Yarlung Zangbo ibai tibetarraren arroan energia hidroelektrikoa sortzeko Txinak darabilen proiektua aspaldikoa da.

Eta egundoko kinka (lurrikara ikaragarriak jasaten dituen eskualde batean egongo delako, adibidez) ez ezik sekulako kalteak ere erakarriko dizkiela urtegiak hartuko duen ibarreko biztanle, fauna eta florari; eta ikaragarrizko arriskuak ibaibidean behera bizi diren milioika indiar eta bangladeshtarrei. Ahaztu gabe Asiako bi potentzia nagusien arteko liskarbide izan behar duela baten batzuen ustez.

Horrela irakurrita, kosta egiten da hemen bertan loa ez galtzea. Haatik, ez du ematen India eta Txinaren arteko harremanek azken hilabete hauetan bizi duten epelaldian egitasmoak aparteko trabarik egin duenik. Mendebaldeko iruzkinek balizko arrakala gaiztotzeko grina badarabilten arren. Esanak eta izanak oso aldenduta dabiltza, antza.

Izan ere, aspaldiko egitasmoa da, gero beste ibaiadar batzuekin elkartuta Indiako Assamen Brahmaputra izena hartzen duen Yarlung Zangbo ibai tibetarraren arroan energia hidroelektrikoa sortzeko Txinak darabilen proiektua. Zergatia ere ulertzen erraza da: hartarako munduko lekurik aproposena dela esan liteke, ibaiak 2.500 metro inguruko desnibela baitu 200 kilometroko ibilguan. Energia hidroelektrikoa sortzeko sekulako ahalmen teorikoa du, beraz.

Ifrentzua ere nahiko ulerterraza da, ordea: munduko lekurik korapilatsuenetako batean dago kokatuta Medog konterria. Han, Yarlung Zangbo ibaiaren ibilgu osoa arroila piko eta estua da (“munduko arroilarik handiena”, diote); amildegi hutsa kasik, etengabeko lur-jausi eta harri-luiziekin, biztanle bakanak eta komunikabide are bakanagoak dituena... Lurrikara bortitzak sor ditzaketen failak azpian dituela, gainera.

Presa eta urtegi handi bat eraikitzeak edonon izango du zailtasun galanta; baina Sisiforen egitekoa izan daiteke Medogen. Eta hartan aritu behar dutenek betiere gogoan izango dute hitz madarikatu bat: Vajont. Urtegia burutu eta betetzen denean gertatu litekeena.

Berez, egitasmoaren xehetasun teknikorik ez da ezagutzen; ezta presaren kokapen zehatza eta haren egitura eta tasun nagusiak ere. Ematen du, haatik, hainbat presa elkarlotu izan ditzakeen egitasmo zabalago baten lehen etapa izan daitekeela oraingo hau.

Eta Indiaren kezka nagusia ez dela Txinak hura egitea, baizik behar bezain ondo ez egitea. Ondo egin eta Assameko uholde etengabeak menderatzen lagunduko balio, mesede ederra egingo liokeelako.