Ekin iezaiozu baratzeari. Aspaldi buruan hara-hona darabilzun asmo hori mamitzeko sasoi ezin hobea da hau. Bidea jorratzeari ekiteko xedeak erein, intentzioak zehar landatu, deseinuak aldatu, helburuei makilak jarri, Proposituen loreak polinizatu eta ideien uzta bildu. Erraz esaten da.
Bizi Baratzea liburuaren egilea
Argazkia: Madrilgo Udala CC-BY- 4.0
Hasiberriarentzako jakingai txiki batzuen ipuina. Azenarioak (Daucus carota subsp. sativus) tipula (Allium cepa var. cepa) maite du; baita uraza (Lactuca sativa) ere, eta tomatea (Lycopersycon esculentum) eta piperra (Capsicum annuum) eta errukula (Diplotaxis tenuifolia) eta porrua (Allium porrun) eta baratxuria (Allium sativum) eta… Maitalez inguratua bizi da azenarioa baratzean; ia landare guztien bekaizgoa puzten du, eta berak badaki. Eta gero hil eta jango duzula jakinagatik ere, maitalez inguratutako azenariotxoak bezala azenariotzarrak zu ere bekaizkeriak erretzen zaituela badaki, ondo jakin ere. Maitaleez gain beste desio batzuk ere baditu azenarioak. Ur-asetutako lurrak eta harriak ez ditu ikusi ere egin nahi; buztin lurrari bizkarra ematen dio, baita patatari (Solanum tuberosum), erremolatxari (Beta vulgaris subsp. conditiva), apioari (Apium graveolens var. dulce) eta artoari ere. Bihozberatzen dute simaur zaharrak, kareak eta errautsak; loa kentzeraino urtzen dute mausarrak eta hondarrak.
Azak (Brassica oleracea var. capitata) ez du maite arbia (Brassica rapa subsp. rapa), ezta artoa (Zea mays), ezta errukula, ezta mihilua (Foeniculum vulgare), ezta kuiatxoa (Cucurbita pepo var. pepo), ezta errefaua (Raphanus sativus), ezta marrubia (Fragaria ananassa) ere. Baina nork ez du maite marrubia? Izan ere, aza amandrea dozenan hamahiruko horietakoa da, handia…
Porrua bai, porrua marrubiarekin txoratzen da. Bien usainak izan daitezke, edo koloreak edo… Bada horien artean zerbait, gainontzeko baratzekideek ulertzen ez dutena.
Ilarrak (Pisum sativum) ez du ura maite, ezta beroa ere. Lehor eta fresko antzeko negu amaierarekin eta udaberriekin, biekin maitemintzen da, urtero.
Babarrunak (Phaseolus vulgaris) zale ugari du: maitatzaile, maitale, amorante eta jostalagunetik nahi adina, azenarioari begi-bazterraz begiratzeko lain. Bestelakoak ere baditu ordea, Allium leinu zaharreko gure hirukote maiteenak, adibidez: porrua, tipula eta baratxuria. Lauen zale amorratuak diren errefauak eta urazak ehunka urtetan elkar hurbiltze aldera direnak eta ez direnak saiatu eta eginagatik ezin izan dute babarruna eta Alliumtarren adiskidetasun itunik sinatu.
Erremolatxa, bere gorritasunean, banakoa da, bitxia: ez zaio ba gatza gustatzen! Itsasokoa bai, gatz arrunta. Eman lurrari metro koadroko 15 bat gramo. Aho sabaian igarriko diozu, gorri horri!
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
