Asteroko buletina
Urriko elurra, zortzi hilabeteko elurra.

Lehen aldiz 1,5ºC-ko langa gaindituko du tenperaturaren igoerak 2024an

Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.


2024ko azaroaren 07a

Klima larrialdiak beste mugarri bat ezarriko du aurten. Oraingoan albistea ez da 2024a erregistroak daudenetik urte beroena izango dela, tamalez ohituta gaudelako urtez urte errekor hori hausten. Lehen aldiz, erreferentziatzat hartzen den 1850 eta 1900. urteen arteko industria aurreko garaiko batez besteko tenperatura baino 1,5 gradu altuagoa izango da aurtengoa. Datu hori nabarmendu du Europar Batzordeak bultzaturiko Copernicus ingurumen behategiaren programak, bere Larrialdi Klimatikoaren Zerbitzuaren bidez. Zehazki, azaldu du urtarriletik urrira anomalia hori jadanik 1,59ºC-koa izan dela, eta seguruenik 1,55ºC altuagoa izango dela 2024ko urte osoko tenperatura.

1,5ºC-en langa gainditzeak esan nahi du jadanik 2015eko Parisko Akordioan finkatutako konpromisoa ez dela beteko. Konferentzia horretan adostu zen tenperaturak ezin duela 2 graduko igoerarik izan, baina herrialdeek esfortzua egingo zutela 1,5ºC-en mugan mantentzeko 2150 urtera arte.

1,5ºC-en langa gainditzeak esan nahi du jadanik 2015eko Parisko Akordioan finkatutako konpromisoa ez dela beteko. Herrialdeek adostu zuten esfortzua egingo zutela muga horretan mantentzeko 2150 urtera arte

"Honek mugarri berria jartzen du tenperatura globalaren erregistroetan eta balio behar luke COP29 gailurrean anbizio gehiago izateko", azaldu du Copernicuseko alboko zuzendari Samantha Burgessek.

Europar erakundearen txostenaren arabera, tenperaturaren gorakada hori Europako ia kontinente osoan erregistratu da, baita Kanadan, AEBetako erdialde eta mendebaldean, Tibeteko iparraldean, Japonian eta Australian ere. Gainera, itsasoaren batez besteko tenperatura ere oso altua izan da, 20,68ºC-koa, 2023ko baino 0,10  gutxiago soilik. La Niña fenomenoa sortzen ari dela eta, tenperatura hori jaitsi egin da Pazifikoan.

"Honek mugarri berria jartzen du tenperatura globalaren erregistroetan eta balio behar luke COP29 gailurrean anbizio gehiago izateko", azaldu du Copernicuseko alboko zuzendari Samantha Burgessek

Euri-jasak, lehorteak eta hezetasuna

Euri-jasak, lehorteak eta hezetasuna dira klima larrialdiaren beste sintoma garbia, berriki Valentzian ikusi dugun moduan.

Copernicusek azaldu duenez, prezipitazioa batez bestekoaren gainetik geratuko da Europako toki askotan eta hezetasuna ere altuagoa izan da Txinan, Floridan eta Australian. Aldiz, lehorteak Afrikan eta Hego Amerikan sumatu dira gehien.

Valentziako hondamendiak klima larrialdiareki zerikusi zuzena izan duela ondorioztatu dute aditu ia guztiek.

Zor ekologikoa

Egoera larri horren aurrean zientzialariak gero eta ozenago eta garbiago mintzo dira. Bioscience aldizkarian 1.500 zientzialarik sinaturiko txostena argitaratu dute berriki, AEBetako Oregon Estatu Unibertsitateko William Ripplek koordinatuta.

"Berotze globala, katastrofikoa den arren, polikrisi baten alderdietako bat besterik ez da, ingurumen degradazioa, desberdintasun ekonomikoa handitzea eta biodibertsitatearen galera ere barnebiltzen dituena"

Rafael Poch kazetariak bere blogera txosten horren zertzelada batzuk ekarri ditu, Patrick Mazzaren eskutik, eta ondorio nagusietako bat da sobregiro edo zor ekologiko baten aurrean aurkitzen garela: "Berotze globala, katastrofikoa den arren, polikrisi baten alderdietako bat besterik ez da, ingurumen degradazioa, desberdintasun ekonomikoa handitzea eta biodibertsitatearen galera ere barnebiltzen dituena", dio txostenak.

Beren esanetan, zor horrek ezin du modu mugagabean iraun: presioa handitu ahala eta Lurraren klima-sistema hondamendi egoerara pasatzen den heinean, gero eta zientzialari gehiago ari dira pentsatzen "kolapso sozial" bat gertatuko dela. "Entzungo ote du munduak?" galdetzen dute.

Valentziakotik ikasi behar duguna: eman arnasa lurrari
2024-11-17 | Urko Apaolaza Avila
Mediterraneoan tanta hotz batek eragindako triskantzak erakutsi digu gizakiak noraino sartu dezakeen hanka. Klima larrialdia sortzeaz gain, bere kalte humanoak eta ekonomikoak anplifikatu ditugu. Copernicusen... (+)
Silikosi epidemia: kasuak biderkatu egin dira sukalderako harri-artifizialaren ondorioz
2024-11-14 | Urko Apaolaza Avila
Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko... (+)
Arabako Mahastiak sor-markaren kontrako helegitea ontzat jo du Auzitegi Nagusiak
2024-11-07 | Urko Apaolaza Avila
Arabako Errioxako ardogileek euren izendapena izateko bidea judizialki eten du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak, Errioxako Jatorri Izendapenaren Kontseilu araultzaileak jarritako helegitea babestu ondoren. Hala, ezin... (+)
"Eolikoen enpresak harroago datoz herri txikietara"
2024-11-03 | Urko Apaolaza Avila
Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen... (+)
Euskal Herriko zentral eoliko handiena Urumeako mendietan
2024-11-03 | Urko Apaolaza Avila
Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

gora