurrondo handiak balira haritz txikiei kalte egingo liekete, baina biak batera hazita arazorik ez dut ikusten

Kaixo berriro

Ahaztuta neukal galdera bat, urritzaren egurrak sutarako balio du?

Esker mila berriro.

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-08-23 14:23

Bai noski, balio du bai. Neguko ilbeheran bota.

Arratsaldeon Jakoba.

Lehenengo gauza barkamena Feizbuketit aurretik idatzi izana. Eta, gaiaraz joanta; Eremu bat erosi dut (4000m2), eta dana urritzaz beteta dago. Hiru/lau metrora bat dago. Garai batean oilotegi bat zegoen eta haiei babesa emateko zen. Orain basoa jarri nahi dut, bainan, beste zuhaitz motatakoak ere jarri nahi nituzke. 

Terrenoa Hondarribian dago, eta hegomendebalde aldera ematen du. 

Gustatuko litzaidake urritz asko moztea, eta era berean, beste zuhaitz batzuk jartzea (lizarrak, aritzak, intxaurrak, gaztainak.....). Galdera da, noiz da garai hoberena mozteko hauek (urritzak), noiz den garai hoberena geratzen diren urritzei kimaketa egitea, eta zein distantzia den egokiena zuhaitzetik zuhaitzera.

 Erantzuna iritxi baino lehenago, eta barkamena eskaeraren ondoren, eskerrak emateko garai iritxi da.

Esker mila Jakoba.

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-08-23 14:21

Moztu nahi dituzun hurritzen egurra baliatzeko asmoa baduzu abendua, urtarrila eta otsaileko ilbeherak onenak. Kimatzeko sasoia izerdi berria abiatzen denean da: alde horretan otailean eta martxoan, ilbeheran. Zuhaitzetik zuhaitzerako tartea zein espezie direnaren arabera, baina 4 metro inguru utziko nuke nik eta batzuk koxkortu ahala moztu, egurretarako, eta gainontzekoei tarte handiagoa utzi.

Eguerdion, kontsulta bat nahi dotzuet ein.

Nire terrenun Eukaliptusak landatu ben, 

Lurre sikatute da, Eukaliptusak moztu dabe baiña segi etxen dau azten. Lehenik, nahiko neuke jakin zer en bihir doten eukaliptuse ez azteko, eta lurre oparuaua ixateko zer ein biko neuken.

Eskerrikasko.

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-07-27 15:01

Basogintza dabilen Markel lagunari galdetu diot eta begira zer esan didan:

“Makina bat lan emuten dau eukaliptuek. Kentzeko modu "jasangarriena" urtero moztea (udarako ilgoran noski) edo plastiko beltz batez motzondoa ondo tapetzea. Bestela herbizidak botaten jakie normalean. Guk ez degu holakorik egiten, baine herbizida naturalen bat (gatza, ozpina...) erabiltzie be izen leike aukera on bat akaso.

Lurraren osasunari dagokionez, egon daie lasai, bertako basue sortzen dan heinien berreskuratuko da-eta. Birsortze haundixe badau, haxe zainduko nauke, ta nehikue ez bada, landaketa bat egin.”

Arratsaldeon Jakoba,

Bizkaitik idazten dizut, larunbatean irratian entzun nizun intxaurrondoen euli izurriteari aurka egiteko intsektizida nola egin.

Bacillus thuringiensis, Neem olioa eta Xaboi Potasikoa, baina ze kantitate bakoitzeko eta zenbat ur litrotan?

Eskerrik asko

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-07-20 12:33
Bacillusak eta Neem olioak berak ekarriko dizu etiketan zenbat nahasi. Xaboiari buruz kalkulatu 100 gr 10 litro ureko. Ahalik eta azkarren hasi tratatzen eta 8-10 eguneko tartearekin irailera arte eman.

Kaixo, Jakoba.
egur 1 pipiak jota dagoela esaten denean, zer da termitez josia dagoela, edo zulatua dagoela?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-06-28 09:13

Guk bietarako erabiltzen dugu, bai egurrra pipiak “pasata” eta zulatua dagoela esateko eta baita pipiak erasotu eta jaten ari dela. Pipiak ez termitak... Termitak beste sagardotegiko bukoia dira.

Egun on:

Begira, barka, kezka batengatik jotzen dut zugana. Gauza da Hernaniko Kronikan irakurri dudala bihar (maiatzak 11) goizaldean kimaketa lanak egingo dituztela. Harriturik nago, zer eta udaberrian egingo dituztelako. Kezka zuhaitzengatik (traumatikoa omen da kimaketa batez ere garai hauetan) baina baita ere txorien kabiengatik da.

