Johan RockStröm, Elikadura Sistemaren Ekonomia Batzorde akademiko independenteko kidea. Argazkia: Ryan Lash / CC-BY-NC-ND.4.0

Ez gara “pope” akademikoen oso jarraitzaile –Poperen definizioa: Arlo batean botere eta eragin handiko pertsona, oro har jarduera profesionalean–; izan ere, gure lana tokiko proiektuen eta subjektuen ahalmenean oinarritzen da. Hori da Agroekologiaren oinarria, hau da, tokiko Elikadura Sistema ekologikoak sustatzea, tokiko gizarteak, kulturak eta ekonomiak ahaldunduz, ingurumena zaintzen dugun bitartean.

Baina eskala txikietatik ari garenok desabantaila bat dugu: oso zaila zaigu politika publikoetan presioa egitea, denok batera botere faktikoei aurre egiten ez badiegu, gure mezuari ez zaio jaramonik egiten.

Horregatik, artikulu honetan estrategia aldatuko dugu. Gure ikuspuntua eman beharrean, Elikadura Sistemetan eta kliman unean uneko nazioarteko akademiko garrantzitsuenen ahotsak dakarzkigu. Pope horien artean dago Johan RockStröm, muga planetarioei buruzko ikerketaren aitzindaria, zeinak argi eta garbi esan baitu Elikadura Sistema dela gakoa egungo krisi klimatikoari aurre egiteko. Ez dugu guk esaten, Johanek esaten du!

RockStröm jauna Elikadura Sistemaren Ekonomia Batzorde akademiko independenteko kide ere bada. Nazioarteko batzorde horrek tresnak eta ebidentziak eskaintzen dizkie erabaki politiko eta ekonomikoak hartzen dituztenei, ingurumenarekin eta Elikadura Sistemarekin osasungarriak, inklusiboak eta iraunkorrak diren erabakiak hartzeko. Batzordeak aurtengo urtarrilean The Economics of the Food System Transformation txostena argitaratu zuen. Honen mezu klabea, Elikadura Sistemen eraldaketa premiazkoa dela, posiblea dela, eta etekin ekonomiko handiak eskaintzen dituela. Touché!

Azaldu dutenez, Elikadura Sistemen "aurrerapenek" gizadiak aurre egin beharreko erronka handi eta larrienetako batzuk eragin dituzte –eta eragiten jarraitzen dute–, besteak beste, gosea, desnutrizioa, obesitate-epidemia, biodibertsitatearen galera, ingurumen-kalteak eta klima-aldaketa. Giza sufrimendu eta kalte planetario horren balio ekonomikoa bilioietan kontatzen da, eta hori Elikadura Sistemek munduko BPGan eragiten duten ekarpena baino handiagoa da. Hona hemen "elikaduraren kostu ezkutuak". Batzorde honen web-orrian kontagailu aktibo bat dago, 2016az geroztiko ezkutuko kostu ekonomikoak kontabilizatzen dituena. Bada, 2024ko apirilera arte, Elikadura Sistema industrialak kanpo-efektu negatiboengatik 123 bilioi dolarreko kostu ezkutuak eragin ditu. Gastu horiek gu guztiok, herritarrok (eta ez agro-industriako enpresariek), ordaintzen ditugu gure zergen bidez eta gure ongizate-zerbitzuak konprometitzen dituzte.

Txostenak argi eta garbi adierazten du egungo joerak mantentzen badira, eta hala dirudi, munduko Elikadura Sistemak eta euren ibilbide jasangaitzak etorkizuneko emisio globalen heren baten erantzule izaten jarraituko dutela. Isuri horiei esker, batez besteko tenperatura orokorra 2,7 ºC igoko da mende honen amaierarako, industriaurreko egoerarekin alderatuta.

Gogoratzen al duzue 2015eko Parisko Akordioa, eta nola klima-aldaketari aurre egiteko aukeraren bat izatekotan, gehienez 1,5 ºC-ko igoerara iritsi beharko ginela?... ba hori….

Bai, badakigu, artikulu honetan esandako ezer ez dela berria, aurreko artikuluetan ere hitz egin dugula honetaz... baina, agian, auskalo, nork daki... Johan RockStrömek eta Nazioarteko Pope akademiko hauek guztiek esaten badute... “gure” politikariek Pope hauei bai entzungo dietela eta orduan, behar dugun aldaketarako benetako pausoak emango dituzte.