Bizi-baratzea

Dani Blanco

Bestelakoak

Luma esparragera

Asparagus setaceus

[Jakoba Errekondo]

Afrika Hegoaldetik ekarritako landarea da. Asparagus, Grezian genero hau izendatzeko erabiltzen zen izen zaharretik dator, "aspharagos" edo "asparagos" eta hori pertsierako "asparag" (kimua) hitzetik. Setaceus hostoen ukitu fin eta gozoagatik esaten zaio. Horixe bera da luma esparragera izenaren jatorria, luma baten ukitua duelako. Garai batean Asparagus plumosus bezala eree sailkatzen zen, arrazoi beragatik emandako izena.

Deskribapena

Esparrago-landareak, hazkunde sasoi bakoitzean aihen luzeak garatzen ditu. Heltzen denean puja hauek birakariak dira eta 3 mraino iritsi daitezke. Adarkadura launduak ditu; iratze edo garo antzekoak. Zurda formako filokladoak (6 mm) izan ohi ditu, 8 eta 20 bitarteko multzoka. Lore zuri, txiki, 6 tepaloduna du, eta fruitu biribil gorri ilun eta beltza.

Barietateak

Asparagus setaceus "Compactus" Ez ditu zurtoin birakari igokariak.

Asparagus setaceus "Nanus" Arestikoa baino txikiagoa da.

Gaitzak eta izurriteak

Zorria: hostopean eta kimu berrietan, izerdia zurrupatuz bizi ohi den intsektua da. Banaka-banaka kendu.

Armiarma gorria: izerdia zurrupatuz, hostoak horiztatu, zimeldu eta eroarrarazi egiten ditu. Hostoak maiz ihinztatzea da prebentziorik onena. Erasoa gogorra bada, intsektizidaz tratatu.