Idiak esan omen zun: maiatz luzia gosia. Harek eraman zuen nere alabia.

Herriko haziak biltzeko eta zabaltzeko tokia Itsasun

Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi ziren hazien gaia lantzen taldeko zenbait kide, eta duela bi sortu zuten sarea. “Hemengo haziak biltzen ari gara, eta asmoa da publikoari zabaltzea eta sentsibilizazioa egitea, herriko haziak zer diren, nola erabiltzen diren, bioaniztasun landatuan zein garrantzi duten…”, esan du.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2025eko urtarrilaren 27a
Iazko Hazi Azoka. Aurtengoa otsailaren 16an egingo dute Itsasuko Sanoki gelan, 10:00etatik 17:00ak arte.
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

"Herriko hazi" edo "etxaldeko hazi" gisa izendatzen dituzte bertako barietateak edo bertako baldintzetara egokituta daudenak. “Anitz-anitz galduak dira, orokorki aipatzen da bioaniztasun landatua %80 galdu dela. Hemen ez dugu kontaketa zehatzik eginda, baina baratzeetan ikusten da zinez galdu dugula hazien kultura”, nabarmendu du Mendibourek. Galdutako hori pausoz pauso berreskuratzeko helburuarekin ari da lanean Hazi Sarea Ipar Euskal Herri osoan. Etorkizunean hazi banku zabala lortzeko lehen pausoak ematen ari dira. Momentuz, diotenez, bankua “armairu txiki bat” da, baina, pixkanaka hazi gehiago biltzea eta hazien zaintzaile gehiago ekimenera batzea da helburua.

Hegoaldeko hazien bueltako ekimenekin harremana badutela ere nabarmendu du sarekideak, Aleka elkartearekin edo Hazien Sareekin, besteak beste. “Entseatzen gara haiekin harremanak izaten, oraindik bide laburra dugu eta denbora behar dugu, baina xedea dugu Hegoaldearekin lotura egitea”, azaldu du. Harreman horren erakusle, otsailaren 16an Itsasun ospatuko duten bigarren Hazi Azokan, Ipar nahiz Hego Euskal Herritik parte hartuko duten proiektu eta laborariak.

Hazi azoka

Iaz antolatu zuen sareak lehenbiziko Hazi Azoka, arrakasta handia izan zuena. “Biziki baikorra izan zen guretzat, konferentzia izan genuen goizean, eta hara ere jende asko bildu zen”, dio Mendibourek. Jendartean bertako hazien gaiarekiko interesa badagoela sumatzen dute, eta horretan sakontzeko aukera bikaina izanen da Hazi Azoka. Otsailaren 16an izanen da hitzordua, Itsasuko Sanoki gelan, goizeko 10:00etatik arratsaldeko 17:00ak arte. Tartean, haur nahiz helduentzat tailerrak, hazi trukea, ekoizle eta hazizainen postuak, jana eta edana… denetik izanen dute. “Gure asmoa da urtero azoka hau egitea eta jendea bertan parte hartzera gonbidatzea. Izan laborari edo ez, nornahi egiten ahal da haziekin, trukatzeko momentu bat da”, gogorarazi du.

Konbutxa eta hartzituak bizibide
2025-04-14 | Garazi Zabaleta
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean... (+)
Pilotako esparatrapu hondakinetatik papera
2025-04-13 | Garazi Zabaleta
Lehengai anitzekin papera egitea dute urteroko erronka Tolosako Lanbide Heziketako Institutuko kimika industrialeko ikasleek: platano azalekin, orburuekin, lastoarekin, iratzearekin nahiz bakero zaharrekin egin dituzte probak... (+)
Lursail txikian eta inbertsio erraldoirik gabe garatu daitezkeen proiektu agroekologikoak
2025-04-07 | Garazi Zabaleta
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan... (+)
“Errekauek” eta “enkarguk” etxean jasotzeko proiektua Azpeitian eta Azkoitian
2025-03-31 | Garazi Zabaleta
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera... (+)
Landareetatik eratorritako ile-koloratzaile natural eta ekologikoak
2025-03-24 | Garazi Zabaleta
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen... (+)
gora