Apaltasunik gabe ez dago baratzezaintzarik.

Etxeko señorak

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2013ko otsailaren 20a
Pazko lorea edo poinsettia (Euphorbia pulcherrima). paulswansen-CC By Nd
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Aurkariak akabatuz edo uxatuz landareari laguntzen diogu, baina lan horretan bera ere ez da hankamotz. Pozoia, kiratsa... edozein estrategia on du bere burua babesteko. Sortzez bere ohiko ekosistema naturalean irauteko ditu jukutria horiek.

Landare asko ekarriz, eramanez, salduz, hibridatuz, txertatuz eta abarren abarrez ekosistema berri arrotzetan jarri dugu. Guk. Arrotzeneako etxeetara ekarri ditugu eta zentzu on guztiarekin, badaezpada, bere amarruzko pozoi eta antzekoak ez dituzte bidean galdu... Berezko etxe duten ekosisteman ezagutzen dituzte, guk ez bezala. Ez guk, ez geureek.

Kanpotik ekarritako landareak asmatutako babesak penatzen duenik bada geure ekosisteman. Gero eta ugariagoak diren maskotak, adibidez. Antzeko tratua ematen diegu landareei zein animaliei. Bere artekoa, ordea, nolakoa ote? Katua, txakurra, hudoa, muskerra, hamsterra, papagaia, untxia, dortoka, kameleoia edo dena delako adiskidea moldatzen al da etxeko landaretzarekin?

Labezomorroa baino itsusiagoa, muturra aita santuarenaren pareko zatarra duen katua badu ezagun batek. Geureak ez bezala, etxe barruan señora bat bailitzan ibiltzen da hura, aurrera eta atzera, pasieran. Eta, ez du bada koittaduak ez dakit non irakurri bere etxeko señorari kalte egin diezaiokeen landare baten berri... Eta etxean duela...

Eguberrietan txoro-txoro erabiltzen dugun pazko lorea edo poinsettia (Euphorbia pulcherrima) aitatu dit. Baietz, barrunbehetako mina eragin diezaiokeela. Eta nik, lasaitu beharrean itolarritu egin dut; bere etxekoandrea hil dezaketen landareen zerrenda azaltzeari ekin diot.

Ekialdeko zitoria edo azuzena (Lilium longiflorum) da bat. Bihotzari eragiten dioten glukosidoak ditu: hasieran gorakoa eta beherakoa ekarriko dizkio, ondoren gogogabetua eta lozorro batean bezala geratuko da, gero giltzurrunen porrota eta bihotzarena datoz.

Etxean dituen landareak ikustera joateko tratua egin dugu, hamaiketako baten truke. Landareak direnak direla, epaia aurreratu diot: bat bera ere ez kendu. Inor haizea hartzera bidaltzez gero, señora kalera!

Joan deneko usain bete ekain
2025-07-07 | Jakoba Errekondo
Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan,... (+)
Zelai gorrietako gorbela eta patata
2025-06-30 | Jakoba Errekondo
Belazea gorri azaltzen zen, egun batetik bestera. Gorri-gorri, gorri bizi urrutitik ikusgarri. Gorbela zen, itsas-belarra edo alga. Nekazariak itsas bazterretik bildu eta lehortzeko belazean zabaltzen... (+)
Arrosa basatiaren izen saltsa
2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren... (+)
Gaizki hezitako tomatea
2025-06-16 | Jakoba Errekondo
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia... (+)
Gaitz terdi eta lotsa oneko nekazariak
2025-06-09 | Jakoba Errekondo
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta... (+)
gora