Zer egin dezaket? Nora jo genezake jakinik udaletxera deitzeak ez duela ezertarako balio? Ez da aurreneko aldia.

Ez nuke agurtu nahi esan gabe "zorionak eta eskerrik asko" zure webgune eta liburuengatik!! Benetan altxor bat dira.

Eskerrik asko!!

Maddi.

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2021-05-10 23:52

Pentsatzen dut, harriduragatik, zuhaitzen inausketa izango dela...

Gero eta joera handiagoa dago zuhaitzak eta arbolak berdetan inausteko. Jeneralean inausketa hori, “berdetako inausketa” edo “udako inausketa” esaten zaiona, ekainean edo uztailean egiten da. Neguan egindakoa baino hobea da. Landarea hostotan eta izerditan dago, beraz bizirik, beraz inausketaren kalteei, batez ere zauriei erantzuteko hobeto, neguan baino askoz ere hobeto.

Zer inausketa, zer landareena eta nolako inausketa egingo den jakin beharko genuke. Agian ez da beharrezkoa ere, ez negukoa ezta udakoa ere...

Udalean ez badizute kasurik egiten lanak egiten dituen enpresarengana jo dezakegu.

Kaixo:

Etxe inguruan lur-zail bat daukagu eta 750 haritz (bertakoak) landatzeko asmoa daukagu hurrengo astean. Familiako egitasmoa da, baina ez gara ados jartzen kontu batean. Haritzak hazten laguntzeko 1,5 metroko altuera duten sareak eta 1,7 metroko makilak erabiliko ditugu. Sareak lauki erakoak dira eta ondorengo zalantza daukagu: zuhaitza eta makila sare barruan jarri eta kanpotik lotu brida batekin, edo zuhaitzek leku gehiago izateko, sare barnean zuhaitza jarri eta makila sareari kanpotik lotu. Ondo azaldu izana espero dut.

Mila esker!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-12-14 18:49

Neuk egin beharko banu landarea landatu, aldamenean, sustraiak ez zauritzeko moduan hesola jarri eta hesolari josi sarea zuhaitza bakarrik barruan hartuz.

Arratsaldeon Jakoba,

Noiz izaten da garai onena mendian erabiltzeko urritz makila mozteko garaia?

Milesker

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-11-04 18:30

Hurritz makila malgua izatea komeni da eta horregatik izerdia duenean eta ilgoran moztu behar da. Ohikoena urriko edo azaroko ilgoran ebakitzea da. Esaerak dio urrian hasten den ilberrian mozten dela hurritza. Bada, ala ere, abenduko ilgoran mozten duenik ere.

Ze ilargitan bota behar dira zuhaitz mota desberdinak beren egurra lantzeko eta sutarako?
3 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-09-19 09:16

Liburu oso bat dago galdera honen erantzunean.

Orokorrean gar handiko sua nahi duzunean zuhaitza ilgoran eta izerditan delarik botatzen da; pagoa adibidez abuztu-iraileko ilgoran. Gar txikia baina iraupen handiko eta txingar edo brasa biziko sua nahi izatera negu-neguan eta ilbeheran bota (haritza, artea etab.) Haltza maiatzeko hilgoran, malgu gera dadin gurdi-gaineko hagak eta abar egiteko.

Jon-ren erantzuna
2020-09-21 09:53
Jakoba, aipatu deken liburu hori altxor hutsa uzango huke. Ba al da holako libururik? Ez egotekotan proiektu mundiala izango huke bai oraingooi eta dai datozenei uzteko.

Eskerrik asko egiten deken lanagatik
Aitziber-ren erantzuna
2020-09-22 23:14
Eta altzaritako noiz?

Sutarako gerezi arbola noiz da egokia botatzeko? Eskerrak aunitz
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-10-02 12:24

Gereziondoaren egurrak su ona egiteko neguan botako nuke nik. Negu neguan eta ilbeheran, onena abendua eta otsaila artean. Honela egurra gogorra eta trinkoa izango da, suak ez du gar handia emango, baizik eta su iraunkorra eta brasa ona.

Norteko haritza noiz soildu behar da?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-07-11 11:10

Norteko haritza edo haritz amerikarra (Quercus rubra) denari soiltze inausketa egiteko bi sasoi dituzu: bata oraintxe, ekaina-uztaila, eta bestea negu-neguan hostoak botata eta izerdirik gabe dagoenean.

Arratsalde on, Jakoba:

Zer moduz habil?

Kimaketa kontuetaz ez zeukeat ideiarik eta, dakienari galdetzea onena. Lagun batek galdetu zidak ea hagina kimatzeko garai onena zein den. Aralarren ditek (argazkia atxiki diat) eta itxuraz balio sentimental handikoa duk eta ez ditek gaizki egin nahi. Ez nauk ausartu gaizki erantzutera. karkar.

