Erleen dantzaren zientzia Karl von Frisch biologo austriarraren ikerketekin hasi zen XX. mendearen lehen erdian. Frischek frogatu zuen erleek gorputz-mugimenduen bidez informazioa transmititzen dutela, eta 1973an Nobel Saria jaso zuen aurkikuntzagatik. Bere esperimentuek erakutsi zuten erle langileek “dardara-dantza” (waggle dance) deituriko mugimendua egiten zutela elikagaia aurkitutakoan. Dantza horren bidez, beste erleei esaten diete nora joan behar duten polena edo nektarra biltzera.

Baina nola funtzionatzen du sistema horrek? Erleek gorputza astintzen dute eta 8 formako ibilbide bat marrazten dute. Dantzaren norabideak eguzkiarekiko angelu bat adierazten du, eta astinduaren iraupenak distantzia markatzen du. Esaterako, erle batek 1 segundoz dantza egiten badu, esan nahi du iturria 750 metro ingurura dagoela. Informazio hori jaso ondoren, erlategiko beste erle batzuk abiatzen dira zuzenki iradokitako lekura, eraginkortasun harrigarriarekin.

Frischen aurkikuntzak ez zuen soilik biologiaren ikuspegitik interesa piztu; gaur egun ere, erlezaintzan eta ekologian aplikazio garrantzitsuak ditu. Erleen dantzak frogatzen du intsektu hauek ingurunearekiko duten lotura estua, eta adierazten du habitataren aldaketek, kutsadurak edo klima-aldaketak erleen komunikazioan eragin zuzena izan dezaketela.

Gainera, erleen dantza ulertzea ezinbestekoa da polinizazioaren prozesua optimizatzeko. Erleek nekazaritzan duten funtsezko papera ezaguna da: munduko labore jangarrien %75 inguru polinizatzen dituzte. Horregatik, zientzialariek erleen komunikazio-sistema hobeto ezagutzeko eta haien biziraupena bermatzeko ikerketa berriak egiten jarraitzen dute.

Azken urteotan, teknologia berriak ere aplikatzen ari dira erleen dantzaren ikerketan. Adibidez, adimen artifiziala eta robotika erabiltzen ari dira erleek dantzaren bidez emandako mezuak interpretatzeko eta, etorkizunean, erlategietan aplikatzeko. Zenbait esperimentutan, robot-erleak diseinatu dira, erle errealekin dantzatu eta haien jokaera gidatzeko gai direnak.

Gure mundua gero eta azkarrago aldatzen ari da, eta erleak horren lekuko dira. Beraiek irakatsi digute dantza bidez nola komunikatu, lankidetzan nola aritu eta ingurunea nola errespetatu. Orain, gure esku dago haien mezuari adi egotea eta dantza horrek jarrai dezan bermatzea.