Atun-kontserben industriak bereziki nozitu litzake AEBen muga-zergak.

Asteazken gauerdian sartu da indarrean AEBek Europar Batasuneko aluminio eta altzairuari ezarritako %25ko muga-zerga, eta erabaki "justifikaezin" horri erantzunez, Europako Batzordeak iragarri du 26.000 milioi euroren balioa duten AEBetako inportazioak zergapetuko dituela, beste hainbeste.

Apirilaren 1etik aurrera, lehendik ere zergapetu izan dituzten luxuzko hainbat produkturi eragingo die Bruselak harturiko neurriak, eta apirilaren 13tik aurrera, berriz, produktu arrunt gehiagori, hala nola, etxetresna elektrikoei, larruzko artikuluei eta oinarrizko zenbait elikagairi (arrautzak, azukrea, intxaurrak…).

Neurria indarrean sartu bitartean Bruselak AEBekin negoziatu nahi du, baina Donald Trumpek jadanik hurrengo enbidoarekin mehatxu egin du: %25eko muga-zergak orokortzea. Horrek kezka handia sortu du AEBekin harreman komertzial estua duten sektore eta enpresetan.

Txakolina, gazta, atuna…

Euskal Herrian, batez ere ardogintza izango litzateke balizko muga-zerga orokor baten kaltetu handienetakoa. EAEko ardo ekoizleek, esaterako, 35,5 milioi euroko esportazioak egiten dituzte AEBetara, Eusko Jaurlaritzako Elikadura sailburu Amaia Barredok emandako datuen arabera. Soilik Gipuzkoan, txakolin upategiek 3,7 milioi euro esportatu zituzten 2024an, lurralde horretako merkataritza ganberak argitaratu duenez.

Horrez gain, esnekiei –batez ere gaztari– eta  arrain-kontserbei ere eragin diezaieke zergek: “Sektore horrek pixkanakako hazkundea izan du AEBetara egindako salmentetan”, azaldu du Barredok, elikadura erakundeetako ordezkariekin batera asteazkenean Bilbon egindako agerraldian. Zehazki, 4,6 milioi euroko balioa dute AEBetara urtero bideratzen diren arrain-kontserbek, eta atuna eta antxoa dira gehien esportatzen diren produktuak.

Jaurlaritzaren esanetan, EAEko nekazaritzak AEBekiko mendekotasun txikia duen arren, muga-zergek “zeharkako eragina izan dezakete” eta horrek galera ekonomikoak izango lituzke ekoizleentzat.

Amerikak egitera?

Nafarroan nekazaritzako elikagaien industria ere oso kezkatuta agertu da AEBen eta Europaren arteko gerra komertziala dela-eta. 2024an AEBetara egindako esportazioek errekorra hautsi zuten, ia 72 milioi eurorekin, Diario de Noticias-ek DataComex estatistika txostena aipatuta jaso duenez.  Produktu izoztuak eta gourmetak dira gehien esportatzen direnak, eta ia 200 enpresak izan zituzten harremanak AEBekin joan den urtean.

Nafarroan, sektore horrek Barne Produktu Gordinaren %6 suposatzen du. Alinar Errioxa, Aragoi eta Nafarroako nekazaritzako elikagaien  industriako patronaleko zuzendari nagusi Diego Galileak esan duenez, hainbat enpresa pentsatzen ari dira bitartekariak bilatzea edo… zuzenean “AEBetan produzitzea”.