Martxoko trumoiak berrogei eguneko ekaitza.

Gasteizko elikadura sarea eraldaketarako tresna

Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen horrelako kolektiborik, hutsune bat genuen”, azaldu du Haize Agirre Herrizoma proiektuko kideak. Hutsune horri erantzuteko asmoz jaio zen Herrizoma: elikadura ardatz hartuta, kapitalismotik eta patriarkatutik "desertatzeko" eta bestelako bizitza eta harreman ereduak sortzeko lanean ari den egitasmoa. 

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2025eko otsailaren 10a
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Herrizomaren lehen ardatza erosketa kolektiboena da. “Hurbileko ekoizleekin harremanetan jarri ginen, bitartekariak kentzen saiatzeko, elikadurarekin dagoen espekulazioari aurre egiteko”, azaldu du kideak. Modu autogestionatuan eta kolektiboan egiten dituzte erosketak, eta horretarako zenbait irizpide ezarri dituzte: bertakoa izatea, ekologikoa –zigilurik gabe bada ere–, ekoizleekin afinitate ideologikoa edukitzea, lan baldintza duinetan ekoitzitako produktua izatea… “Dena dela, kontraesanak ere sortu zaizkigu, izan ere, proiektua guztientzako irisgarri izatea eta komunitatera profil askotako jendea batzea nahi dugu, beraz, merkea izatea ere nahi genuen”, gehitu du Agirrek.  

Oreka bilatu nahian eta bertakoa eta ekologikoa merke izatearekin uztartzeko saiakeran, formula bat planteatu zuten: produktu bat iristen zenean, kide batzuek %20 gehiago ordaindu zezaketen, beste batzuek hori gutxiago ordaintzeko. “Hala ere, garestia izaten segitzen zuen, eta momentu honetan egitura eta aukera berriak bilatzen ari gara”, dio. Izan ere, 2024an ohartu ziren erosketa ahalmen zehatzeko jendea soilik gelditzen zela proiektuan, eta hausnarketa prozesu baten ondoren, supermerkatuetan bilketak egiten ere hastea erabaki zuten, oinarrizko elikagaiak bildu eta saskiak banatzeko. “Hor ari gara hausnarketan eta gauzak zalantzan jartzen, antolakuntza asistentzialetatik aldendu nahi dugulako, baina errealitatea da jende asko hurbildu dela aldaketa egin dugunetik, gaur egun 40 lagun inguru elkartzen gara asanbladetan”, dio.

Ekoizpen komunala

Proiektuaren bigarren ardatza ekoizpen komunalarena da. Hasieratik, Errekaleor auzoan baratzea egiten dute kideek. “Baratzearena hasieratik izan da proiektu zentrala, eta horren bueltan bestelakoak ere sortu dira: sendabelarren taldea, kontserbena, garagardoa egiten zuena, eztia ekoiztekoa…”, adierazi du. Hileroko asanblada nagusian erabakitzen eta banatzen dira hurrengo hilabetean baratzean, erosketa kolektiboan nahiz biltegian egin beharreko lanak, eta momentuan txanda guztiak betetzen dituzte. Gero, baratzeko produktu fresko guztiak Alde Zaharreko biltegira eramaten dituzte. “Proiektuko edonork har ditzake biltegitik barazkiak, baina ez ditugu kide guztiok hartzen, batzuek baratzea bere kasa ere egiten dutelako, adibidez”.

Galdakaoko Elkarlaguntza Sarea eredu izan da Gasteizko Herrizomarentzat, eta hiriko beste kolektiboekin eta Euskal Herriko antzeko beste egitasmoekin saretzen ari direla nabarmendu du kideak. “Etxebizitza sareen topagunera gonbidatu gintuzten, eta hasi gara honi forma ematen Hego Euskal Herriko antzeko proiektuekin batera”.

Landareetatik eratorritako ile-koloratzaile natural eta ekologikoak
2025-03-24 | Garazi Zabaleta
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen... (+)
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”
2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du... (+)
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan
2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen... (+)
Lanerako, proiektua zabaltzeko eta komunitatea egiteko auzo(p)lanak
2025-03-03 | Garazi Zabaleta
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko... (+)
Hurbileko laborari txikiek kudeatutako saltoki kolektiboa Maulen
2025-02-17 | Garazi Zabaleta
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei:... (+)
gora