2019an Mendialdeko elikadura proiektua martxan jartzeko teknikariaren kontratazioa egin zuten, eskualde zabaleko hamar udalen eta landa garapenaren arteko hitzarmenaren bidez. Geroztik, hamaika ekimen antolatu dituzte lehen sektorea eta kontsumo jasangarria bultzatzeko: “Besteak beste, Azoka ibiltariaren ekimena jarri dugu martxan; udalerriz udalerri, eskualdeko ekoizleen eta artisauen produktuekin egiten diren azokak dira”, adierazi du Amaiur Unzueta teknikariak. Gaineratu duenez, eskualdeko produktuen gida ateratzeko ideia hasieratik izan zuten, baina tartean egon diren beste proiektu batzuek gaur arte atzeratzea ekarri dute. “Mendialdeko Elikadura Mahaia sortu dugu, Habelarte baserritar agroekologikoen elkartea ere sortu dute...”. Geldirik ez dira egon, behintzat.

Gida osatzeko, nahitaezkoa zen lehenik eskualdeak hartuko duen mapa finkatzea. Horretarako, Nafarroako Gobernuak zehaztutako tokiko mapan oinarritu dira, eta aurrez aipatutako hamar udalerriak eta Arano sartu dira gidan.

Bertakoa eta bertako saltokietan tokia duena

Gidan parte hartu ahal izateko irizpideak finkatzea izan zen bigarren lana. Langintza horretan aritu dira Mendialdeko Elikadura Mahaia, Habelarte baserritar agroekologikoen elkartea eta Leitzeko Kontsumo Taldea. “Garrantzitsua zen guretzat elikadura sistemako eragileen artean zehaztea irizpideak”, dio Unzuetak. Urtarrileko lanketa horretatik bi irizpide atera zituzten: bertako produktuak izatea, Mendialdeko eskualdean ekoitziak edo eraldatuak, eta, gutxienez eskualde horretako saltokiren batean saltzea. “Alde batetik, sektoreko ekoizleak eta eraldatzaileak ikusaraztea da asmoa, baina baita merkaturatze bide laburrak bultzatzea ere”, azaldu du teknikariak.

Bi irizpide horiek betetzen dituzten 26 ekoizle eta eraldatzaile batu dira gidaren lehen argitalpenean. Produktu izarra esnekiak eta haragi gorria izan arren, denetik topatu daiteke bertan: ogia, sagardoa eta sagar zukua, eztia, arrautzak, barazkiak, hestebeteak, taloak, txokolatea... “Gidak erakutsi digu eskualdeko zenbait saltoki eta ostatu inplikatuta daudela bertako produktuak sartzearekin, eta horiei ere aitortza egin zaie”, dio Unzuetak. Gidarekin batera, denda eta jatetxe horietan jartzeko identifikatzailea ere sortu dute, "Mendialdeko lehengaiak" dioena. “Kontsumitzailearentzat lagungarri izateaz gain, saltokiari ere ematen dio balioa”, amaitu du Unzuetak. Eskualdeko saltokietan banatu dute gida, baina Cedernaren webgunean edonorentzat eskuragarri dago online bertsioa.