Eskerrik asko!!!

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2020-01-28 16:54

Arratsalde on!

Ondo nauk, hi ere halaxe izango haizela pentsatzen diat…

Hartu nian hire ezkur-festa ederra. Mila esker.

Haginarena onena ez kimatzea dek. oso ondo ikusten dek zuhaitza eta nik horrelaxe utziko nikek. 

Ikusten dek itxiturara arrimatzen dituken aziendek ederki kimatzen dutela bere aldea… 

Adarren bat kendu nahi izanez gero kimu berria hastean moztu, izerdi berriarekin batera, alegia. Eta mozten dena enborraren kontratik, ez utzi adar puskarik.

Ondo izan

Kaixo, Jakoba. Galdera batzuk egin nahi nizkizuke: Lehena, noiz da sasoirik egokiena banbu kainabera beltza mozteko, mendian ibiltzeko makilak egiteko? Eta banbu berde arrunta? Eta behin galderekin hasita, hurritz makilak noiz? Esker mila aunitz.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-01 20:13

Hurritza azaroko ilgoran mozten da. Banbuak, bata zein bestea otsailekoan.

Egun Jakoba
Baratzean dagoen zume bati goiko adarrak inausi nahi dizkiot, itzala ematen dutelako bi taulenetan.
Zein da garairik onena adarrak anausteko? Eta zertarako erabil dazaket egurra?
Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:19

Inausketa egiteko sasoi egokiena izerdi berriaren etorrera da. Non bizi denaren arabera otsailaren amaiera-martxoaren hasiera edo toki hotzean bizi bada martxoaren amaiera. Egur ahula eta biguina du zumeak. Horregatik erabiltzen da saskigintzan edo itxiturak egiteko txirikordatzeko erraza delako. Besterik ez bada su egurretarako.

Zintzarriei mihia egiteko batzuk arantza beltzaren egurra erabiltzen dutela esan didate. Noiz moztu beharko nuke? Goierrin bizi naiz, eta arantza beltza ez balitz egokia, zer beste materiala izango litzake egokia? Mila esker, izan bizkor!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 17:44

Nik beti egur gogorrak ezagutu ditut lan horretarako: ezpela, artea eta antzekoak. Arantza beltza edo elorri beltza ere oso gogorra da. Ahalik eta gogorren irauteko nik neguko ilbeheran moztuko nuke.

Kaixo Jakoba, lorategian Haritz bat dugu, itxura ona du (hosto verde ta ugarikin), zutoinaren beheko aldean lurran hurbil, izerdia botatzen dabil (savia bezalakoa). Hiru urte atzerago zulagailu gorria aurkitu gendun bertan, ta dana garbi garbi uztzi gendun. Ez dakit horren eragina izan ahal den.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-21 18:06

Argazkian ez da zehaztasun onenarekin ikusten baino itxura guztien arabera haritz hori zauria sendatu ezinik dabil. Zauria sendatzea da izerdiaren bidez orbaindu eta ixtea. Beraz, izerdia ikustea ez da txarra, arazoa zauria luzez irekita egotea da. Nik zauria ondo garbitu eta begiratuko nuke ea hor zer dagoen-dabilen. Bestetik kontuz makinekin: belarra mozterakoan edo beste edozein lanetan makinak ez dezala azala ukitu. Horrek sor dezake orbain hori ere.

Gabon Jakoba, galdera bat. Bizi lagun batek honako hau egin dio zuhaitzari. Berreskuratzeko aukerarik egongo al litzateke? Eskerrik asko

1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-11 17:26

Oso zaila izango du bizitza normala izatea, baina itxuraz ez dio azala den-dena kendu eta irauteko aukera ikusten diot.

Orain hostajea galduko du baina udaberrian berriairtengo zaiola uste dut. Seguruenera beste urtetan baino gutxiago, baina atera bai. Bizi laguna dezu ala erahil laguna, edo bizi etsaia...

Kaixo Jakoba. Berez sortutako zuhaitz baten goiko adarrak kimatu nahi ditut, itzala ematen dutelako taulen batzuetan. Gustatuko litzaidake jakitea ze motatako zuhaitz den, ia bere egurra erabilgarria den eta noiz izango den komenigarria kimatzea. Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:20

Nire ustez sahatsa da, Salix generokoa. Sahatsaren egurrak ez du erebilpen berezirik gaur egun. Egur biguina du eta egitura nahasiko adarrak. Honexegatik ez da saskigintzan erabiltzen. Sutarako, hesitarako edo bere azpian dagoen baratzean adarretarako, arbatzeko alegia erabiltzeko.

