Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Sendabelarrek dakitena liburuaren egilea
Lore horiak ikusten ditut bizi eta eder edozein bazterretan: San Jose loreak (Primula vulgaris), lilipa arruntak (Narcissus pseudonarcissus), bitxiloreak (Bellis perennis) eta txikori-belarrak (Taraxacum officinale), batez ere. Azken horrekin hasi nuen artikulugintzako bide hau duela bi urte eta berriz ere leku egingo diot, gutxi izango direlako sendabelar emankorragoak.
Orduan udaberriko hiru hilabeteetan bederatziurrenak egitea gomendatu nuen, hosto lehortuekin infusioa prestatu eta goizero baraurik bederatzi egunean jarraian hartzea. Gordinik jatea ere ideia ona da baina tamainan, egunean norberaren eskuaren tamainako pare bat hosto edo hiru. Entsalada osoa txikori-belar hostoz prestatzea ez dut gomendatzen, behazun hiper erreakzioa izan eta ospitalean bukatu duenik ezagutzen baitugu. Ona tamainak ere egiten duela, alegia.
Digestio aparatua zaintzeko onenetakoa da; gibela, behazuna, barea, pankrea, giltzurrunak garbitu eta zaintzeaz gain linfa egoki drainatzen duelako. Azaleko orbanak eta iluntasunak garbitzeko ere balio du, barrua zein kanpoa sendatzen duen seinale. Onurak zerrendatzen hastera ez noa, esajeratua naizela esango baitidazue, baina probatu duenak badaki ondo.
Organo multzo hori tratatzeko epe luzeko tratamendua egin behar da, hau da, udaberri osokoa. Hala ere, norberaren urdailak eta kemenak esango du posible ote den, askotan ondoeza eragiten duelako eta ahulezia ere nabaritzen delako. Halakorik ikusten bada, bertan behera utzi eta hosto lehorren infusioa hartuz bederatziurrena egin.
Sustraiekin egiten da epe luzeko tratamendu hau. Lodiak izan ohi dira, azal iluna eta mami zuria dutenak. Lurra heze eta harro badago samurrago aterako ditugu, kontuan izan. Eskuila eta urez garbitu ondoren, txanpon txikien neurriko xaflak egitea gomendatzen dut. Labean xigortu ditzakegu (180ºC-tan) baina niri bere kabuz lehortzen utzi eta gero zartaginean gorritzea gustatzen zait. Behin xigortuta ehotu edo txikitu egin behar dira, kafea ehotzeko gailuarekin. Ehotu ondoren bigarren aldiz xigortzen dira eta bertan utzi erabat hoztu arte, ondoren ontzi hermetikoan jaso.
Kafearen kolorea eta antzeko zaporea izango dituen edari beltza lortuko dugu kafetera italiarrean eginda. Kafea edaten duenak erdia kafea eta erdia sustrai xigortua ipin ditzake eta pixkanaka txikori-belar kopurua gehitzen joan. Aurrenekotik bera hutsik erabil liteke baina erne gorputzak ematen dituen seinaleei. Esnea lagungarri erabil daiteke baina gozagarririk ez (ez ezti eta ezta esteviarik ere).
Haurdunaldian eta edoskitzaroan ez hartu. Digestio aparatuko gaitzak daudenean baliteke onik ez egitea; gastritisa, behazunean harriak (edo falta) eta koloneko narritadurarekin erne. Anemia badago ahulezia sentsazioa areagotuko du, burdina nahikoa eduki arte ez da gomendatzen garbiketarik egiterik. Botika diuretikoak eta hipertentsioarentzat hartzen direnean medikuari galdetu aldez aurretik.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545