Martxo kaldartxo, ez ardi eta ez artantxo. (urteko ardia)

“Hemengo barietateetan ez da sailkatze lanik egin jateko sagarrak ukaiteko”

Baigorriko pentzeetan jateko sagarrak ekoizten ditu Elena Aguerre laborariak. Lekorneko Garroa etxaldean barazkigintza ekologikoan luze aritua zen, baina 2022-2023ko neguan Baigorrira lekualdatu eta proiektu berria jarri zuen abian: “Pentze bat xerkatu eta hektarea eta erdi sagarrondo landatu nituen, bi mila arbola, zortzi barietatetakoak”. Jateko barietateak dira denak, bildu ondoren ganbaran negu guztian atxiki daitezkeenak.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2025eko urriaren 06a
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Proiektua abiatu aitzin, formazioak jaso zituen Aguerrek frutarbolgintzaren inguruan. “Biharko Lurraren Elkartearekin bisitak egin genituen fruituak ekoizten zituzten proiektuetara, eta Baigorrin instalatu aurretik, Garroa etxaldean landatu genuen lehen arbol pentzea”, dio. Bazuen gogoa baratzegintzatik arbolgintzara pasatzeko, eta zahartzarora begirako gogoetek ere lagundu zioten erabakia hartzen: “Proiektu berri bat hasteko energia aunitz behar da, eta bi proiektuekin ezin nuen segi, beraz, bete-betean Baigorriko proiektuan sartzea erabaki nuen”.

Euskal Herria fruituak ekoizteko tokirik onena ez dela jakitun, sagarra aukeratu du Aguerrek, Baigorriko ingurura eta klimara gehien egokitutako fruitua delakoan. “Sagarra bakarrik jartzea erabaki nuen, baina barietate ainitz ditut, horrela arrisku gutxiago dut barietate bakarra jarrita baino”. Kide mahastizaina du laborariak, eta makineria eta tresna asko partekatzen dituzte. “Lanen mekanizazioa badugu, baina biologikoan ari gara, eta beraz, erabiltzen ditugun produktu eta metodo guztiak naturalak dira”, gehitu du. Nekazaritza biologikoan onartuta dauden tratamenduak darabiltza, izan ere, jateko sagarrak izanik, garrantzitsua da fruituek usteldurarik, harrik eta bestelakorik ez izatea.

Jateko sagarretan tokiko barietaterik ez

Euskal Herrian sagardorako sagarrak ekoitzi izan dira batik bat, eta Aguerrek dioenez, jateko sagarren kasuan ez du bertako barietate aproposik topatu. “Hemengo barietateetan ez da sailkatze lanik egin, beraz, nik darabiltzadan barietateak Frantziako Estatuko hego-mendebaldeko beste etxalde ekologikoetan ikusi ditudanak dira”. Barietate modernoak direla nabarmendu du, baina eredu ekologikoan azkarrak direnak eta eritasunen kontra ongi egiten dutenak.

Gaztea da oraindik Aguerreren sagastia eta proiektua, baina aurten uzta polita jaso du. “Momentuz, helburua da urtean gutxi gorabehera hogei bat tona ekoiztea, eta hori hemen hurbilean saltzea”, dio. Tokiko elikadura du helburu laborariak, hurbileko zirkuituan saltzea sagarrak: AMAP sistemaren bidez inguruko herrietan eta saltegi eta kantinetan. Iaz izan zuen lehen uzta, aurten askoz sagar gehiago bildu du, eta heldu den urterako helburura iritsiko dela aurreikusi du. “Sagarren problema da landatzetik hiru urte ari zarela beti lanean eta fruiturik ez duzula saltzen”. Gehitu du inguruan oso gutxi direla jateko fruituen ekoizpenean, baina jende asko ari zaiola galdezka eta informazio eske. Interesa piztu du, beraz, egitasmoak.

Oñatiko bi lursailen lagapena, tokiko ekoizpen agroekologikorako
2025-11-30 | Garazi Zabaleta
Urteak daramatzate Debagoienan elikadura, kontsumo eta ekoizpen iraunkorraren alde lanean Debagoiena 2030 sarearen bidez. Ibilbide horretan pauso garrantzitsua eman berri dute: Tokixan elkartea sortu dute... (+)
Euskal Herriko arbola ekoizle txikien plaza Biriatun
2025-11-24 | Garazi Zabaleta
Ainitza mintegiko laborariak dira Aimar Rodriguez eta Audrey Hoc. Arbolak txertatzen eta fruitu arbolak ekoizten dihardute hainbat lursailetan. Baina, mintegiaz gain, Oma elkartea sortu dute... (+)
“Fruitu arbolekin zerbait egitea eskatu digu jendeak, eta agenda hurbilketa bat da”
2025-11-16 | Garazi Zabaleta
Urte bukaera iristearekin batera, labetik atera berri dute 2026ko Ilargia eta Landareak urteko lanen agenda, eta eskuragarri duzue ohiko tokietan eta ARGIAko dendan. Jakoba Errekondoren... (+)
Emakumezko sortzaile eta ekoizleen plaza
2025-11-10 | Garazi Zabaleta
2019an sortu zuten lau emakume sortzailek Dinagu kolektiboa. “Sortzaileon eta ekoizle txikien lana bakartia izaten da askotan: bakoitzak bere proiektua du, etxean edo lursailean aritzen... (+)
Kosmetika solidoa, modu artisauan egina
2025-11-01 | Garazi Zabaleta
Txikitako oroitzapenak gogoan ditu Leire Uriel Molinak, amonarekin landareak biltzera ateratzen zirenekoak. Nük Natura proiektuaren sortzailea da Baztango (Nafarroa) bizilaguna, eta kontatzen duenez, txikitako bizipenek... (+)
gora