Kimaketa egiteko sasoi onena otsaileko edo martxoko ilbehera.

Bisi lagun batek zuaitza oni aberia hau egin dio bada zerbait egitea ez legortzeko
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-10-29 15:31

Barkatu hain berandu erantzutea, baina mezu batzuk nahasita ibili ditut...

Zuhaitz horren etorkizuna oso latza da. Seguruenera erabat ihartuko da. Ahal baduzu zaurian gaitzik ez sartzeko ahalegina egin. Horretarako salda bordelesa hautsa eta ur pittin bat nahasi, ore antzeko bat egiteko. Isipu batekin tarteka eman.

Kaixo Jakoba. Bide bazterrean enbarazu egiten duten morera zuhaitz batzuk kendu beharrean gara. Su egurretarako erabili nahi ditugu. Zein sasoi da egokiena botatzeko? Mila esker.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-30 16:29

Su egurretarako probetxu onena aterako diezu negu-neguan eta ilbeheran eraitsita. Marugatzeak ez du egur gogorra baina su polita egingo dizu horrela botata.

Arratsalde on Jakoba! Etxean lorontzi batean dugun gorostiari adar bat idortu zaio. Zeren ondorio izan daiteke? Poto handiago batera pasa beharko genuke? Eskerrik asko!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-09-30 15:17

Garbi ikusten da lur gutxi duela. Lur gutxi ez, oso gutxi. Ihartu den adarrak sustraiak bistan ditu... Pasa ontzi askoz ere handiago batera ahalik eta azkarren. Gorosti gajoa!

Haritzaren ezkurra erabiliz landarea ateratzeko zer pauso eman behar dira?
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-08-21 19:21

Haritza aukeratu zeure arabera: handia, dotorea, azkar hostotzen dena, udazken kolore pilotena duena... Ezkurrak heldu eta lurrera erortzen direnean bildu. Oso-osorik daudenak eta itxura onena dutenak hautatu. Geruzatu: errekako hondarra behar dugu, zulatutako ontzi batean hondar geruza bat jarri eta gainean ezkur geruza bat, gainean hondarra, gainean ezkurrak... Hondar geruza batekin bukatu. Ontzi hau kanpoan jarriko dugu negu guztia han igaro dezan. Beti heze egon behar du, baina ito gabe.

Ezkurrak neguko hotza sentituko du eta udaberrian erraz ernatuko da, hondarrak ebaki txikiak egingo dizkio azala leuna badu eta hezetasunean hazia puztu eta ernatzeko prestatuko da. Neguan otsailean haziak atera eta erein, edo hondarretan bertan kimuak atera arte itxaron eta orduan landaretxoak landatu.

Egunon;
Etxe parean arte haundi bat daukagu eta baserriaren berriztea dela eta pena haundiz baina bota beharrean gaude.
- Enborra altzari pare bat egiteko erabili nahi genuke
- Gainontzekoa sutarako
Noiz izango litzateke sasoi ona hau botatzeko? Bi helburuetarako (altzaria egin eta sutarako) sasoi berdina da egokia?
Eskerrik asko eta ondo izan.
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-07-04 15:24

Zura eta egurra gogorra ditu arteak. Gogortasun horren bila artea izerdi gutxiena duen garaian bota behar da. Negu-neguan, alegia. Gogortasun hori indartzeko ilbeheran botatzen da. Bi baldintza horiekin zura itxiagoa eta lehorragoa izango da. Honek iraupena emango dio, eta izerdi gutxi duenez egurra jatera hurbilduko diren sits eta antzekoentzako bazka gutxi izango du. Era berean. Egur itxi eta trinkoa izaki, sua egiteko berezia da artea. Ez du ilgoran eta izerditan dagoenean botatako pagoak bezala su azkarra eta gar handikoa egingo. Berak gar gutxikoa baina iraupen handiko sua eta brasa egingo ditu.

Kaixo Jakoba,
Baratzean dugun elorriak ez du lorerik ematen (5 urte dira aldatu genuela). Normala da? Lorerik ematen ez duen elorririk badago? Hala bada, txertua emateko asmoa dut.
Eskerrik asko!
1 erantzun | Zeuk erantzun
Jakoba Errekondo-ren erantzuna
2019-06-23 11:02

Bost urteko elorria oraindik ume ttiki bat da. Ehundaka urte bizitzen denez, orain hazi eta hazi egin behar du. Baratze batean egonik, nahikoa janari aurkituko du eta handitzen ariko da. Loratzeko itxaron egin beharko duzu, eta egin dezakezun gauza bakarra ez inaustea da. Inausten baduzu loraldia atzeratu besterik ez duzu egingo.

Lasai hartu.

Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

OlatuKoop

Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.

BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.

gora