A zer parea karakola eta barea

Desagertzeko “arrisku handian” da ur gezetako animalien %25a

Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an plazaraturiko ikerketaren bidez.


2025eko urtarrilaren 16a
Ur gezetako animalien desagerpena saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariko ikerketaren bidez.
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Ur gezetako animalien %24 desagertzekotan da, Nature aldizkariak plazaturiko ikerketaren arabera. Beste batzuk jada desagerturik dira: 89 espezie dira behin betiko desagertu XIX. mendeaz geroztik, eta beste 178 espezie, berriz, "seguruenik desagerturik" dira. Ur gezek –ibaiak, lakuak edota hezeguneak– lurraren azaleraren %1 baino gutiago osatu arren, bioaniztasun handia dute: animalia espezien %10 baino gehiago biltzen du.

Aztertutako 23.496 espezieei dagokienez, mehatxua bereziki handia da dekapodoentzat –izkirak, karramarroak, eta abar–, horietatik %30 desagertzeko arriskuan dagoelako. Baina ur gezatako arrainak, tetrapodoak –igelak, izokinak, narrastiak, hegaztiak eta ugaztunak– eta odonatuak –mariorratzak– ere arriskuan daude, hurrenez hurren, %26, %23 eta %16 daudelarik desagertzekotan.

Bilakaera horren arrazoi nagusiak hiru dira: kutsadurak eragiten dio mehatxaturiko espezien %54ri, %39ri urtegiek zein ur ateratzeek eta %37ri laborantza industrialak. Beste %28ri espezie inbaditzaileek eta eritasunek diete kalte egiten. Dena dela, multzokatze horri ñabardura bat egin behar zaio, %84ak duelako mehatxu bat baino gehiagori aurre egin behar.

Bestalde, klima aldaketak eta muturreko fenomeno meteorologikoek ere zailtasunetan jartzen dituzte espezien bostetarik bat.

Finean, habitata erabat bestelakoturik dute eta horrek dakar beraien desagerpen arriskua. Tartean, hezeguneen desagerpenari buruzko alarma gorria pizten dute: %35 desagertu dira 1970etik 2015era –desagerpen-erritmoa basoena baino hiru aldiz bizkorragoa da–.

Itsasoak zein lurzoruak ez bezala, ur gezen eremua zientifikoek guti ikerketurikoa dela deitoratu dute ikerlariek: "Ur gezetako arrainei eta ornogabeei dagokienez, inbertsio, borondate politiko edo arreta gutxi bideratu zaie, baina baita kontserbazioaren alde dabilen komunitate tradizionalaren partetik ere". Hori horrela, egoeraren okertzea saihesteko bidean, "berehala hartu beharreko neurriak" galdetu dituzte artikuluaren oinarrian diren ikerleek.

 

 

AHTren atzerapena gaitzesteko gutuna bidali diote Europako Batzordeko Garraio Komisarioari Pradalesek eta Roussetek
EAE, Akitania Berria eta Nafarroak osatutako euroeskualdearen batzarra egin dute Iruñean martxoaren 25ean. AHT izan dute topaketaren ondoko agerraldiko aipagai nagusien artean eta Akitania Berriko... (+)
Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria "berdea"
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan... (+)
EH ez da salgai, legedia ere ez
Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da,... (+)
Laborantza lurren zaintzeko Peio Dufau abertzaleak aurkeztu legearen alde egin du Frantziako Legebiltzarrak
203 diputatu alde eta hiru aurka agertu dira martxoaren 11 gauean egin bozketan. Higiezinen agentziak haserre agertu dira, eta bi salaketa aurkeztu ditu FAIN Frantziako Higiezinen... (+)
Nestlé eta Sources Alma eskandalua: supermerkatuko ur natural botilak ez genituen uste bezain naturalak
Ur kontaminatua ur mineral eta ur natural gisa saltzen aritu dira urte luzeetan Nestlé eta Sources Alma multinazional frantsesak. Legez kanpoko filtrazioak, iturburuko ura txorrotakoarekin... (+)
gora