Maiatzak euria laket.

Itsasoiko, itsasotik sasoikoa

Eneko Bachiller Otamendi
Eneko Bachiller Otamendi

Aranzadi Zientzia Elkarteko Natur Zientzietako kidea.


2024ko urtarrilaren 14a

Euskal Herria Kantauri itsasoari eta arrantzari estuki lotutako herria da. Itsasoa gure historiaren, gure kulturaren eta gure nortasunaren parte izan da betidanik. Baina kostaldeko herrietan, garai zaharrak bizi izan dituztenek esaten dutenez, arrantza-portuen inguruan sortzen zen bizimodua oso bestelakoa zen lehen.

Gaur egun, oraindik egunero itsasoratu eta arrainak banaka-banaka eskuz ontziratzen aritzen diren arrantzontzi txiki batzuk badiren arren, teknologiaren garapenak eta arrain-industriaren ereduak bultzatuta, gure portuetako irudia oso bestelakoa da. Baina, itsasoak dituen baliabideak herritarrenak diren bezala, Eguneko Arrantza gure gizartearen zati baten bizimodua ere bada. Gure herriaren historiaren eta kulturaren zati bat. Ondarea. Nolakoa litzateke Euskal Herria, arrantzarik gabe? Nolakoak lirateke gure arrandegiak, bertako arrainik gabe? Guztion esku dago zein arrain erosten dugun, zein arrain kontsumitzen dugun, zein ondare babestu nahi dugun. Ezingo dugu globalizazioa geratu, baina, gure inguruan, gure esku dauden hainbat praktika abiatuz, keinu txikiekin gauza handiak lortu ditzakegu. Ildo honetan, elikadura burujabetzak gure herriaren aldeko jarrera bat erakusteaz gain, nortasunaren, lan eremuaren, ingurunearen eta jarduera jasangarrien aldeko apustua bermatzen du. Nolako erosketa egingo dugu hurrengoan arrandegian? 

Ondarroa 12 milia eta Bizilur elkarteek elkarlanean egindako lana da.

Zuzendariak: Eneko Bachiller / David Lopategi
Gidoia: Julen Zubiete
Produkzioa: Zirriborro Produkzioak
Edizioa: Mikel Peña Sarrionandia
Kamarak: Kokin Agirregoikoa Etxebarria, Nere Falagan, Santi Ron eta Julen Zubiete
Urpeko kamara: Iñaki Gonzalez
Postprodukzioa: Mikel Peña Sarrionandia
Soinu banda: Damian Peña Steffen
Audio postprodukzioa: Xabier Agirre Arenaza (Abadetxe sorlekua)
Off ahotsaren grabaketa: Alberto de la Hoz
Testigantzak: Fran Bedialauneta, Anne Marie Vergez, Jonathan Goitiz, Leo Belaustegi, Mikel Santiso, Arantza Murillas, Ana Rosa Landa, Cecilia del Castillo eta Moisés Egaña

multimedia
Iluntasunean argi, argi etorkizunean
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi... (+)
Itsasoan katua marrazo
Gure hondartzak marrazoz beterik daude. Igerilariak lasai egon, kostaldean 100-200 metroko sakoneran ditugun hondartza zabalez ari bainaiz. Bertan bizi da Atlantikoko marrazo ugariena eta txikiena. (+)
Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da. (+)
Bagera, gu ere bai, gu beti pozez... angulak ez hainbeste
Duela 180 milioi urte Pangea kontinentea zatitu zenerako ikasia zuen aingirak Thetis itsasoa zeharkatzen. Ordudanik kontinenteak mugituz joan dira, eta aingira espezieak ezberdinduz. Jatorrizko arbaso... (+)
Buruan urrea, gehiena akuikulturan ordea
Badira hainbat espezie arrandegietan beti egotera derrigortuak diruditenak. Haien arteko arrain batek dirdira berezia du, urrezko koroarekin begiratzen baikaitu: urraburuak (gazteleraz ere, ezaugarri berari men... (+)
gora