Lurra lantzea eta zaintzea ahaztea, geure burua ahaztea da.

Fruta-arbolen osasuna

Lagun baten gomendioa dela medio, Nafarroako Gobernuaren altzoko INTIA nekazaritza institutuko Laborantzen Babeserako atalean dagoen jakinarazpengunetik Fruta-arbolen osasun kudeaketa zuzena egiteko kontuan izan behar dituzun gomendioak dokumentua eskuratu dut, eta baita amaren batean jan ere. Bertan fruta-arbolen izurrite eta gaixotasunak saihesteko erabilgarriak diren hamar aholku agertzen dira.

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2022ko otsailaren 24a
Aranondoa loretan.
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Arbolen inausketa, forma emateko eta fruituaren emana sustatzeko teknika izatetik harago, erabili arboladiaren bentilazioa hobetzeko, onddo hezezaleek dakartzaten gaitzen erasoa eragozteko.

Hartu tamaina ongarriketari eta ureztaketari. Ez da komeni arbolak gehiegizko indarra izatea, horrek izurriteak eta gaitzak ezartzeko baldintzak hobetzen ditu.

Ez utzi uztaren eta inausketaren hondakinak arboladian bertan. Aurrez izandako gaitzen eta izurriteen hondakinak ere hor diraute, berriz ere berritzeko zain.

Inausketa egiterakoan, arbolean balego zauri, hantura edo tumore, txankro edo momifikatutako fruiturik, kendu. Horretarako zauri handiak egin behar badira, zaindu horiek ere. Miatu zorri, kotxinila eta edozein izurrite arrastorik ba ote dagoen ere.

Sasoi betea denean, kontuan izan eguraldiaren gorabeherak, gaitzak eta izurriteak etorri eta asentatzeko zuzen-zuzenean eragiten baitute.

Arbolei eragiten dieten izurrite batzuk kontrolpean izateko, badaude produktu fitosanitarioen erabileraz gain edota horrekin batera baliatzeko ordezko teknikak: harrapaketa masiboak, nahasketa sexuala...

Erabili fauna laguntzailea lagunduko duten teknikak. Bioaniztasuna izurrite ugariren kontrolbide zuzenena da.

Bete jakinarazpengunetik adierazten diren aplikazio orduak, eta erabili arbolarentzako eta arazo bakoitzarentzako baimendutako produktuak.

Loratze garaian, saihestu tratamenduak, eta, erabili behar izanez gero, hobe polinizatzaileen jarduera orduetan ez erabiltzea.

Kontuz hosto erortze sasoian. Erortzen den hosto bakoitzak zauri ireki txiki bat uzten du, gaixotasunak sartzeko bide aproposa.

Gaitzak sortzen dituzten onddoek eta izurriteek ere bizi behar dute, baina gure ekinak harrotu edo baretu egingo dituzte.  

Bizi Baratzearen lurreko ekosistema oparoa
2025-04-14 | Jakoba Errekondo
Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi... (+)
Ustezko nekazaritza eta lur lantzea
2025-04-07 | Jakoba Errekondo
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta... (+)
Ohea berotzearen teknika
2025-03-31 | Jakoba Errekondo
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau... (+)
Ilargiko borda, lurra eta ilintia
2025-03-24 | Jakoba Errekondo
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak... (+)
Magnolian kakalardoa polen-mamitan
2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko... (+)
gora