Martxoaren erdin, gaua eta eguna berdin.

Bihotzeko prozesioa

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2014ko maiatzaren 14a
Zaingorria (Geranium robertianum)
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

“Akazia lore, antxoa urre” esaerari adi, lagun koadrilatxo bat urtero bildu ohi gara udaberriaren bihotzari gorazarre otorduan. Arrautzetan pasata, antxoa eta sasi-akazia lorea (Robinia pseudoacacia), sasoiko bikote onenetakoa da platerean. Ilar (Pisum sativus) eta baba (Vicia faba) parearen parekoa.

Onenetik onenera dabil gure ahosabaia udaberriaren bihotzean. Bihotz hau sagarrondoak (Malus x domestica) mugatzen du bere loraldiarekin. Loratze hau ez da zurtza. Ilara luzeko prozesio baten ikurra da. Gaur, maiatzaren seigarrena, lantokitik etxerako bidean lore prozesio hau ikusi dut: milorria (Achillea milefolium), orkidea (Orchis mascula), lizarra (Fraxinus excelsior), lizar loreduna (Fraxinus ornus), isatsa (Cytisus scoparius), elorri zuria (Crataegus sp.), Indiako gaztainondo zuria eta gorria (Aesculus hippocastanum eta A. x carnea “Briotii”), zuandorra (Cornus sanguinea), horma-bitxilorea (Erigeron karvinskianus), intsusa (Sambucus nigra), pasmo-belarra (Anagallis arvensis), haritza (Quercus robur), Paulownia tomentosa, akazia zur-beltza (Acacia melanoxylon), Photinia x fraseri, otsolizarra eta hostazuria (Sorbus aucuparia eta S. x aria), arrosak (Rosa sp.), pitosporoa (Pittosporun tobira), sasi-urkitza (Solanum jasminoides “Album”), San Juan lorea (Leucanthemum vulgare), lihoa (Linum ussitatissimum), kala (Zantedeschia aethiopica), porrua (Allium porrum), tipula (Allium cepa), tipulina (Allium schoenoprasum), gorostia (Ilex aquifolium), limaondoa (Citrus limetta), limoiondoa (Citrus limon), laranjondoa (Citrus sinensis), ilarrondokoa (Arum italicum), gaukarra (Viburnum opulus), orburua (Cynara scolymus), kuku-belarra (Aquilegia vulgaris), zaran-belarra (Chelidonium majus), tartikua (Euphorbia lathyris), ahozkornoa (Euphorbia amygdaloides), hirusta zuria eta gorria (Trifolium repens eta T. pratense), basabitxilorea (Bellis perennis), harrautsia (Saxifraga hirsuta), marrubia (Fragaria vesca), ostargi-belar horia (Iris pseudacorus), apomahatsa (Tamus communis), oroilorea (Myosotis lamottiana), borraja (Borago officinalis), kuku-lorea (Lychnis flos-cuculi), goilora (Epilobium hirsutum), Judaren arbola (Cercis siliquastrum), kaputxina (Tropaeolum majus), arbia (Brassica napus), zaingorria (Geranium robertianum)...

Loratu ala hil. Loratu eta hil
2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak... (+)
Zakilixuten potroximela
2025-03-03 | Jakoba Errekondo
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela?... (+)
Abarkak astintzen zituen
2025-02-24 | Jakoba Errekondo
Ibon galdezka etorri zait Bizibaratzea.eus webguneko kontsultategira. Uda aurre horretan artoa (Zea mays) eta baba gorria (Phaseolus vulgaris) erein nahi ditu. “Arto” hitza grekotik dator... (+)
Intsektuen negupasa
2025-02-17 | Jakoba Errekondo
Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera... (+)
Migranondoa, beste bat etxerako
2025-02-10 | Jakoba Errekondo
Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta... (+)
gora