Tipula-korda deitzen zaio babaloreari.

Bihotzeko prozesioa

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2014ko maiatzaren 14a
Zaingorria (Geranium robertianum)
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

“Akazia lore, antxoa urre” esaerari adi, lagun koadrilatxo bat urtero bildu ohi gara udaberriaren bihotzari gorazarre otorduan. Arrautzetan pasata, antxoa eta sasi-akazia lorea (Robinia pseudoacacia), sasoiko bikote onenetakoa da platerean. Ilar (Pisum sativus) eta baba (Vicia faba) parearen parekoa.

Onenetik onenera dabil gure ahosabaia udaberriaren bihotzean. Bihotz hau sagarrondoak (Malus x domestica) mugatzen du bere loraldiarekin. Loratze hau ez da zurtza. Ilara luzeko prozesio baten ikurra da. Gaur, maiatzaren seigarrena, lantokitik etxerako bidean lore prozesio hau ikusi dut: milorria (Achillea milefolium), orkidea (Orchis mascula), lizarra (Fraxinus excelsior), lizar loreduna (Fraxinus ornus), isatsa (Cytisus scoparius), elorri zuria (Crataegus sp.), Indiako gaztainondo zuria eta gorria (Aesculus hippocastanum eta A. x carnea “Briotii”), zuandorra (Cornus sanguinea), horma-bitxilorea (Erigeron karvinskianus), intsusa (Sambucus nigra), pasmo-belarra (Anagallis arvensis), haritza (Quercus robur), Paulownia tomentosa, akazia zur-beltza (Acacia melanoxylon), Photinia x fraseri, otsolizarra eta hostazuria (Sorbus aucuparia eta S. x aria), arrosak (Rosa sp.), pitosporoa (Pittosporun tobira), sasi-urkitza (Solanum jasminoides “Album”), San Juan lorea (Leucanthemum vulgare), lihoa (Linum ussitatissimum), kala (Zantedeschia aethiopica), porrua (Allium porrum), tipula (Allium cepa), tipulina (Allium schoenoprasum), gorostia (Ilex aquifolium), limaondoa (Citrus limetta), limoiondoa (Citrus limon), laranjondoa (Citrus sinensis), ilarrondokoa (Arum italicum), gaukarra (Viburnum opulus), orburua (Cynara scolymus), kuku-belarra (Aquilegia vulgaris), zaran-belarra (Chelidonium majus), tartikua (Euphorbia lathyris), ahozkornoa (Euphorbia amygdaloides), hirusta zuria eta gorria (Trifolium repens eta T. pratense), basabitxilorea (Bellis perennis), harrautsia (Saxifraga hirsuta), marrubia (Fragaria vesca), ostargi-belar horia (Iris pseudacorus), apomahatsa (Tamus communis), oroilorea (Myosotis lamottiana), borraja (Borago officinalis), kuku-lorea (Lychnis flos-cuculi), goilora (Epilobium hirsutum), Judaren arbola (Cercis siliquastrum), kaputxina (Tropaeolum majus), arbia (Brassica napus), zaingorria (Geranium robertianum)...

Arrosa basatiaren izen saltsa
2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren... (+)
Gaizki hezitako tomatea
2025-06-16 | Jakoba Errekondo
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia... (+)
Gaitz terdi eta lotsa oneko nekazariak
2025-06-09 | Jakoba Errekondo
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta... (+)
Iraultzak pobretzea dakar, motzarelo
2025-06-02 | Jakoba Errekondo
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo... (+)
Sua lotzen duen lorea
2025-05-26 | Jakoba Errekondo
Egurra lorarazteko gai da. Egurra lore bihurtzen du, bai, izan zurgin, arotz, zur-langile, zur-lantzaile, maiasturu, benuzer edo menuzer, zur-apaintzaile, zur-egintzaile, zuharotz, zurgile, zurgin-neska edo zurgin-mutil... (+)
gora