Bizi-baratzea

Dani Blanco

Lorategia

Leiho-geranioa

Pelargonium x horturum

[Jakoba Errekondo]

Hegoafrikako bi geranio basa dira bere gurasoak, Pelargonium zonale eta Pelargonium inquinans. Bi horien arteko nahasketaren ondorio dira gaur egun ezagutzen ditugun leiho-geranioak. Horregatik darama "x" bat izen zientifikoak erdian, genero bereko bi espezieren arteko hibridoa delako. "Pelargonium" grekoko "pelagos" (zikoina) hitzetik dator, landarearen fruitua eta hegaztiaren mokoa antzekoak baitira. "Hortorum" hitzak baratzekoa, lorategikoa dela dio. Ehunka eta ehunka barietate badirela aipatzen da.

Deskribapena

Landare bizikor hau sasi-zuhaixka dela esan daiteke. 1,5 m edo altuagoa ere hazten da. Hostoak 6-13cm ingurukoak, biribilduak, gingildunak, ertz oxkardun eta kizkurtuak, berdexka eta erdialdean ferra formako arrasto arre edo ilunago dutenak dira. Loreak 2-5 cm artekoak, galtzarbeko ginbailetan elkartuak, 5 petalodunak (gorri, arrosa, laranja, zuri eta more nahasketak), bikoitzak ere izan daitezkeenak, giladunak eta pedizelo inguruan nektarioa dutenak dira. Fruituak zikoinaren mokoaren itxura du.

Barietateak

Pelargonium x hortorum "Fleurette" 20 cm arterainoko altuera lor dezake eta hostoak ilunak, bikoitzak eta arrosa-gorria kolorekoak dira.

Pelargonium x hortorum "Spitfire" Hostoaren ertza krema kolorekoa, eta lorea sinplea eta laranja-gorrizta borobildua.

Pelargonium x hortorum "Golden Lion" Sinplea da eta lore laranjak ditu.

Pelargonium x hortorum "Hermoine" Sinplea da eta lore zuriak ditu.

Pelargonium x hortorum "Irene" Bikoitza da eta lore gorriminak ditu.

Pelargonium x hortorum "Contrast" Hosto berde-gorriak-laruak ditu eta lore sinple eta gorriak.

Pelargonium x hortorum "Red Black Vesuvius" Lore sinple gorri biziak ditu eta hostaila berde iluna.

Pelargonium x hortorum "Snowbody" Bikoitza da eta hosto bariegatuak ditu.

Pelargonium x hortorum "Venus" Sinplea da eta lore zuri-zuriak ditu.

Gaitzak eta izurriteak

Geranioaren taladro harra: cacyreus marshalli tximeletaren harra da. Erasotutako adar zatiak ebaki eta erre. Intsektizidaz tratatu.

Euli zuria: hostopean biltzen diren euli txiki txuri eta ugariak dira. Izerdia zurrupatzen dute. Intsektizidaz tratatu.

Zorria: hostopean eta kimu berrietan izerdia zurrupatzen dute. Intsektizidaz tratatu.

Usteldura: onddoek hosto, zurtoin eta sustraiei eraso diezaiekete. Ingurune hezeegiaren adierazle da. Gutxiago ureztatu.

Gorria: hostoen arrasto biribil arre ilunak garatzen dituen onddo bat da. Hezetasuna eta tenperatura epelak daudenean hedatzen da. Salda bordelesarekin tratatu.