Asteroko buletina
Urrila urri, ilunabarretan igarri

“Landa-aberea da pirenaika, estentsiboari lotua eta kanpoan bizitzeko egina”

Duela lau urte, Ipar Euskal Herriko zenbait ahuntz hazle elkartu eta Ahuntz Pirenaika elkartea sortu zuten, Euskal Herriko Laborantza Ganbararen laguntzarekin: “Pirenaika arrazako ahuntzen hazleak ginen denak, eta instalazio proiektu bat esku artean dutenei arraza hau ezagutaraztea eta honetaz bizi daitekeela erakustea zen asmoa”, azaldu du Joana Parot elkarteko kideak. 1980ko hamarkadan desagertzeko arriskuan egon zen bertako arraza hau, baina abeltzain gutxi batzuei esker bizirautea lortu zuen, eta taldearen lanarekin, orain, pixkanaka berreskuratzen ari da. Elkartea sortu zenean gutxiago ziren, baina gaur, jadanik, hamabi hazle ari dira elkarlanean.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2023ko abuztuaren 28a

Eredu estentsiboari guztiz lotua dagoen arraza da pirenaika. “Ez da barruan atxikitzen ahal, kanpoan bizi da beti, eta gehienak mendira joaten dira taldeetan”, Parotek azaldu duenez. Beste arraza batzuek esfortzu txikiagoa eskatuko dute maneiu aldetik, denbora tarte batez ukuiluan bertan hazteko aukera ematen dutelako, eta pentsa liteke, agian, horregatik hasi zela pixkanaka galtzen arraza: “Zorionez, zenbait hazle hasi ziren borrokan Pirenaika ezagutarazteko eta bergizarteratzeko, eta orain, geroz eta instalazio proiektu gehiagotan itzuli dira arraza honekin lan egitera”.

Pirenaika ahuntzak bi helbururekin hazten dituzte abeltzainek: badira, alde batetik, gasna egiteko darabiltzatenak, eta bestetik, haragitarako hazten dituztenak. “Pitika edo antxume haragia ezagutaraztea ere bada elkartearen asmoa, eta horretarako sukaldariekin ari gara lanean. Orain arte denek pentsatzen zuten haragi kaskarra zela, gizen askokoa… eta ez da batere hala”, Paroten hitzetan. Jatetxeetako sukaldariekin ari dira lanean duela zenbait urtetik, uste oker horri buelta emateko saiakeran.

Ahuntz pirenaikaren festa

Iaz, lehenengoz, Pirenaika arrazaren festa berezia antolatu zuen elkarteak Donibane Lohitzunen. Bertan, hamabi sukaldarik pitika bat sukaldatu zuten, bakoitzak zati bat, errezeta desberdinak proposatuta. “Ulertarazi nahi genion jendeari ez direla zati nobleak bakarrik jaten, dena aprobetxatzen ahal dela, prestatzeko modu desberdinak erabiliz”.

Elkarteak urteotan egindako lana ari da pixkanaka bere fruituak ematen, nahiz eta oraindik argi duten luzea izanen dela bidea, “ahuntzarekiko oraindik ez baita hainbeste interesik. Gasnarendako bai, baina nondik datorren, zer arrazatatik eta hori guztia… zaila da”, gehitu du. Martxan daude, behintzat, eta komunikazio alorra sakontzea du elkarteak orain helburu nagusi. Euskal Herriko Laborantza Ganbararen laguntzarekin ari dira buru-belarri horretan ere.

“Iparraldeko mintegi txikion elkargunea sortzea izan da ekimenaren helburua”
2023-12-04 | Garazi Zabaleta
Azaroaren 26an ospatu zuten Biriatun lehenbizikoz Arbolaren Besta. Audrey Hoc eta Aimar Rordriguezek bultzatu dute eguna, hango udalarekin elkarlanean. Aurtengoak formatu xumea izan arren, besta... (+)
“Zerealen arbasoa da espelta txikia, baina gure inguruan oso gutxi ezagutzen da”
2023-11-27 | Garazi Zabaleta
Neolitotik datorren zereala izan arren, apenas ezagutzen da gure inguruan gaur egun espelta txikia (Triticum monococcum). “Nekazaritza sortu zenean, ereiten hasi ziren lehen zereala izan... (+)
Agroerresistentzia okupatutako lurraldeetatik
2023-11-20 | Garazi Zabaleta
Elikadura burujabetzaren aldeko mugimendua autodeterminazioaren aldeko borrokarekin zuzenean lotua egon da eta dago Palestinan. 1948an Israel kolonizazio prozesuarekin hasi zenetik, milaka izan dira haien lurretatik... (+)
Gaztaina biziarazteko ekimen kolektiboa Iparraldean
2023-11-13 | Garazi Zabaleta
Gaztaina berreskuratzeko eta eraldatzeko proiektua esku artean du Gilles Texier urepeldarrak duela zenbait urtetik. Aldi bat kanpoan eman eta gero, duela hamar urte bueltatu zen... (+)
Zergatik ez erabili sendabelarrak animaliekin?
2023-11-06 | Garazi Zabaleta
Irailaren bukaeran sendabelarren inguruko formakuntza berezia egin zuten Azpeitiko Azoka plazan. Azken urteotan sendabelarren inguruko interesa, ezagutza eta horien erabilera handitzen ari badira ere, abeltzaintzan... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

OlatuKoop

Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.

BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.

gora