Zure hiri-baratzea sortzea, lorategietan barazkiak jartzea bezain erraza da.

“Bizirik dagoen landarea duzu ahoan ernamuin bat jatean”

Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat, baina baita jendeak etxean ernamuinduak egiteko tresneria eta haziak ere. Marurin egon da orain arte proiektuko lantegia, eta Mungia aldera mugituko dira datozen hilabeteetan.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2025eko ekainaren 16a
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Zigilu ekologikoarekin ekoizten dituzte ernamuinduak Luzarragak eta Iñigok. “Astero egiten dugu ernamuinduen uzta, eta guztira hamar barietate lantzen ditugu”, azaldu du Landak. Dioenez, ernamuinduak ekoizteko prozesua nahiko sinplea da, baina erabiltzen den haziak berebiziko garrantzia du. “Sektore honetan oso garrantzitsua da hazi on-onak erabiltzea, ernamuinetarako bereziak direnak eta ernamuin portzentaje handiak dituztenak”, azaldu du.

Baratxuri, albaka, alpapa, berro, brokoli, tipula, fenogreko, ekilore, dilista eta lonbarda ernamuinak ekoizten dituzte. Barietatearen arabera, lau eta zortzi egunen artean hazten dira. “Garbitu, paketeak egin eta saltzeko moduan egoten dira denbora tarte txikian”, dio. Etxean ernamuinak kristalezko pote txiki batean egin daitezke, baina Kimuaken eskala handiagoan ekoizten dute, eta tresneria berezia dute horretarako. “Metakrilatozko pote handi modukoak ditugu, bi metro kubiko ingurukoak. Hor haziak hormetan itsasten dira eta urarekin lainoztatzen ditugu”, dio. Ekoizpenean hazi ekologikoak eta ura besterik ez dute erabiltzen, ez gehigarririk ezta kontserbatzailerik ere. Haziak Europako ekoizpen ekologikoetatik eskuratzen dituzte.

Egin ezazu zuk zeuk

Kimuaken dendan ernamuinak ez ezik, norberak etxean ekoizteko haziak eta poteak ere saltzen dituzte. “Hasieran pentsatzen genuen puntualki eta gutxi salduko genituela ozitzaileak, baina jendeak jarraitzen du eskatzen. Azkenean, hain da erraza kimuak ekoiztea, ez da sororik behar… nolabait, barazkiak etxean egiteko aukera ematen dio jendeari, eta gainera, jaten duzun brokoli edo alpapa hori osorik dago, bizirik dagoen landarea duzu ahoan”, gehitu du.

Salmenta Kimuak dendaren bidez eta denda ekologikoekin lanean ari diren banaketa enpresen bidez egiten dute. “Azoka gutxi egiten ditugu, izan ere, bezero nahiko zehatza da gurea eta azoketan saltzea ez da hain erraza”, dio. Ernamuinak kontsumitzeko geroz eta ohitura handiagoa dagoela sumatzen dute proiektuko kideek, eta han-hemen tailerrak ematen ari dira. “Mungiako lantegi berrian bisitentzako eta tailerrentzako txoko bat izanen dugu, alor horretan ere sakontzeko”, amaitu du.

Nafarroako ekoizle eta artisauen azoka berria Iruñeko Basotxoan
2025-06-09 | Garazi Zabaleta
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen... (+)
“Metalezko bastoiak ikusten dira orain, baina hurritz makila betiko erreminta izan da gurean”
2025-06-02 | Garazi Zabaleta
Umetan aitarekin ikasi zuen Unai Zabala Zubelzu txaramarrak hurritz makilak egiten. “Perretxikotara joaten ginen bezala, makilak egitera ere ateratzen ginela gogoratzen dut, hamar bat urte... (+)
“Administrazioak egiten ez duenez, guk bultzatu dugu hiltegi proiektua”
2025-05-26 | Garazi Zabaleta
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak... (+)
Sitsak munduko ezpel baso handiena suntsitu ez dezan
2025-05-19 | Garazi Zabaleta
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten... (+)
Ekoizle txikiei arnas emateko lanpostu publikoa Debagoienan
2025-05-12 | Garazi Zabaleta
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta... (+)
gora