Bizi-baratzea

Dani Blanco

Lorategia

Zineraria

Pericallis x hybrida

[Jakoba Errekondo]

Hibrido multzo hau Kanariar Uharteetako bi espezieren arteko nahastetik edo hibridaziotik sortua da: Pericallis cruenta eta Pericallis lanata. Hortik hybrida izena. Hibridazio hori Ingalaterran egin zuten 1777an. Pericallis izena grekoko peri (ingurua) eta callos (ederra) hitzetatik dator. Garai batean Cineraria x hybrida bezala sailkatzen zen eta hortik zineraria izena.

Deskribapena

Sasi-zurtoin motz batean, 20-30 cm-koan, hostoak txandakatuta, ia sakabanatuta garatzen dira. Hauek 10-20 cm-ko luzera dute, biribil-bihotz formakoak dira eta ertza horztun oxkarduna da. Gainalde berde ahula eta azpialdea biloduna dute. Loreak txikiak dira eta kapitulu-infloreszentzia osatzen dute, lore bakar baten itxura harturik. 3-8 cm bitartekoak dira eta kolore aukera ugaria dago: arrosa, gorria, purpura, zuria, horia eta nahasiak. Fruitua zipsela da eta haziak kardilaunez hornituak.

Barietateak

Pericallis x hybrida "Multiflora" edo "Grandiflora" 45 cm inguruko altuera eta petalo antzeko ligula ugari dituzten lore-multzoak dituzte.

Pericallis x hybrida "Multiflora nana" 30 cm inguruko altuerakoak eta trinkoak dira.

Pericallis x hybrida "Stellata" 50-75 cm-ko altuerakoa da eta petalo antzeko liguak urri dituen infloreszentziak ditu.

Gaitzak eta izurriteak

Zorria: landare honen arerio nagusia izerdia zurrupatuz bizi ohi den intsektua da. Banaka--banaka kendu.

Botritisa: onddo honek landarea usteldu egiten du, inguru hezeegian eraso egiten diolarik. Toki lehorragoan jarri, gutxiago ureztatu, erasotutako zatiak ebaki eta, nahi izanez gero, fungizidaz tratatu.

Tripsa: intsektu txiki mugikor honek, hostoak hozkatuz kalte larriak sortzen ditu. Hostoek zilar-kolorea hartzen dute. Intsektizidaz tratatu.

Euli zuria: hostopean, izerdia zurrupatzera biltzen dira euli zuri txikiak multzo ugaritan. Intsektizidaz tratatu.

Trikimailuak

Aire-korronteetatik urrundu.

Hotza maite du. Beraz, berogailuetatik eta zuzeneko eguzkitik urrundu. Baina kanpoan bada, kontuz izotzarekin, babestu.

Hostaila sekula ez busti; ezta ureztatzean ere.

Gaitz eta izurrite, aurkari guztiek erraz erasotzen dioten landare ahula denez,erosterakoan ondo miatu, gaitz edo izurritze arrastorik ba ote duen.

Loraldi motza duenez, lore-begiak itxita dituen landarea erosi.

Loraldian ur asko ASKO behar du. Hala er, lur ur-asean laster hilko da. Beraz, lur arina, azkar drainatzen dena behar du.

Loraldia sumatutakoan egin beharreko ongarriketa ez ahaztu.

Barrukoa

Kanpokoa

Argia

Argia behar du, baina sekula ez eguzki galdatan.

Tenperatura

7-13℃ artean

Tenperatura hotza behar du 7-13ºC, gehienez 15ºC. Bat-bateko tenperatura gora-beherek hondatu egiten dute.

Ureztaketa

Lurrari heze eutsi, baina ito gabe; bestela usteldura onddoek laster erasotuko baitiote. Hostaila ez lainoztatu eta ureztatzean ere ez busti. Azpiko platerrak ureztatzea da onena.

Ongarriketa

Loraldi motza baina oparoa duenez, lore-begiak azalduko direla sumatu orduko ugari ongarritu, ureztaketa urari ongrri likidoa gehituz. Minda gehitu daiteke, simaurrarena edo luarrarena.

Ugalketa

Maiatza-uztailean, negutegi hotz batean (13ºC) haziak erein, hondarra-lurra nahasten.