Kongresuko gizarte-erakundeak, enpresa-sektoreak eta talde parlamentarioak bat datoz deforestaziorik gabeko lehengaien hornidura-kateak bermatzeko eta tokiko komunitateen ekosistemak eta eskubideak babesteko jarduteko premian.

Maiatzaren 12an, Diputatuen Kongresuan ‘Un futuro libre de deforestación’ jardunaldia egin zen, Zero Deforestazio Aliantzak antolatuta (12 ingurumen eta kontsumitzaile erakundek osatutako koalizioa). Bertan, Deforestazioaren aurkako Europako Erregelamendua (EUDR 2023/1115) Espainian ezartzea eztabaidatu zen. Ekitaldian parte hartu zuten Basogintza Politikako eta Desertifikazioaren aurkako Borrokako zuzendariorde nagusiak (Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioa), Kongresuko talde parlamentarioek, produkzio-sektoreetako ordezkariek eta deforestazioak kaltetutako herrialdeetako (Brasil, esaterako) gizarte zibileko kideek. Horiek bat etorri ziren Kongresuan lege anbiziotsu bat onartzeko premian, funtsezko araudi hori aplikatzeko eta planetako biodibertsitatea babesteko baliabide nahikoak izango zituena.

• Urtero 10 milioi hektarea baso galtzen dira mundu osoan, batez ere enpresa handien esku dagoen nekazaritza industrialaren hedapenaren ondorioz.
• Baso-soiltzeak eragiten ditu berotegi-efektuko gasen isurketa globalen % 11.
• Soja, haragia, kautxua edo palma-olioa bezalako lehengaien inportazio espainiarren % 40 baso-soiltze handia duten eskualdeetakoak dira (WWF, 2024).

Esparru historikoa, baina ez nahikoa berehalako ekintzarik gabe

EUDRk, Europako Parlamentuan gehiengo zabalez onartu zenak 2023an, debekatu egiten du deforestazioarekin edo lege nazionalak ez betetzearekin lotutako produktuak Europako merkatuan sartzea. Hala ere, arrakasta Espainian legeria eraginkorra garatzearen mende dago.

Jardunaldian nabarmendu zen gobernuak honako hauek egin beharko lituzkeela:

1. Kongresura eramatea datozen hilabeteetan deforestaziorik gabeko produktuen Estatuko lege-aurreproiektua, UDRren aplikazio homogeneoa bermatuko duena, kontrol-mekanismo eta zehapen eraginkorrekin.
2. Administrazioei baliabideak ematea, hornidura-kateak gainbegiratzeko eta trazabilitatea ziurtatzeko.
3. Espainiako Estatuan elkarrizketa izaten jarraitzea eragindako sektore-elkarte eta sindikatuekin – soja, palma-olioa, behi-haragia, zura, kafea, kakaoa eta kautxua hornitzeko kateak –, arauaren ezagutza handitzeko ekoizpen-sektoreen artean, arauaren betetzea errazteko prestakuntzaren bidez edo sektore horien digitalizazioa areagotzeko.
4. Herrialde ekoizleekin lankidetzan aritzea herri indigenen eta tokiko komunitateen eskubideak babesteko, horiek funtsezko eragileak baitira basoen kontserbazioan, eta kafe, kakao, soja, palma-olio eta abarren ekoizpen txikiarekin laguntzea, deforestaziorik gabeko hornidura-kateen parte izan dadin.
5. Arauaren irismenean eta helburuetan atzerapausoak saihestea, klimaren eta gizartearen anbizioa hobetuz, inor atzean utzi gabe.

Koherentzia politiko eta enpresarialerako deia

“Deklarazioen garaia amaitu da. Espainiak ekintzekin gidatu behar du trantsizio hau “, adierazi dute Zero Deforestazio Aliantzatik. “Jaurlaritzari eskatzen diogu lege hau lehenesteko legebiltzarraren agendan, uda baino lehen onartuta egon dadin, eta enpresek beren gain har dezaten balio-kateen eraldaketan duten erantzukizuna”.

Jardunaldia mezu argi batekin amaitu zen: inportatutako baso-soiltzea sekulako arazo globala da, eta hori konpontzeko borondate politikoa, ukitutako sektoreen lankidetza eta inplikazioa eta herritarren mobilizazioa behar dira.

Hurrengo urratsak

Zero Deforestazio Aliantzak Gobernuaren eta Diputatuen Kongresuaren aurrean duen eragin-lana areagotuko duela iragarri zuen, eta komunikabideak Espainiaren klima-sinesgarritasunerako erabakigarria den prozesu hori zaintzera animatu zituen.

Vídeo de la jornada.