08:23
17:32
20:11
11:16
Ilbehera Abe. 5 Abe. 20
Ilzahar Abe. 5 Abe. 20
0:00 - 24:00 Lorea
Ereintzarekin jarraitu: ilar, baba, ongarri berde...
Abenduaren 5 22:24 arte ILGORA, ordutik atzera ILBEHERA.
Abenduaren 5 00:14ean ILARGI BETEA, bitartean ILBERRI, ondoren ILZAHAR.
Ereintzarekin jarraitu: ilar, baba, ongarri berde... Lur sail libreetan ongarri berdea ereiteko sasoia amaitzen ari da. Ilarra eta babak ereiteko garai egokia da oso.
Baratzerako ereintza: porrua, berdetarako eta burutarako baratxuria, udaberriko aza, uraza, txikoria, kukulua, baba eta ilarra. Berotegirako ereintza: porrua, tipula gorria, berdetarako baratxuria, errefautxoa, errukula, uraza, kukulua, baba, ilarra, ziazerba eta patata.
Berotegian landatzea: tipulina, azalorea, brokolia, uraza, kukulua, ziazerba eta borraja.
Aste honetan egiteko lan aproposak: Berdetarako baratxuria erein. Neguko landaketetarako zuloak prestatu. Negu amaieran loratzeko lore erraboilak landatu. Garoaren eta orbelaren lanak egin.
Beldarrak agertu daitezke (porrua, aza…) Neem eta Bacillus erabili tratatzeko, beti xaboi potasikoarekin lagunduta.
Luar pila zaindu. Lehortzen bada ureztatu.
Ongarriketa sasoi nagusia etorri da. Hemendik eta abenduaren erdia aldera arte simaurtze edo luartze garai aproposa da. Belardiak, sagastiak, mahastiak, soro eta baratzeetako sail libreak orain ongarritu, gero gutxienez hilabete bat geroago behar izanez gero karea eman.
Ongarri berdea erein.
Loreontzoietan ditugun loreak eta landare ahulak babestu. Noiznahi etorriko da gau hotzen bat.
Landare usaindunak banatu eta landatu: menda, ezkaia, izpilikua
Garrazkiak edo zitrikoak, ahuakateondoa eta abar babestu: enborra bendatu, txapela jarri eta inguruan simaur edo luar berriarekin pilatxoa egin enborra ukitu gabe.
Txertatutako landareetan txertoaren azpitik hazitako altsumak kendu.
Belardia edo soropila sortu edota lehendik dagoena saretuta badago osatzeko orain erein; urteko azken aukera da.
Jaso edo gordetzeko fruituak eta aleak bildu. Eguzkitan ondo lehortu eta azala zailtzen eduki. Ondoren toki fresko, ilun eta aireberritzen den batean jaso.
Garo lanak egiteko sasoia da. Baita orbela bildu eta jasotzekoa ere.
Etxe barruko eta kanpoko landare hau oihan tropikal hezeetakoa da.
Ez da argizalea, beraz, gutxiago eguzkizalea: erdi itzalean eduki. Neguan toki argixeagoan egon daiteke.
Berozalea da, sekula ez eduki 15 °C-tik behera eta ahal bada beti 18-25 °C bitartean.
Inguru hezea atsegin du. Neguan astero edo hamabostero ureztatu eta udan astean bi-hiru alditan. Lurra ez dadila inoiz lehortu. Euri-ur epela erabili. Hostaila maiz lainoztatu.
Gasaren kea ez du batere atsegin.
Hostaila trinko eta dotorea mantentzeko udaberrian kimatu, adarren puntak soilik moztu.
Ugaltzeko: udaberrian landarea zatitu edo belaunkatu, hau da: adartxo bat lurpera eraman landaretik ebaki gabe, sustraitu ondoren ebaki eta landatu.
Azalpen guztiak: Etxeko landareak liburuan
Fruta arbolen enborra karesnez margotzen da negua bertan igarotzen duten izurriteei aurre egiteko.
Horretarako beste formula bat ere bada: tokian tokiko lurra hartu eta errautsarekin nahasi eta eskuila edo isipu batekin ondo igurtzi; intsektu arerioei ez zaie batere gustatzen.
Azaroan egin ez baduzu, laboreak: olo, gari, zekale, garagar... Baita ere baba handia, baba beltz txikia, ilarra, baratxuria, udaberriko aza, kertxuna edo berroa, getozka, perrexila eta udaberriko porrua.
Babespean: ardi-mihia, azalorea, azenarioa, errefaua, errukula, ziazerba eta neguko uraza eta eskarola.
