Asteroko buletina
Otsailean, katuak ere arrain eskean.

Bero eta heze haserreak

Urteko egun luzeenetan gaude. Eguzkia ateratzetik sartzera ia hamabost ordu eta erdi. Bero zakarrak eta ekaitzen hezetasuna. Onddo eta perretxiko sasoia; ederki gozatu ditut dagoeneko urteko lehenak.

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2017ko ekainaren 19a
Zurinak jotako haritza. (Arg.: Jakoba Errekondo)

Onddo eta perretxikoak ez dira soilik gure platererako bidea egiten dutenak. Badira beste onddo eta perretxiko batzuk zeinak plater bererako bidea egin behar duten zenbait barazki eta fruituri eraso eta alferrik galarazten dituztenak: landareen gaitz dira. Izadiaren zikloen parte diren eran, naturalak dira, baina erasotzen dieten landare horien mozkinen beha daudenentzat kalte izugarria sor dezakete.

Onddo eta perretxikoek sortzen dituzte landutako landareen gaitzen hamarretik bederatzi. Gaitz horiei aurrea hartzeko bi bide ditugu: beroa murriztu edo hezetasuna gutxitu. Bizi eta hedatuko bada, biak behar ditu onddo-perretxikoak. Hark eragingo duen gaitzari aurrea hartzeko, bietakoren bat ala biak atzeratu behar. Giroari beroa kentzea ia ezinezkoa denez, hezetasuna nola borrokatu burua berotu behar.

Lurra lehortuz ekin: karea, errautsa, dolomita, simaurra, luarra edo harea nahasi. Lurra lehortzeko beste era bat altxatzea da: ildo-bizkarrak edo mendixkak egin edo taulenak betirako goratu, edozein materialekin ertza antolatu eta lurra altxa. Ondorengo lana izango da gaitzen aurka landarea ahalduntzea: landatzean egiten den zuloan, asun zarba (Urtica dioica) ebaki berriak jarri, eta tarte handia eman, batetik bestera eguzkia lurreraino sar dadin eta landareak ere goitik behera berotu ditzan. Gero etorriko dira landareari berari emateko gaiak. Landarearen azala sendotu eta lehortzea da helburua. Horretarako landare urak erabili: azeribuztana (Equisetum arvense), larranbiloa (Matricaria chamomila), lapa-belarra (Arctium lappa), kaputxina (Tropaeolum majus), mota-belarra (Tanacetum vulgare eta Tanacetum cinerariifolium) edota salbia (Salvia officinalis). Beste hauek erantsi ur horiei: ur oxigenatua, sodio bikarbonatoa, esnea, gazura edo jogurta. Sufrea eta salda bordelesa ere onak dira, baina, inorganikoak izanik, ez dira egokienak. Buztin bentonitikoa eta diatomeen lurra ere eraginkorrak dira, silize ugari baitute.

Lezkarekin sagardo hobea
2024-10-07 | Jakoba Errekondo
Barrikoteak, barrikak, bukoiak eta upelak bete berriak ditugu etxean sagar muztioz (Malus domestica). Makina bat beteko ziren, ipar eta hego, gure geografia guztian mahatsarenarekin ere... (+)
Begien egarri direnei begi egiteko
2024-09-30 | Jakoba Errekondo
Sekreturik ez esan baratzean. Bai bai, adi baratzean. Zer agi ere ataizean ibili, begi-belarri. Ezkutatzekorik baduzu ez azaldu baratzean. Patatak (Solanum tuberosum) begiak ditu, artoak... (+)
Sagardoaren kurkubitatik plastikora
2024-09-23 | Jakoba Errekondo
Plastikoan bilduta saltzen dizkigute zuritutako sagarra, mandarina, ahuakatea eta abar. Eta ez gaitu lotsagorritzen. (+)
Usain gaiztoko belar bat
2024-09-16 | Jakoba Errekondo
Amarengandik hurbil bizitzea gustatzen zaie. Ez dira urrutira joango santio-belarraren (Jacobaea vulgaris) haziak, eta haiengandik jaiotako landareak, familia osoa, amaren eta amonaren aldamenean hazi eta... (+)
Borraja jarri eta jan
2024-09-08 | Jakoba Errekondo
"Nai dezu katillu bat borraja loriak?”, idatzi zuen 1906 eta 1908 artean Baserritarra aldizkarian argitaratzen zituen artikuluetako batean Biktoriano Iraola Aristigietak. Borraja (Borago officinalis) sendabelar... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

gora