Egunon, Mirian Arrizabalaga naiz eta oraingoan Jakobari galdera bat zuzentzeko idazten dizut. Baserrian bizi izan naiz beti eta lehen aberentzat paotxa erein eta blitzen zela esan izan didate eta haziak bilatzen dituenik ere etorri izan da galdezka. Uzta mailakatua edo esaten duten bezela uzta bat baino gehiago egin ahal zitzaizkion landarea, hortik “paotxa” hitzaren erabilera (nere ustez). Baina ez daukat argi ze landara den, gazteleraz trigo sarraceno esaten zaiona zela susmatu nuen baina euskeraz arto beltza esaten zaio orduan beste bat izango da? Argitu ahalko zenuke zein den eta oraindik mantentzen den? Eskerrik asko
Kaixo Marian.
Paotxa edo Pagotxa (baita ere baboxa, faruxa, ferru, baux, babos, fagotx eta abar ere esaten zaio) hirusten familiakoa da: Trifolium generokoa eta espeziea Trifolium incarnatum. Incarnatum bere lorearen kolore gorri biziagatik.
Urteko landarea da, moztu eta ez da berritzen; alpapa adibidez bai moztu eta berritu, 3-4 urtera arte. Esaera zaharrak dio Agorrilean, abuztuan, arbiarekin batera ereiten dela. Hala ere orain irailaren amaiera edota urrian ereiten da. Bakarrik edo nahasian. Ongarri berdetarako Llolloberlar ingelesarekin (Lolium perenne)nahasita ereiten zen lehen; orain gehiago oloarekin nahastuta. Azidoantzeko lurra atsegin du pH5-6,5 artekoa. Loreak irekitzen hastean mozten da eta beti esan izan da segan ikasteko belarrik onena dela. proteina iturri oso ona da. Bertatik ezagutu ez baduzu merezi du sailtxo bat ereitea, loraldia ikuskizun paregabea da. Pagotxeta esaten zaio pagotxa sailari.
Hazia eskuratzeko Usurbilgo Kooperatiban granelean saltzen da. Ereintza dosia 25-40 kg/Ha da.
Ondo izan, eta besterik behar izanez gero idatzi lasai.
Jakoba
cc by-sa
Sareko kide
Ekoedizioaren Institutuko bazkide