Etxe barruko landare honek argitasuna behar du, baina eguzkitan ez jarri.
Tenperatura egokiena 15-20 °C bitartekoa da. Hala ere 10 °C-ra egokituko da. Hortik behera ez.
24 °C-tik gora ere zimeldu egingo da.
Lurra beti heze, baina sekula ez ur-asetuta eduki. Negu partean gutxixeago ureztatu. Hostoak egunero edo egunean bitan, tenperaturaren arabera, lainoztatu.
Neguan kontuz bero handiegia egiten duen tokietan, airea lehortu egiten da; ugariago lainoztatu edo toki epelxeagoan jarri.
Ugaltzeko: hostopeko espora helduak bildu eta esterilizatutako loreontzi batean erein, kristal batez estali eta toki ilun batean jarri. Bestela udaberri hasieran landarea ebaki eta zatitu.
Informazio hori eta gehiago: Etxeko landareak liburuan
Argazkia: Dani Blanco.
Marrubia, tipulina eta tipulatxa.
Babesean: eskarola, ziazerba, udaberriko aza, neguko uraza eta arabarba.
Pinaburua edo pinu-kozkorra material lehorgarri ona da.
Txikitu eta loreontzietako azpietan jarri eta gainean lurra; loreontzia arintzen da, gehiegizko urak errazago alde egiten du eta usteldu ahala ongarria da.
Lur gainean zabalduta bideak egiteko edo edozein tarteko lurrazala lehortzeko ere egokia da.
Arbendolondoa ederra da loretan, ikusgarria, eta ederragoa bere aleak ematen dituenean. Beranduko izozteek kaltetzen dute gehien. Beranduko loraldia dutenetan hauek landatzen dira, batez ere: Guara, Masbovera, Glorieta, Lauranne eta Farragnes.
Azaroan egin ez baduzu, laboreak: olo, gari, zekale, garagar... Baita ere baba handia, baba beltz txikia, ilarra, baratxuria, udaberriko aza, kertxuna edo berroa, getozka, perrexila eta udaberriko porrua.
Babespean ardi-mihia, azalorea, azenarioa, errefaua, errukula, ziazerba eta neguko uraza eta eskarola.
Marrubia, tipulina eta tipulatxa.
Babesean eskarola, ziazerba, udaberriko aza, neguko uraza eta arabarba.
Orburuak eta karduak babestu lurrez, lastoz, belar onduz...
Sail libreetan, berandu baino lehen, ongarri berdea erein, laborea eta lekaduna nahasian onena: pagotxa, zalkea, oloa... Bestela, ongarri ondua eman: simaurra, luarra, zizare-lurra...
Zitrikoen emana: limoiondoa, laranjondoa, mandarinondoa, arabisagar arbola edo pomelondoa... Baita kakiondoarena ere.
Zitriko hauen eta babesa behar duten arbolen babesa zaindu.
Hostaia galtzen duten fruitu arbolak eta zuhaixkak landatu. Kontuz izotzarekin, egun hotzetan ez landatu. Landatutakoan sustraien arteko lurra ondo zanpatu, zirrikiturik utzi gabe, hotza sustraietara iritsi ez dadin.
Fruitu arboladiak ongarritu. Iaz gaitzen erasoa izan bada, neguko olio tratamendua egin. Baita enbor eta adar nagusiak karesnez edo kisu-gesalaz zuritu ere.
lgoran, makiletarako hurritza moztu. Batzuek abenduan mozten dute, zenbaitek urte amaierako egun jakinetan.
Ilbeheran materialetarako zuhaitzak eta su-egurretarako egur gogorrak bota.
Zuhaitzak landatzeko garaia. Kontuz izotzarekin, egun hotzetan ez landatu. Landatutakoan sustraien arteko lurra ondo zanpatu, zirrikiturik utzi gabe, hotza sustraietara iritsi ez dadin.
Orbeletarako sasoia.
Ontzietako landare ahulak babestu. Baita hotzaren beldur bizi diren zuhaitzak eta zuhaixkak ere.
Negu-udaberrian loratuko diren erraboilak landatu: idi-bihotza, hiazintoa, lilipa, irisa, fresia, azpelarra, izarbelar hezea...
Zuhaitz, zuhaixka, igokari eta hesien landaketa. Hostaiari eusten diotenak ezik, hauek udaberrian landatuko dira.
Soropilaren ongarritze nagusia egin. Baita orokorrean lore baratze guztiarena ere: lore multzoak, zuhaizpeak eta zuhaixkapeak eta abar.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
