San Jurgi, apirilak 23, artoak egiteko goizegi; San Markos, apirilak 25, artoak eginda balegoz.

Mediterraneoko espezie gehienak desagerrarazi zituen fenomeno geologiko batek duela 5,5 milioi urte

Orain dela 5,5 milioi urte inguru, mugimendu teknokikoek Mediterraneo itsasoa eta Ozeano Atlantikoa banatu zituzten. Horrekin batera, gatz-biltegi erraldoi bat sortu zen Mediterraneoaren azpian.

Duela 5,5 milioi urte inguru, Mediterraneo itsasoa eta Ozeano Atlantikoa banatu zituzten mugimendu tektonikoek. (Argazkia: NOAA)
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Zientzialariek 1970eko hamarkadatik zuten haren berri. Orain, aldaketa geologiko haren aurreko eta ondorengoko fosilak aztertuta, jakin dute espezieen % 11k baino ez zuela iraun, eta 1,7 milioi urte gerora arte ez zela aurreko espezieen ugaritasuna berreskuratu.

Hain zuzen, mugimendu tektoniko hark aldaketa gogorrak ekarri zituen gazitasunean eta tenperaturan, eta itsas ekosistema guztiek jasan zituzten ondorioak: 779 espezie endemiko zeuden aurretik; ondoren, 86 baino ez. Gero, Atlantikoa eta Mediterraneoa berriz konektatu zirenean, Atlantikoko espezieek Mediterraneoa kolonizatu zuten, eta espezieen dibertsitatean mailakatze bat sortu zen mendebaldetik ekialdera. Mailakatze horrek gaur egunera arte ere iraun duela aipatu dute. Science aldizkarian argitaratu dute ikerketa.

Janari ultraprozesatuak mugatzeko politikak eskatu dituzte
2025-11-21 | Ana Galarraga, Elhuyar
43 nazioarteko adituk janari ultraprozesatuari buruzko artikulu-sorta bat argitaratu dute The Lancet aldizkarian. Hiru artikulu dira; lehena, ultraprozesatuek osasunean duten eraginari buruzkoa; bigarrena, produktu horiek... (+)
Erregai fosilen karbono-isurien errekorra izango da 2025ean
2025-11-14 | Ana Galarraga, Elhuyar
Global Carbon Budget (Karbonoaren Aurrekontu Globala) erakundeak kalkulatu duenez, aurten, erregai-fosilen erabileraren ondorioz, 38.100 milioi tona karbono dioxido isuriko dira. Horrek esan nahi du %... (+)
EAEko Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren analisia aurkeztu du Gorbeialdeko Herri Unibertsitateak
2025-04-09 | Ana Galarraga, Elhuyar
EAEn, energia berriztagarriko instalazioak non jarri daitezkeen biltzen du Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialak (LPS). Plana osatuta dago, eta laster onartuko dute. Alabaina, zenbait adituk... (+)
Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute
2025-02-21 | Elhuyar, Ana Galarraga
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu... (+)
Basoilar kantauriarra hibridatzea proposatu dute, galzoritik ateratzeko
2024-05-16 | Ana Galarraga, Elhuyar
Basoilar kantauriarrak (Tetrao urogallus cantabricus) biziraun dezan, beste populazio baten geneak behar dituela ondorioztatu dute Doñanako Estazio Biologikoko ikertzaileek (CSIC). Izan ere, gaur egun basoilarra... (+)
gora