Ukendurik erabiliena izango da ia ziur, urte osoan egingo duten bakarra, askorentzat. Estimatuena dutela entzuten diet askori. Gaur egun gizarte aberatsean bizi gara eta ukendu mota asko ditugu baina ez hain aspaldi, ukendu bati dena edo ia dena sendatzea eskatzen zitzaion. Eta ondo egiten zuela esan dezakegu, nahiz badakigun oro sendatzailerik ez dagoela. Horregatik, formulari ekin aurretik esan nahi dut niretzat umiltasun lezio dela ukendu hau, etxe askotan belaunaldiz belaunaldi jaso den jakintzak lehen bezala orain ere egiten duelako bere lana, mundua asko aldatu bada ere.

Sendabelar basatiekin, oliba olioarekin eta argizariarekin egindako ukendu honek ez du beste erremedio askoren inbidiarik. Orain sinetsarazi nahi digute olio esentzialak, sendabelar exotikoen aktibo indartsuak eta ez dakit nongo (eta nolako) aktibo kosmetikoak behar ditugula azalean gerta daitezkeen edozein egoerarentzat baina ez da egia.

Zazpi gaitzen kontrakoa dela diote askok. Zazpi sendabelar dituela argi dago baina zergatik galdetzen didatenero erantzun argirik ezin izaten dut eman, uste izatea ez baita jakitea. Hori bai, gure inguruan bildutakoak izan daitezela. Askok basatiak esan ordez debaldekoak direla esatea nahiago dute; gure amonaretzat Jainkoak debalde emandakoak ziren.  

Zein sendabelar erabili behar diren ere ez dago argi eta horrela hobe. Tokian tokikoarekin, garaian garaikoarekin eta urtean urtekoarekin egiten dugu. Beraz, beti formula bera egitea ortodoxoen kontua dela dirudi, formula aldatu eta egokitzearen aldekoa naiz; asko ikasten delako hartara. Hori bai, badira hiruzpalau sendabelar den-denok ipintzen ditugunak eta hori zerbaitengatik da.

Santio-belarra (Hypericum perforatum), berbena (Verbena officinalis), pasmo-belarra (Lysimachia arvensis) eta plantaina arra (Plantago lanceolata) dira urteotako eskarmentuaren arabera aldaezinak. Horiekin batera asuna (Urtica dioica), azeri buztana (Equisetum arvense) eta zaingorria (Geranium robertianum) ipini dizkiogu azken urteetan baina bostorria (Potentilla reptans) eta intsusaren (Sambucus nigra) edo ilenaren (Calendula officinalis) lorea ere ipin zitezkeen, beste askoren artean.

Kolpeak bezain ongi tratatzen ditu zauriak, biak batera gertatzen direnean (ebakuntzak kasu) ere bai. Pikorrak, erredurak, ziztadak eta narritadurak baretzeko lana ongi egiten duela badakigu. Aurten emandako ikastaroetan ehun pertsona inguruk ikasi dute egiten eta askok berehala erabili dute eguzki erredura zaintzeko, marmokak besoan utzitako hantura tratatzeko, ezpain kontrako zauria sendatzeko, ikastaro ondoren aulkiak jasotzerakoan kokotzean hartutako kolpea goxatzeko…

Aitorpena eginez bukatzeko, nik ibilbide hau hasi izana zor diot. Duela urte asko, lagun leitzar bat ukendu hau egiten irakatsi behar nuela tematu baitzen, zer zetorkidan ez berak eta ez nik antzeman ezin genuela. Eskerrik asko zazpi sendabelar ukenduari, beraz, eta eskerrik asko zuri, Ainara de Miguel.