Bizi-baratzea

Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea

2014ko maiatzaren 14a

Zaingorria (Geranium robertianum)

“Akazia lore, antxoa urre” esaerari adi, lagun koadrilatxo bat urtero bildu ohi gara udaberriaren bihotzari gorazarre otorduan. Arrautzetan pasata, antxoa eta sasi-akazia lorea (Robinia pseudoacacia), sasoiko bikote onenetakoa da platerean. Ilar (Pisum sativus) eta baba (Vicia faba) parearen parekoa.

Onenetik onenera dabil gure ahosabaia udaberriaren bihotzean. Bihotz hau sagarrondoak (Malus x domestica) mugatzen du bere loraldiarekin. Loratze hau ez da zurtza. Ilara luzeko prozesio baten ikurra da. Gaur, maiatzaren seigarrena, lantokitik etxerako bidean lore prozesio hau ikusi dut: milorria (Achillea milefolium), orkidea (Orchis mascula), lizarra (Fraxinus excelsior), lizar loreduna (Fraxinus ornus), isatsa (Cytisus scoparius), elorri zuria (Crataegus sp.), Indiako gaztainondo zuria eta gorria (Aesculus hippocastanum eta A. x carnea “Briotii”), zuandorra (Cornus sanguinea), horma-bitxilorea (Erigeron karvinskianus), intsusa (Sambucus nigra), pasmo-belarra (Anagallis arvensis), haritza (Quercus robur), Paulownia tomentosa, akazia zur-beltza (Acacia melanoxylon), Photinia x fraseri, otsolizarra eta hostazuria (Sorbus aucuparia eta S. x aria), arrosak (Rosa sp.), pitosporoa (Pittosporun tobira), sasi-urkitza (Solanum jasminoides “Album”), San Juan lorea (Leucanthemum vulgare), lihoa (Linum ussitatissimum), kala (Zantedeschia aethiopica), porrua (Allium porrum), tipula (Allium cepa), tipulina (Allium schoenoprasum), gorostia (Ilex aquifolium), limaondoa (Citrus limetta), limoiondoa (Citrus limon), laranjondoa (Citrus sinensis), ilarrondokoa (Arum italicum), gaukarra (Viburnum opulus), orburua (Cynara scolymus), kuku-belarra (Aquilegia vulgaris), zaran-belarra (Chelidonium majus), tartikua (Euphorbia lathyris), ahozkornoa (Euphorbia amygdaloides), hirusta zuria eta gorria (Trifolium repens eta T. pratense), basabitxilorea (Bellis perennis), harrautsia (Saxifraga hirsuta), marrubia (Fragaria vesca), ostargi-belar horia (Iris pseudacorus), apomahatsa (Tamus communis), oroilorea (Myosotis lamottiana), borraja (Borago officinalis), kuku-lorea (Lychnis flos-cuculi), goilora (Epilobium hirsutum), Judaren arbola (Cercis siliquastrum), kaputxina (Tropaeolum majus), arbia (Brassica napus), zaingorria (Geranium robertianum)...

Azken albisteak>>

Ilarraren entzumena

2024-12-23 | Jakoba Errekondo

Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun... (+)

Txokolate menpekotasuna negozio

2024-12-16 | Jakoba Errekondo

Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin... (+)

Ilarretan dilista nafarra

2024-12-09 | Jakoba Errekondo

Zeruka, zeru bete on dakar zerukak. Zeruka, magitxa, magintxeta, mihauria, magina, baina, ilar-axala, mantxa, teka edo, ezagunena, leka. Lekak barruan dakarren leka-gauza, leka-bihia, lekalea edo... (+)

Gintonikaren ezkontza

2024-12-02 | Jakoba Errekondo

Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta... (+)

Birigarroak zirinetan heriotza

2024-11-25 | Jakoba Errekondo

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko... (+)

Bihotzeko prozesioa

Azken albisteak>>