Baratzezaintza da ikasi, ikasi eta ikasi. Hori da ondo pasatzea. Beti ari zara ikasten.

Moralaren estetika poltsa batean

Labezomorro bat hiltzen baduzu heroia zara. Tximeleta bat hiltzen baduzu gaiztoa. Moralak irizpide estetikoak ditu. Friedrich Nietzschek esana da.

Egun okertu egin da moralaren estetika; ez dakit zer esango lukeen gaur, mende eta erdi geroago filosofo alemaniarrak, baina moralaren izenean –dutenak– eta batez ere estetikaren izenean –ia denok– edozertarako gai gara, geure buruaz beste bat egiteraino.

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2023ko urriaren 09a
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Geure buruari barre egiten diogu, bai. Naturazaleak gara oso, ingurumena maite dugu, baina gure alabak zaborrak itoko dituen mundu batean bizitzera behartuko ditugu, arnasarik ere hartzeko zirrikiturik izango ez duten munduan, eta utziko diegun urarekin egarri asegaitza izango dute bizitza guztian. Guk hilko ditugu geure alabak. Egiten dugunari begiratu besterik ez dugu. Hona adibidetxo bat.

Luartokirako moduko poltsak. Gero eta gehiago erabiliko dituzu luartzeko egokiak edo konpostatzeko modukoak diren poltsak. Poz punttua ere ematen du poltsa hori erabiltzeak… “Ez dut plastiko txar, zikin, kutsakor… nire ametsetako munduaren hondatzaile nagusia den material hori erabiltzen”. Labezomorroa hiltzen duen heroia zara. “Alde ederreko material leun, bigun, gozo, xuabea da beste hau, eta ingurumena zaintzen dut”. Bai, eta zenbat eta poltsa gehiago erabili, gehiago zaintzen duzu…

Ikerketa asko egiten ari da poltsa santu horien gainean. Espainiako CSICeko ikerlariek zuzendu eta Journal of Hazardous Materials aldizkarian argitaratu berria duten batean luartokirako moduko poltsa horiek ezlekuan jartzen dituzte. Kutsatzaile handiak omen, bi aiekatatik: bai berak sortzeko bidean erabiltzen diren ezkutuko osagai toxikoen aiekatik –ederki asko patentatuak daudenez ezin argitara atera, ezta nahi ere!–, bai deuseztatu ahala sortzen dituzten hondakin zatitxoengatik ere.

Gaur egun luartzeko moduko poltsa aukera handia dago, artoarekin, patatarekin, zuntzekin eta abarrekin eginak, baina horien ibilbidea ezagutu behar. Etxeko luartokietan ez omen dira behar bezala desegiten; luartze industrialean soilik deuseztatzen dira. Erremedioa ez da hain zaila: utikan poltsak, ber-ber-berrerabilgarriak edo paperezkoak ez badira…

Gure alabarengan pentsa dezagun, gainontzean bart arratsean ondutako bibelarrak etxeratzeko lanetan ari ginela Getariako Antton lagunak zioen eran “munduaren akabera dek hau”. Poltsa batean sartutako munduarena.

Arrosa basatiaren izen saltsa
2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren... (+)
Gaizki hezitako tomatea
2025-06-16 | Jakoba Errekondo
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia... (+)
Gaitz terdi eta lotsa oneko nekazariak
2025-06-09 | Jakoba Errekondo
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta... (+)
Iraultzak pobretzea dakar, motzarelo
2025-06-02 | Jakoba Errekondo
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo... (+)
Sua lotzen duen lorea
2025-05-26 | Jakoba Errekondo
Egurra lorarazteko gai da. Egurra lore bihurtzen du, bai, izan zurgin, arotz, zur-langile, zur-lantzaile, maiasturu, benuzer edo menuzer, zur-apaintzaile, zur-egintzaile, zuharotz, zurgile, zurgin-neska edo zurgin-mutil... (+)
gora