Bizi-baratzea

Dani Blanco

Burdin urtu landarea

Aspidistra elatior

[Jakoba Errekondo]

Txina aldetik datorkigu. Landare hau aspaldi ezaguna da etxe barruetan. Edozein baldintzetan bizitzera jartzen da, baita kaxkarrenetara ere. Zaintzailearen utzikeria dotore asko eramaten du, egonarri handiena duen landarea dela esan daiteke. Izaera gogor horrek eman dio "burdin urtu landarea" izena. Aspidistra, grekoko "aspidion" hitzetik dator, zeinak loreak duen babes inguratzaile txikia adierazten duen. Elatior hitzak luzeena esan nahi du.

Deskribapena

Landare bizikor edo betiberdea da. Lurpean errizoma horizontalak ditu. Estipa edo hanka luze eta hosto obatu-eliptikoak eta paralelinerbioak ditu. Loreak lur azalean zabaltzen ditu, intsektu berezi batzuk polinizatu ditzan.

Barietateak

Aspidistra elatior "Maculata" Hosto berde ilunak ditu, orban zuriekin.

Aspidistra elatior "Variegata" Hosto berdeak luzetaraka, zabalera ezberdinetako orban zuri-laruak ditu.

Aspidistra elatior "Asahi" Hostoak jaiotzean txokolate koloreakoak dira, denborarekin behetik gorantz berdetzen dira.

Aspidistra elatior "Hoshi-zora" Hosto luze ahulak ditu.

Aspidistra elatior "Lennon´s Song" Hosto muturra luze eta mehea du, erdi parean berde argixeagoko marra batekin.

Gaitzak eta izurriteak

Armiarma gorria: izerdia zurrupatu, hostoak horiztatu, zimeldu eta erorrarazi egiten ditu. Hostoak maiz lainoztatzea da prebentzio onena. Eraso gogorra bada, intsektizidaz tratatu.

Kotxinila: hostopean itsatsita, izerdia zurrupatuz bizi ohi den lapa antzeko intsektua da. Alkoholez bustitako kotoi batez banaka-banaka kendu.

Trikimailuak

Eguzkitan sekula ez eduki.

Ureztaketarekin kontuz. Lur bustiegietan hil egiten da. Lehortzea aise jasatzen du.

Ongarriketarekin kontuz. Oso dosi ahulak erabili, bestela hostoak zartutu egingo dira-eta.

Loreontzi aldatzea ez du atsegin. Beraz, ontzia sustraiek erabat hartzen ez duten arte ez aldatu (4-6 urtetik behin).

Hostoak oihal heze batez maiz garbitu.

Ureztaketa urri eta zuzeneko eguzkitatik at mantenduz gero, etxerako landare errazenetakoa da.

Barrukoa

Kanpokoa

Argia

Ia argitasun maial guztietara ohitzen da, baina eguzkitan erre egiten da. Kanpoan ere itzaletan eta toki babesean eduki.

Tenperatura

15-20℃ artean

Etxe barruko ohiko tenperaturatuak, baita neguan tokirik hotzenean ere, ondo jasaten ditu.

Ureztaketa

Udaberria-udazkena bitartean, lurrazala ondo-ondo lehortutakoan bakarrik ureztatu. Negu partean hilean behin edo bitan bakarrik ureztatu.

Ongarriketa

Oso noizbehinka ongarritu. Ongarri gehiegi badu, hostoak zartatu egiten zaizkio. Hori gertatuz gero, puska batean (urtebetean edo) gehiago ez ongarritu.

Ugalketa

Landarea zatitu udaberrian, edo udan. Zati bakoitzak gutxienez bi hosto behar ditu.