Asteroko buletina
Berezko joera, arraina urera eta satorra lurpera.

Zuhaitzen koloreak

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2018ko azaroaren 22a
Otsagabiako basoak, Muskildatik ikusita. Argazkia: Juanmi.

Etxetik abiatua naiz zelkoba kaukasiarrari (Zelkova carpinifolia) eta astigar txinatarrari (Acer truncatum) goizeroko bisita egin ondoren. Gaur, gorri-gorri lehena eta horitik morerainoko kolore ore bigarrena. Ez alferrik ingelesek “purpleblow maple” (kolpe moreko edo gorri mineko astigarra) esaten diote astigar txinatarrari. Etxetik Pirinioetarainoko bidea egitekoa dut.

Hotzak biluzten ditu zuhaitzak, eta, soineko hostoen gona kendu orduko, gordean izan duten azpiko gona agertzen da. Gona berdeen azpian kolore ugaritako azpiko gonak, arin eta bizitza laburreko barruko gonak. Hotza non egiten duen seinale da, “hotza gorri, koloreak bizi”. Axitarte igaro orduko makal zorrotzak agertzen dira (Populus nigra “Italica”) hori-hori. Hortik aurrerako bidea, emozioaren dardarrean, motz, seko motz egin zait. Horia, horia eta horia. Oritzak ugaztunaren umaldiaren hasiera bezala, paisaia nafarraren horitzak neguarena dakar. Iruñea inguruko erreken aldamenetako makalek bideratu naute Elomendiren iparraldetik Irunberriraino. Herri sarrera janzten du intxaurrondo batek (Juglans regia), espezie horri sekula ikusi ez diodan hori garbiz. Inguruetako mahastien (Vitis vinifera) eta zainzuridien (Asparagus officinalis) paisaia inpresionistek koska ederra goratzen dute gozamen estetikoa. 

Hortik atzera ez da koskarik, etengabeko goranzko joera hartu dit gozamenak. Zumar hosto zabala (Ulmus glabra subsp. glabra) horizta, europar laritza edo alertzea (Larix decidua) laranjakara, lertxuna (Populus tremula) horail iluna, basagereziondoa (Prunus avium) arrosakara, gingondoa (Prunus cerasus) gorri iluna, astigar arrunta (Acer campestre) eta frantses iharra (Acer monspessulanum) zein baino zein urreztatuago, lizar (Fraxinus excelsior) borobila anbar-kolorekoa, mertxikondoa (Prunus persica) adarretan behetik gora limoikaratik kobrekararainoko sorta ikusgarria osatuz, sahats arrunta (Salix aurita) lastokara, ahuntz-sahatsa (Salix caprea) larurantz, makal beltza (Populus nigra) okre zikindua, haritza (Quercus robur) hitsa, zuhandor arrunta (Cornus sanguinea) ardokara, gaztainondoa (Castanea sativa) beilegia, haltza (Alnus glutinosa) zerbeldua, hostazuria (Sorbus aria) zuhaila, zurzuria (Populus alba) beluria, basaerramua (Euonymus europaeus) su bizikoa, arkakaratsa (Rosa canina) gorrizta eta pagoa (Fagus sylvatica) sagardo koloretik azafraikararaino. Otsagabian hurritzak (Corylus avellana) inbidiatan, hostoen azpiko gonaz finolatu ezinik, lore gerba zintzilikarioak dantzatzen ditu, ezko kolorekoak.

Euskal Herria banana errepublika
2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa... (+)
Ezin usainik hartu
2025-01-13 | Jakoba Errekondo
Sudurrak egia dio. Zaila da sudurra engainatzea. Usaimena saihestea ezinezkoa da. Sudurretik garunerako lotura bidearen ikerketa zirraragarria, liluragarria, zoragarria da makina bat ikerlarirentzat. Usainaren eta... (+)
Elkarren beharra bizitzeko
2025-01-06 | Jakoba Errekondo
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile... (+)
Ilarraren entzumena
2024-12-23 | Jakoba Errekondo
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun... (+)
Txokolate menpekotasuna negozio
2024-12-16 | Jakoba Errekondo
Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

Bidelagun

Fede Pacha&Co
gora