Muru Artederreta herrian, Murugain izeneko muinoan, Burdin Aroko herrixka baten horma agerian geratu da, AHTren lanentzako laginak hartzen ari zirela. Bizilagunen hango elkarteak salatu du trenarentzako tunel baten ahoa eraikitzeak harresiaren zati bat suntsituko lukeela.
Nafarroan baskoiena izan daitekeen beste herrixka baten aztarnak agertu dira Muru Artederreta herrian, Noain eta Tafalla artean. Murugain izeneko gainean zegoen herrixkaren harresia geratu da agerian, hortik igaro behar den AHTren lanentzako aldez aurretiko zundaketak egiten ari zirela.
Hezurrak, Burdin Aroko zeramika zatiak eta erromatar garaiko 'terra sigillata' eta 'tégula' edo teilak ere agertu dira
Zehazki, muinoaren hegoaldean egin dituzte lagin arkeologikoak, AHTren lanak laster hastear direlako. Toki horretan, makroazpiegituraren tunel batentzako ahoa eraiki nahi dute, eta Muru Artederretako Lagunek elkarteak salatu du harresiaren zati bat suntsitu dezaketela obrek.
Elkarte horrek bere Facebook kontuan ohar bidez jaso duenez, Murugainen egin diren lagin ugarietan, hezurrak, Burdin Aroko zeramika zatiak eta erromatar garaiko terra sigillata-zko piezak eta tégula edo teilak agertu dira: "Ondorioztatu dezakegu herrixkan denbora luzez bizi izan zirela", azaldu dute bizilagunek.
Eskatu dute AHTren tunelaren ahoa aurrerago egitea, harresiaren zati hori suntsitzea saihesteko, baita lan arkelogikoak zabaltzea ere, ingurune guztia ikertu eta ondarea galdu ez dadin.
Irulegiren antzera
Murugain muino batean dago, eta bere izenak adierazten duen moduan –ez da Euskal Herrian izen horrekin edo antzekoarekin aztarna arkeologikoak agertu diren toki bakarra–, defentsarako balio zuen. "Halako kokalekuen ezaugarri guztiak dauzka, puntu estrategiko eta soildu batean dago eta hainbat kilometrotara kontrolatu daiteke eremua. Halako zerbait gertatzen da Irulegin", azaldu dute.
Ziurtatu dutenez, Murugaingoa Nafarroan ondoen kontserbaturiko Burdin Aroko herrixketako bat da, baina oraindik ez dituzte indusketak egin. "Salbatu dezagun Muru!" dio sareetan zabaldu duten leloak.
Tebas-Muru Artederretako Udaletik jakinarazi dute Adifeko teknikariak haiekin harremanetan jarri direla, eta azaldu dietenez oraindik azaleko laginak baino ez dituzte hartu, "gehiago sakondu beharko dute azaltzen dena baloratzeko", irakur daiteke Diario de Navarra-n.
Inguruko udalerriak kezkatuta azpiegiturekin
Ez da lehen aldia AHTren lanek ondare arkeologikoari eragiten diena. Hegoalderago, Tafallan, erromatar garaiko castellum bat agertu zen Gariposako aztarnategian obrak egiten hasi zirenean eta azpiegituraren ibilbidea aldatu behar izan zuten ondorioz.
Bestetik, Tebas-Muru Artederretako eta Nafarroa erdialdeko beste hainbat udalerritako alkateek joan den urtean salatu zuten AHTren ondorioz desjabetze ugari jasaten ari direla, batez ere hondakindegiak eraikitzeko, eta azpiegitura horren eta beste batzuen ondorioz, hala nola zentral eolikoak eta autobideak, herri horietako nekazal lurrak, lanpostuak eta ondarea arriskuan daudela.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Bidelagun
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
