Gaitxurizketako tunelera agintarien bisita, 2023an.

Ez da kasu isolatu bat, Abiadura Handiko Trena eraikitzen den toki orotan gertatzen den zerbait baizik: tren konbentzionalaren zerbitzuak kaskartu egiten dira, eta zenbait kasutan desagertu ere bai. Gipuzkoan azken zazpi urtetan jasan dituzte AHTren “hirugarren errailaren” obrak Donostia eta Irun arteko herritarrek, nahiz eta haietako askok seguruenik ez duten sekula erabiliko tren laster hori.

2017an hasi ziren eraikitzen Gaintxurizketako tunela, eta ondorioz, Errenteria eta Irun artean linea bakarreko trenbidea ezarri zuten. Horrek murrizketa handiak eragin ditu zirkulatzen duten aldiriko trenen kopuruan eta ordutegian. AHTren obra horiek lau urtez geldirik egoteak, egoera denboran luzatzea besterik ez dute ekarri, gainera.

Hiru astez trenik gabe, abuztu betean

Behin martxo honetan Gaintxurizketako tunela amaituta, Loiolakoari ekin dio Adifek –Espainiako sozietate publiko hori ari da zati horretan AHTren obrak egiten–, eta berriz ere murrizketak ezarri dituzte, kasu honetan Hernani eta Donostia artean.

Orain, Kaputxinoen tunelean egingo duten obren harira Espainiako Garraio Ministerioak iragarri du udaran hainbat astez –abuztuan, Aste Nagusi betean– erabat etenda egongo dela Donostia eta Irun arteko zatia, eta Hernaniraino ere irits daitezkeela etenaldiak.

Murrizketa horiek herritarrengan nekea eta haserrea eragin dute. Kalteturiko udalerrietako EH Bilduko hainbat alkatek maiatzean egindako prentsaurreko batean Renferen zerbitzuen kalitatea hobetzea exijitu zuten. Azaldu zutenez, 2016an Irun-Brinkola ibilbidea egiteko ordu eta erdi behar bazen, orain bi ordu behar dira, eta aldiriko trenen maiztasuna erdira murriztu da.

Inbertsio "defizita" aitortu du Santanok

Atzerapenak ez dira soilik murrizketek eragindakoak: “Matxurak gero ohikoagoak dira egunero, eta, ondorioz, tren zerbitzua eten egiten da aldez aurretik jakinarazi gabe, edo minutu askoko atzerapenarekin iristen da”, azaldu dute EH Bilduko ordezkariek. Baina egoera horretara ez gara iritsi egun batetik bestera, baizik eta “azken bi hamarkadatan inbertsio oso gutxi” egin direlako ohiko tren zerbitzuan.

Asteazken honetan Espainiako Garraio idazkari eta Irungo alkate sozialista-ohi José Antonio Santano hainbat alkaterekin bildu da eta “inbertsio defizit” hori badagoela onartu die, El Diario Vasco-n irakurri daitekeenez.

EH Bilduren ekimenez udaletan mozioak aurkeztu dituzte eta Espainiako Garraio ministro Oscar Puenteri gutunak bidali dizkiote: “Nire kezka adierazi nahi dizut milaka erabiltzailek jasaten duten egoerarengatik”, dio Hernaniko alkate Xabier Lertxundik gutun horietako batean.

Batzar Nagusiak autobus zerbitzu eske

Gaia Espainiako Senatura eta Eusko Legebiltzarrera iritsi da, baita Gipuzkoako Batzar Nagusietara ere. Erakunde honetan, ekainaren 5ean EH Bilduren ekimenez ebazpena onartu zuten, Garraio eta Mugikortasun Ministerioari eskatzeko “berehala martxan jar dezala ordezko autobus zerbitzu eraginkor bat”. Hala egingo ez balu, Gipuzkoako Foru Aldundiak hartu beharko luke bere gain autobus horiek martxan jartzea.

“Askok ezinbestekoa dute Renfeko aldiriko zerbitzua, hainbat zonaldeetan autoaren erabileraren aurrean ez baitute beste garraiobide publikorik”, azaldu zuen EH Bilduko Oscar Bordesek eztabaida saioan. Ildo berean hitz egin zuen Elkarrekin Gipuzkoako Miren Echevestek: “Egia esan, badago, eta hau mahai gainean jarri nahi dut, mugikortasun pobrezia bat; ze mundu guztiak ez dauka automobil bat”.

PSE-EEko Susana Garcíaren esanetan, ordea, murrizketa horiek ez dute zerikusirik AHTko obrekin, baizik eta “egungo sarea Europakoarekin interkonektatzeko lanekin”. Bozeramaile sozialistak “kexaka” aritzea leporatu zien EH Bilduko eta Elkarrekin Gipuzkoako batzarkideei.