Dani Blanco
[Jakoba Errekondo]
Txinako arrosa Asiako ekialde tropikaletik datorrela esaten da. Bere izenak, "rosa-sinensis", esan nahi du txinatarra dela. Baina bere jatorri zehatzari buruzko zalantza asko dago. "Hibiscus" malbaren edo ziguinaren grekoko izena da eta oso hurbileko den genero honi Linnaeus-ek ipini zion izena. Malaysiako lore nazionala da. Bere lore handia hegazti nektarzaleen gustukoa da. Desagertzeko arriskuan dagoen Papilio honereu tximeleta, Amerika guztiko handiena, lore horretan elikatzen dela ezaguna da.
Jatorrizko tokietan zuhaixka den hau loreontzi egokian 2 m arte hazi daiteke. Hostoak 15 cm inguru luze, arrautza formakoak, oiheski horztunak, berde biziak eta txandakatuak dira. Lore handiak, 10-15 cm-koak, bost petalodunak, gorri bizi ikusgarriak eta usainik gabekoak. Landare eta hibrido mota asko dago, loreak sinpleak (petalo maila bakarreko koroak) edo lore bikoitzak (geruzetako koroak) zuriak, horiak, laranjak, gorri ilunak edo arrossak ematen dituztenak.
Hibiscus rosa-sinensis "Josy" Hosto eta lore handia arrosa kolore biziko sinplea du.
Hibiscus rosa-sinensis "Rosali" Lore handi arrosa kolorekoa du, sinplea.
Hibiscus rosa-sinensis "Hanna" Lore handi laranja sinplea du.
Hibiscus rosa-sinensis "Broceliande" Lore laranja-izokin kolorekoa du, erdia ilunagoa duena eta sinplea.
Armiarma gorria: landarean, nonahi aurki daitekeen armiarma txiki eta gorri-gorria da. Izerdia zurrupatuz hostoak horiztatu, zimeldu eta erorrarazten ditu. Hostoak maiz ihinztatzea da prebentziorik onena.
Zorria: hostopean, kimu berrietan eta landarearen zati samurrenetan izerdia zurrupatuz bizi ohi da. Banaka-banaka kendu.
Euli txuria: hostopean biltzen diren euli txiki txuri eta ugariak dira Izerdia zurrupatzen dute. Hostoak maiz ihinztatzea da prebentziorik onena. Intsektizidaz tratatu.
Kontuz haize-korronteekin.
Tenperatura gora-beherak jasangaitzak gertatzen zaizkio. Loraldia eta baita hostaila ere, zapuztu egiten zaio.
Neguan hotzetik eta udan berotik urrundu.
Lura erabat lehortzen bada hil egingo da.
Udaberriro kimatau (lurrazaletik 15 cm ingurua). Landare mardula izaeko beharrezkoa da. Horrela 20 urteko landare moztaka eta ederra izan dezakegu loreontzian.
Hostaila lainoztatzea ez ahaztu.
Etxeko toli argitsuenean jarri.
Etxe barruan loratzen diren landare gehienen antzera argi asko behar du. Uda partean ezik, eguzkietan egon daiteke. Neguan ezik, kanpoan gustura biziko da, baina kontuz, eguzki-galdatan ez jarri.
15-20℃ artean
15ºC inguruan ederki bizi ohi da. Neguan sekula ez eduki 12ºC-tik behera. Udan bero handitik urrundu.
Neguan lurra heze eusteko adina ureztatu. Udan ugari, lurrazala lehortu ahala. Hostaila maiz lainoztatu, batik bat lore-begiak ageri direnean.
Maiatza-iraila bitartean, hilean behin, ureztaketa urari ahula gehitu.
Udaberri amaieran edo udan zurtoin aldaxkak landatu, lurra epel eta inguruko airea heze eutsiz.
EMAN HARTURAKO:
Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545
Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.
BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.
