Asteroko buletina
Zer da belar txar bat? Bere onuren berri oraindik ez dugun landarea

Zergatik ez erabili sendabelarrak animaliekin?

Irailaren bukaeran sendabelarren inguruko formakuntza berezia egin zuten Azpeitiko Azoka plazan. Azken urteotan sendabelarren inguruko interesa, ezagutza eta horien erabilera handitzen ari badira ere, abeltzaintzan ez da zabalduegi dagoen praktika. Hain zuzen horregatik, lehen abiapuntua jartzeko asmoz antolatu zuen formakuntza saioa nekazaritza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak. Sendabelarrek abereengan izan ditzaketen erabilera desberdinen inguruan hausnartzen eta informazioa partekatzen hasteko hitzordua izan zen Azpeitikoa, eta Biolurreko Ane Rivas albaitaria eta Garbiñe Larrea aditua izan ziren bertan.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2023ko azaroaren 06a
Biolur elkarteak antolatuta, abeltzainentzat sendabelar ikastaroa egin dute irailean Azpeitian. Ane Rivas albaitariak eta Garbiñe Larreak eman zuen ikastaroa. Argazkia: Dani Blanco / ARGIA-CC-BY-SA

“Abeltzaintzan dauden beharrak detektatzea izan zen lehenbiziko lanetako bat, ikusten baikenuen abereetan ere, pertsonekin bezala, oso medikalizatua dagoela osasuna, eta horren monopolioa farmaziako medikazio alopatikoaren gain dagoela ia erabat”, azaldu du Larreak. Beste bide batzuk lantzeko, ordea, baliabide eta ezagutza falta zegoela sumatu zuten, eta bertako praktika seguru eta eraginkorrak topatzea zaila zela. Horregatik ekin zioten gaiaren inguruan ikertzeari eta materiala biltzeari, saioa pixka bat prestatze aldera.

“Nik pertsonen esparruan egin dut lan beti, eta hasieran pentsatu nuen, ‘zer eginen dut nik sei hankako zomorroekin?’. Baina gero ohartu nintzen, anaia herri kiroletan zaldiekin aritzen zenean, abereak sendatzeko lan dezente eginak geneuzkala, nahiz eta ez albaitari mailan izan”, dio. Abeltzainen partetik interes handia dagoela argi ikusi da, formakuntzarako 30 lekuak segituan bete baitziren. Bertan, hainbat aberek izaten dituzten ohiko arazoak identifikatu zituzten: hanketako minak, ugaltzearen bueltan sortzen diren arazoak, errapeetako minak, erditzeen ondorengo ahuleria, zauriak eta kozkorrak, ugaritzen ari diren birus eta bakterioen arazoak…

Oinarrizko botikina

“Material bilketan ikusi dugu Hegoameriketan badirela albaitarien hainbat praktika sendabelarrekin, hemen ere zenbait albaitarik badarabiltzatenak, eta ikusi dutenak baliozkoak direla”, azaldu du Larreak. Medikuntzako beste baliabideekin batera, eta osagarritasunaren ikuspegitik, horiei lekua egitea izan da formakuntzako helburua. Bildutakoek euren abereentzako oinarrizko botikina sortu zuten, orain pixkanaka probatuko dutena. “Erredura, zauri, handitu eta horrelakoetarako erremedioak landu ditugu, haien eguneroko arazoentzat botikina sortzeko”, gehitu du.

Larreak azaldu duenez, maiz, gizakientzat erabili izan diren formula askok animalientzat ere balio dute, nahiz eta horientzat, normalean, olio finaren partez manteka eta horrelakoak erabili izan diren. “Barne erabilerari dagokionez, hemen ez da transmisio on bat egon, eta sektorean ez daude elkarren arteko informazio trukaketarako espazio gehiegi. Pixkanaka horrelakoak sortzeko eta informazioa biltzeko beharra dago”. Praktika eta erremedio desberdinak biltzen eta sistematizatzen aritu dira, balekoak direnak ezagutu eta zabaltzeko. “Jarraipena izango du honek, abeltzainak probatzen doazen heinean, jasoko dugun erantzunak lanketarekin segitzeko balioko du”.

Fruta-arbola, fruitu ttipi eta landare mintegi ekologikoa
2024-07-22 | Garazi Zabaleta
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak... (+)
Laborariek ere oporretarako eskubidea izan dezaten
2024-07-15 | Garazi Zabaleta
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria... (+)
“Kultura, liburuetan ez ezik, esperientzia pertsonal eta komunitarioetan ere badago”
2024-07-08 | Garazi Zabaleta
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu... (+)
“Tropikoetakoak bezain ikusgarriak agian ez, baina ederrak dira hemengo orkideak”
2024-07-01 | Garazi Zabaleta
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño... (+)
Nafarroako mendialdeko 26 ekoizle bildu dituen gida
2024-06-24 | Garazi Zabaleta
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

gora