Nazioarteko 40 ikerlari zientifikok plazaratu dute azterketa esanguratsua Nature aldizkarian. Zortzi adierazle oinarri harturik, ondorio kezkagarria zabaldu dute: "Planeta osoaren desoreka dakarren bide arriskutsuan gara". Hondamendia saihesteko asmoz, berehala "trantsizio integrala" bideratzeko deia luzatu dute.
Munduko ekosistemen %50-60 ez litzateke hunki behar, baina ikerketaren arabera, %45-50 baino ez dago horrela gaur egun. Argazkia: CC0 Public Domain
Ekosistemaren oreka eta honen parte diren espezieen osasuna bermatzeko zortzi adierazle zerrendaturik ditu aspaldian esparru zientifikoak: Klima; nitrogenoaren zikloa; azaleko uren egoera; lurpeko uren egoera; okupatu gabeko eremu naturalen hedadura; gizakiak eraldatutako ekosistemen osotasun funtzionala; fosforoaren zikloa eta aerosolen kutsadura. Bakoitzarentzat dute gainditu ez beharreko muga identifikaturik. Alta, Nature aldizkariak maiatzaren 31n zabalduriko ikerketak dio oraindik bakarrik aerosolen kutsadurak duela errespetatzen jarritako muga. Beste zazpi adierazleei dagokionez, egoera kezkagarria da: "Planeta osoaren desoreka dakarren bide arriskutsuan gara", Johan Rockström ikerleetarikoaren arabera.
Adibidez, klimari buruz, industriaurreko tenperatura oinarri hartu eta gradu bateko emendioan jarria dute muga. Baina gaur egun, 1,2 gradutan da emendioa eta GIEC Klima Larrialdiari Buruzko Gobernu Arteko Taldearen aurreikuspenei segi, daukagun ekoizpen eta kontsumo heinean segituz 1,5 gradukoa izanen litzateke 2030ean.
Lurpeko urei dagokienez, akuiferoen betetze naturala baino txikiagoak edo berdinak izan beharko lirateke kentzeak. Baina, berme hori munduko arroen %53an bakarrik gertatzen da.
Bi irizpide kontuan hartu izana da azterketa honen berezitasuna: "Segurtasuna" eta "justizia". Orain arte lehenengoari so egiten zitzaion bakarrik –lurraren sistemaren erresilientzia eta egonkortasuna ziurtatzen ez duen heinari–; baina azterketa honek neurketa aberastu nahi izan du, "bidezko mugaren” nozioa sartuz: izaki bizidunentzako ondorio kaltegarriak (elikagaien baliabideen murrizketa, migrazio behartuak, epidemiak eta beste) eraginen dituen limitea zehaztuz.
Ureko ekosistemak zaintzeko gisan, ur isurien %20 baino gutiago izan behar litzateke bestelakoturik. Alta, %34ak dira gaur egun hunkiak. Gehiegi, hor ere. Lurpeko urei dagokienez, oro har, akuiferoen betetze naturala baino txikiagoak edo berdinak izan beharko lirateke kentzeak. Baina, berme hori munduko arroen %53an bakarrik gertatzen da.
Bioaniztasunari dagokion muga ere ez da errespetatzen: munduko ekosistemen % 50-60 ez litzateke hunki behar, baina ikerketaren arabera, % 45-50 baino ez dago egoera horretan gaur egun. Gizakiok ustiaturiko eremuei dagokionez, kilometro koadroka %20-25 beharko litzateke "erdi-naturala" izan –hau da, zuhaitz, lapar, baratze, pentze ala bestelako berdurak bermatuz–. Hori gabe intsektuen biziraupena, ekosistemak behar duen humusa edota polinizazioa lirateke desorekaturik. Espazio antropizatuen bi herenek ez dute baldintza hori betetzen.
Bioaniztasuna bermatzeko gisan, munduko ekosistemen % 50-60 ez litzateke hunki behar, baina ikerketaren arabera, % 45-50 baino ez dago egoera horretan gaur egun.
Diagnosia "oso larria" egin dute ikerketaren aurkerpenean: "Planeta gorputz bat balitz, bere organo guziak lirateke kaltetuak. Bere birikak, baina baita giltzurrunak, gibela...". Aldaketa "berehala" bideratu beharraren mezua zabaldu dute ikerleek. Nola? Zortzi muga horiek oinarri eta iparrorratz harturik, "trantsizio integrala" bideratuz.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.
BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.
