Asteroko buletina
Baratzea autobiografia forma bat da

Mahatsondo zaharrena

Handinahikeria ez da nonahi topatzen, toki guztietan baizik. Barazki edo fruitu erraldoiak ekoizten duen jendea badago. Ez dute mundu hau janzten duten gauzarik bilatzen: edertasuna, gozotasuna, osasuna, alaitasuna… Handia, soilik handiaren bila ari dira lanean. Eta ahal bada handiena: 116,4 kiloko kuiatxoa (Cucurbita pepo var. pepo), 3,12 kiloko alberjinia (Solanum melongena), 106 gramoko babarrun leka (Phaseolus vulgaris), 1,36 m luzeko oin zuria duen porrua (Allium porrum), 1.226 kiloko kuia erraldoia (Cucurbita pepo), 5 kiloko patata (Solanum tuberosum), 34,4 kiloko aza (Brassica oleracea var. capitata), 122 kiloko angurria (Citrullus lanatus var. lanatus), 8,61 kiloko azenarioa (Daucus carota), 0,9 metroko luzokerra (Cucumis sativus), 14,1 kiloko azalorea (Brassica oleracea var botrytis), 15,8 kiloko brokolia (Brassica oleracea var. italica) eta abar.

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2022ko irailaren 06a
Esloveniako Maribor hirian dago mahatsondo zaharrena. 450 urte ditu eta bere museo bilakatua da eusten duen etxea.

Gure baratzeko erregina etorri berriak ere izugarrizko lanak ematen dizkie errekorzaleei, tomateak (Solanum lycopersicum) alegia: landare luzeena 19,8 metro, landare zabalena 85,46 metro koadro, ale gehien batera zituenak 1.355 koxkor; ale gehien eman zituenak 32.194 hazi zituen; ale handienak 5 kiloko pisua zuen; tomate barietate gehien dituen elkarteak 241 ditu; eta abar.

Badira beste marka batzuk bilatzen dituztenak ere. Gaztetxo bat egoskortu da, eta urtetako lanaren ondorioz lau metrotik gora luzatu den ekilorea lortu du (Helianthus anuus). Hazitik berak egiten du eta urtero luzeena den ekilorearen hazia bereizten du hurrengo urtean ereiteko.

Mahatsondoarekin (Vitis vinifera) ere bada sestra; izan ere, tartean dira ingeles moketazaleak. Handiena beraiek omen dute, Hampton Courteko jauregian, Lancelot Capability Brown paisajista sonatuak haginduta 1768an landatua. Lau metro perimetroko adar mordoa du oinean, eta 36 metro baino luzeago adartutako aihenak. Lagun bakarrak zaintzen du, eta bere mahatsa saldu egiten da; gehien eman duen urtean 383 kiloko uzta izan zen. Batzuetan, moketazaleak izaki, munduko zaharrena dela ere esaten dute. Baina horretan arerio latza dute Eslovenian. Hango Maribor hiriaren erdialdeko etxe baten aitzindegian, 450 urte dituen mahatsondoa dute; pentsa, Erdi Aroan landatua. Propio beretzako museo bilakatua da eusten duen etxea. Oraindik mahatsa eman eta eman ari da, eta bestelako fruituak ere bai: jai sonatuak bere itzaletan egiten dira, eta turismo ardozalearentzako amu ederra da. Eta, moketazaleen amorraziorako, Guinness Errekorren etxeak ezagutzen den zaharrena bera dela dio.

Lurra elikatu, guk jan
2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean... (+)
Odolezko laranjak
2024-04-14 | Jakoba Errekondo
Istorio ugarik lanbrotzen du bere jaiotza. Bere koloreak erakartzen du gehien. Azalarenak zenbaitetan, baina batez ere mamiarena da deigarria. Odolezko laranja da (Citrus x sinensis).... (+)
Ginkgoaren irrimurrika eta barre ttikia
2024-03-25 | Jakoba Errekondo
Burua dardaratu eta ikaratu zigun ginkgoak (Ginkgo biloba). Lizar-makila denboran ginkgoa aspaldi galdutako zuhaitz espezietzat jotzen zen. Bere hostoen fosilak ezagutzen ziren, beste arrastorik ez. (+)
Usainak eta kiratsak
2024-03-18 | Jakoba Errekondo
Zuhaitzen lore sasoien usainak ederrak dira, batzuk. Igaro berri dira mimosarena (Acacia dealbata) eta goizeko magnoliena: magnolia izarra (Magnolia stellata) eta magnolia tulipa (Magnolia soulangeana).... (+)
Arrantzale baldarraren arteak
2024-03-11 | Jakoba Errekondo
Kanabera sasoia joan da. Baratzean edo soroan barazkien euskarri pardatarako edo makiletarako kanaberak eta banbuak mozteko sasoia urtarrila-otsaila da. Itxiturak edo hesitegiak egiteko edo keretatarako... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

OlatuKoop

Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.

BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.

gora