Orrilako ihintzak urrea balio du.

Zuhaitzak ontsa hiltzeko hamaika bide

Krimenen ikerketarako garai aproposa izango ote da uda. Ez dakit, baina hara-hona ibiltzeko joera handitzen den sasoi honetan zuhaitzei begiratzea proposatuko dizut. Eta zuhaitzen munduko krimenez jabetzea. Joan Tartasek 1666an argitaratu zuen Ontsa hiltzeko bidea liburua, gure hiltzea prestatzeko. Hauek, berriz, zuhaitzak ontsa hiltzeko bideak dira. Nonahi egingo duzu topo adibide eder askoekin.

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2020ko uztailaren 02a
Lasarte-Oriako zedroen krimena.
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Virginia Tech Universityko irakasle Bonnie Appleton zenak zioen gune hiritartuetan zuhaitz oso gutxi edo batere ez dela zahardadez hiltzen. Zaintza eskasak eta kalte mekanikoak gaitzak eta izurriteak baino suntsitzaileagoak direla zuhaitzentzat.

Irakasle on, eskola ezarri zuen: nola hil zuhaitz bat?

Etxe, eraikuntza edo antzeko zerbaitetik gertuegi landatu, denborarekin inausi edo botatzeko.

Zabuak, txorientzako habiak edo abar zintzilikatuz adarrak estutu eta estrangulatu.

Nola hala inausi adar puskak utziz, adarra bera eta enborra usteltzeko.

Inausketa enborraren kontraegi egin, orbaintzeko aukerarik utzi gabe.

Hesola denbora luzez utzi, lokarriak enborra itoz eta hesolak berak azala etengabe zauritzeko moduan.

Enborraren inguruan eta bere kontra belar, sastraka eta antzeko hondakinak pilatu: azala jango dioten sataginak eta erreko dioten onddoak hortxe pilatuko dira.

Ureztaketa iraunkortu, landatzeko zulo txikiegia egin edo zuloan gehiegi ongarritzea bertan goxo sustraiak motzean geratu eta zuhaitza eror dadin.

Zulo handiegia egin eta azpia legarrez bete ura pilatu eta sustraiak usteldu daitezen.

Adar nagusiak inausi emango dituen puja berriak indar handiagoz etor daitezen.

Elkar jotzen duten adarrak uztea, elkar ferekatuz zauriak sor ditzaten.

Gaitzak eta izurriteak ikusi, eta ez adituarena edo ez ikusiarena egin.

Zauriak eta inausketa ebakiak pinturaz edo orbaintze pastaz estali, hain juxtu ere orbaintzea zailduz eta luzatuz gaitzen batek eraso diezaion.

Apurtutako adarrak bere horretan uztea, haustura txukundu gabe, bizkarroiak diren gaitzak eta izurriteak lehenaz gain errazago sar daitezen.

Inguruan belar-hiltzaileak edo herbizidak erabiltzea, sustraiak ahultzeko.

Belarra edo sastraka mozteko makinekin enborra edo sustraiak zauritu eta kaltetu.

Obraren bat egitean edo azpiegituraren bat ezartzeko (ura, elektrizitatea eta abar) lurrean zanga-zuloak edo erretenak ireki eta sustraiak ebaki.

Baita ere, zuhaitzak inausiko dituztela-eta azpian autorik ez aparkatzeko dioen alkatearen bandoa hedatzeko papera zuhaitzaren azalean grapatuta jarri.

Eta zuhaitz publikoen kasuan, gu denonak direnen aurkako hamaika krimen horiek nork ikertu eta salatu behar ditu? Udaltzaingoak? Amabiak?

 

Gaizki hezitako tomatea
2025-06-16 | Jakoba Errekondo
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia... (+)
Gaitz terdi eta lotsa oneko nekazariak
2025-06-09 | Jakoba Errekondo
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta... (+)
Iraultzak pobretzea dakar, motzarelo
2025-06-02 | Jakoba Errekondo
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo... (+)
Sua lotzen duen lorea
2025-05-26 | Jakoba Errekondo
Egurra lorarazteko gai da. Egurra lore bihurtzen du, bai, izan zurgin, arotz, zur-langile, zur-lantzaile, maiasturu, benuzer edo menuzer, zur-apaintzaile, zur-egintzaile, zuharotz, zurgile, zurgin-neska edo zurgin-mutil... (+)
Pagotxa eta beste pagotxak
2025-05-19 | Jakoba Errekondo
A ze pagotxa!, esan ohi dugu. Pagotxa edo mauka edo txokoa edo mantxunga edo… onturre edo probetxu ona ateratzen zaion zerbaiti edo horren aukerari esaten... (+)
gora