Bizi Baratzea liburuaren egilea
Jean Baptiste Duhalde Xilhar Zuraiden jaio zen, 1854ko ekainean, eta handik hirurogeita hamalaugarren ekainean hil zen, Ezpeletan. Pilotaria zen. Eta ez nolanahikoa. Ekainean hil, eta abuztuan, Ezpeletako plazan, haren irudia brontzez azaltzen duen eskultura landatu zuten, Pablo Tillacek egina. Nazioartean ere ezaguna zen, Buenos Aires aldean galdetu! Haren joko finak makina bat hamaiketakotako berriketaldiak osatu zituen. Joko garbian eta errebotean aritzen zen. Joko garbi motxean agian ez, baina errebotean haren pilotak ezagutuko zituen, bai, plazetako platanoak (Platanus x hispanica).
Jean Baptiste Duhalde Azkainen jaio zen, 1674ko otsailaren lehenean, eta Paris handian hil, 1743ko abuztuaren hemezortzian. Jesuita zen. Lau liburukiz osatutako liburu sonatu bat idatzi zuen 1735ean, Description de la Chine et de la Tartarie chinoise. Sekula izan gabea zen Txinan, baina lagundiaren aldizkari baten arduraduna izanik, hango jesulagunek bidaltzen zuten informazioa bere eskuetatik igarotzen zen. Ikaragarrizko hautsak harrotu zituen liburuak, eta Txinarekiko grina puztu zuen. Voltairek, 1751n idatzi zuen Luis XIV.a erregearen mendeko idazleen katalogoan, honela loriatu zuen: “Paristik bertatik, txinatarrak ezagutu ere egin gabe, bere lagunen idazkietatik abiatuta munduan eman den Txinaren deskribapen zabalena eta onena idatzi du”. Hainbesterainoko fama hartu zuen, ze paristarrek han jaioa dela baitiote. Jean Elizalde Zerbitzari euskaltzainak, 1928-1957 artean idatzitako Azkaine gure sorterria zorionekoan, Jean Baptiste Uhaldeko semea zela dakar, baina, inondik ere, Txinan sekula izan ez zelako jokoaren berririk gabe, honela idatzi zuen: “Uhaldeko seme zen Duhalde handia, Xinan arimaketan karrat ibilia. Aipamena utzi du mende orotako...”. Jean Baptiste hau hil eta mende betera, artean, bere sona ur gaineko bitsetan zebilen. 1836an Augustin Pyrame de Candolle botanikari handiak Txinan topatutako landare ezezagun bati Duhaldea chinensis izena jarri zion, haren oroigarri. Harrezkero, Asia aldeko landare genero oso batek Duhaldea izen euskalduna du.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
