Babak esan omen zuen: txikia banintzen, handia banintzen, apirilean lorea nintzen

Erregai fosilen karbono-isurien errekorra izango da 2025ean

Global Carbon Budget (Karbonoaren Aurrekontu Globala) erakundeak kalkulatu duenez, aurten, erregai-fosilen erabileraren ondorioz, 38.100 milioi tona karbono dioxido isuriko dira. Horrek esan nahi du % 1,1 igoko direla, iazko urtearekin alderatuta. Horrez gain, azpimarratu du herrialde askotan energia-sistemen deskarbonizazioa aurrera doan arren, aldaketa ez dela nahikoa munduko energia-eskariaren hazkundea orekatzeko.

Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Global Carbon Budgetek karbono-isurietan eragin duten beste faktore batzuk ere aipatu ditu. Esaterako, lurraren erabileraren aldaketagatik sortutako karbono-isuriak (deforestatzioa, esaterako) iazkoak baino txikiagoak izango direla aurreikusi du. Bestetik, El Niño amaitzeak lurraren xurgapen-gaitasuna leheneratzea ekarri du; izan ere, El Niñok beroa eta lehorteak eragiten ditu eskualde askotan. Nolanahi ere, 1960. urteaz geroztik, atmosferako karbono dioxidoaren kontzentrazioaren igoeraren % 8 klima-aldaketak lurraren eta ozeanoen xurgatzeko gaitasuna ahuldu duelako gertatu da.

Txostenaren arabera, berotze globala 1,5 ºC-ra mugatzeko geratzen den “karbono-aurrekontua“ ia agortuta dago, eta erregai fosilen karbono-isuriek igotzen jarraitzen dute. Aurreikuspenen arabera, AEBn % 1,9 igoko dira, Indian % 1,4, eta Txinan eta Europako Batasunean % 0,4; eta iturri guztienak, gainera: ikatza, petrolioa eta gas naturala. Dena dela, nabarmendu du igoerak are handiagoak izango zirela Txinan eta Indian, energia-iturri berriztagarrien instalazioak ez balira hainbeste hedatu.

Azkenean, atmosferako karbono dioxidoaren kontzentrazioa 425,7 ppm-ra iritsiko da 2025ean; industria-aurreko mailarekiko % 52 gehiagora, alegia.

EAEko Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren analisia aurkeztu du Gorbeialdeko Herri Unibertsitateak
2025-04-09 | Ana Galarraga, Elhuyar
EAEn, energia berriztagarriko instalazioak non jarri daitezkeen biltzen du Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialak (LPS). Plana osatuta dago, eta laster onartuko dute. Alabaina, zenbait adituk... (+)
Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute
2025-02-21 | Elhuyar, Ana Galarraga
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu... (+)
Mediterraneoko espezie gehienak desagerrarazi zituen fenomeno geologiko batek duela 5,5 milioi urte
2024-09-05 | Ana Galarraga, Elhuyar
Orain dela 5,5 milioi urte inguru, mugimendu teknokikoek Mediterraneo itsasoa eta Ozeano Atlantikoa banatu zituzten. Horrekin batera, gatz-biltegi erraldoi bat sortu zen Mediterraneoaren azpian. (+)
Basoilar kantauriarra hibridatzea proposatu dute, galzoritik ateratzeko
2024-05-16 | Ana Galarraga, Elhuyar
Basoilar kantauriarrak (Tetrao urogallus cantabricus) biziraun dezan, beste populazio baten geneak behar dituela ondorioztatu dute Doñanako Estazio Biologikoko ikertzaileek (CSIC). Izan ere, gaur egun basoilarra... (+)
"Portuak zabortegiak dira"
2024-05-10 | Elhuyar, Ana Galarraga
Aixa Barbarin López urpeko arkeologoa da, eta, aitortu duenez, txiki-txikitatik izan nahi izan zuen arkeologoa. Hortaz, unibertsitatera joateko garaia iritsi zitzaionean, historia ikastea hautatu zuen,... (+)
gora