Nik baratzea zaintzen dut eta berak ni

Lasaigarri

Jakoba Errekondo
Jakoba Errekondo

Bizi Baratzea liburuaren egilea


2018ko uztailaren 19a
Ezki lorea jasotzeko ahalik eta ilunena den tokia erabili. Sare edo gaza baten gainean xabal-xabal eginda jarri eta lehortutakoan ondo itxitako ontzian jaso, urrinari ahalik eta luzeena euts diezaion.Argazkia: Wikimedia Commons
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

Lehen pasean soilik ikusten genituen, baina egun bizikide gero eta ugariagoak ditugun uso-tortoilen urruka eta urruma artean ari naiz. Belarrietako jolasa ezkien (Tilia spp.) azken loreen usainak janzten du. Ekaitzean, trumoi artean. Urtea gainbehera abiatu den seinale, eguna laburtzen ari da: ale honen datarako daborduko 46 minutu ilundua da.

Egunik laburrenak dakartza gogora sasoi beroen honek, eta ordurako biltegia hornitu behar. Bilketa eta jasotze garaia da. Gure etxean nabarmena da. Lagun flandriar bat etorri zaigu, eta erabat harrituta hor aritu da belar txorta bildu berriak miatzen: mendazuria, mendaurdina, inuntzia, peldoa, batana, ahamenta, astamenda, aizpatana, kukuso-belarra, ardi-bedarra, baxaranatzea, basa-menda edo mendaza (Mentha x rotundifolia), txortaloa (Mentha pulegium), berbena-belarra, berdana, berdan-belarra, izusta, ihitzi-belarra, irontzi-belarra edo inuntzi-belarra (Verbena officinalis) eta pasmo-belarra, izugeslia edo amorru-belarra (Anagallis arvensis). Belazeak lehortzen diren hurrengoan larranbiloa, larmina, lili-bitxia edo kamamila (Matricaria chamomilla) bildu beharko dugu. Udazkenera arteko lana izango da: bildu, lehortu eta jaso.

Ez gara aritu zaharrak lagun batentzako ezkia, ezkua, astigarratzea edo zariaren (Tilia spp.) loreak biltzen. Udaren hasiera dakar ezkiaren loreak, eta gure lagun horrentzat ez da usain hobea duen lorerik. Zuhaitz handiak dira ezkiak, eta, basoan bezala, kale eta parkeetako ezkidiek urrutira hedatzen dute bere urrina. Egun bero eta lehorretan urrin-laino horretan biltzen dira, ireki berritan. Ahal den azkarrena ondo lehortu eta jaso behar da. Horretarako ahalik eta ilunena den tokia erabili. Sare edo gaza baten gainean xabal-xabal eginda jarri eta lehortutakoan ondo itxitako ontzian jaso, urrinari ahalik eta luzeena euts diezaion.

Lasaigarria da ezkia; nerbioak lasaitzen eta arnas aparatuko gaixotasunak arintzen ditu. Lasaigarria da, baita ere, belarrak eta uztak etxeratuta izatea. Ospatzeko, dasta ezazu ezkiaren lorearekin egiten den perfumeren bat; ez zara damutuko, eta udaren hasieran izango zara egunero.

Orria egitera
2025-09-08 | Jakoba Errekondo
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren... (+)
Pagatza, bizitza, sutza
2025-09-01 | Jakoba Errekondo
Ez naiz aparretsia, orraztearen aparretsia, ezta gutxiagorik ere. Baina ikasturte berriari ekiteko, zer den ez den, lakarra zuzen-zuzen ederki asko eginda nator zuregana. (+)
Harroputzetik artaputzera
2025-07-28 | Jakoba Errekondo
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea... (+)
Sagastien joeraren hipotesia
2025-07-27 | Jakoba Errekondo
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako,... (+)
Sagastien joeraren hipotesia
2025-07-20 | Jakoba Errekondo
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako,... (+)
gora