Asteroko buletina
San bixintxo bero, negua gero.

Usainez usain


2018ko martxoaren 23a

Udaberriak ekarri dit gaia sudurraren aurrera. New Yorkeko ikerketa gune desberdinetan lan egiten zuten C. Bushdid, M. O. Magnasco, L.B. Vosshall eta A. Keller zientzialariek 2014ko martxoan “Science Magazine” sonatuan argitaratu zuten artikulu batek zalaparta polita sortu zuen. Izenburuak dena dio: “Pertsonok bilioi bat usain baino gehiago bereizteko gai gara”. Zehazki, usaina esan beharrean, “Olfactory stimuli” diote ingelesez, hau da: usaimen eragingarriak. Ez zuen asko uste jendeak bere sudurraren ahalmena hainbesterainokoa zenik...

G. Ohloffek 1994an esan zuen Scent and Fragrances: The Fascination of Odors and Their Chemical Perspectives liburuan: arrosaren (Rosa spp) usain ezaugarria 275 osagairen nahasketak sortzen du, baina osagai horietako gutxi batzuk besterik ez dugu usaintzen. Marrubiaren (Fragaria vesca) usainak 350 bat osagai omen ditu... 

Zenbait usainek txoratu egiten gaituela esan ohi da, baina usainei etekin ederra ateratzen dienik ere bada. Kate McLean Diseinu Grafiko programaren zuzendaria da Ingalaterrako Kenteko Canterbury Christ Church Universityn. Artista ezaguna bihurtu da mundu guztiko hiri ugaritako usainen mapak egin dituelako. Edinburgoko usain nagusiak dira, garagardo, soropil, itsaso, patata frijitu denda eta loretan dauden gereziondoena (Prunus spp). Singapurgoak frangipani loreena (Plumaria spp) eta jasmina edo urkitza (Jasminun ifficinale). Taillinen egurrarena eta ardo beroarena. Kieben pinua eta poztasunaren usainak hartu zituen. Amsterdamen intzentsua (Boswellia sacra) eta jatenak.

Iruñeko usainen mapa ere egina du, 2014ko Mapamundistas egitasmoan. Zitadelara joan omen zen, irrikaz, belarra, zuhaitzak eta mendiko airea usaintzera. Deskuiduan mendi aldera joan izan balitz, zer-nolako mapa egingo ote zuen?

Euskal Herria banana errepublika
2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa... (+)
"Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea"
2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko... (+)
Aurtengorako irakurgaiak
Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten... (+)
Hotza maite duen igela
2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina... (+)
Primaderako liliak
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez... (+)
Asteroko buletina

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

Bidelagun

Fede Pacha&Co
gora